انجام شیمی درمانی برای سرطان متاستاتیک پروستات

سرطان پروستات، کابوسی است که برای بسیاری از آقایان نگران‌کننده می‌باشد. اما پیشرفت‌های پزشکی در این زمینه نویدبخش است. شیمی درمانی یکی از این سلاح‌های قدرتمند به شمار می‌رود که در کنار سایر روش‌های درمانی، به جنگ سلول‌های سرطانی می‌رود. حالا سوال اینجاست، شیمی درمانی در سرطان پروستات متاستاتیک چه نقشی بازی می‌کند؟ با ما همراه باشید تا با هم به دنیای این درمان دارویی قدم بگذاریم.

شیمی درمانی در سرطان پروستات پیشرفته

شیمی درمانی، درمان رایجی برای سرطان متاستاتیک یا پیشرفته پروستات است. در شیمی درمانی از داروهای ضد سرطان برای از بین بردن سلول های سرطانی پروستات استفاده می شود. این داروها در سراسر بدن در جریان خون گسترش می یابند. رایج ترین نوع شیمی درمانی مورد استفاده برای سرطان پروستات دوستاکسل است.

سرطان پروستات متاستاتیک سرطانی است که از پروستات شروع شده و به سایر قسمت های بدن مانند استخوان ها گسترش یافته است.

هدف از انجام شیمی درمانی

انجام شیمی درمانی برای درمان سرطان متاستاتیک پروستات می تواند به بهبود علائم و همچنین به کنترل سرطان و بهبود کیفیت زندگی کمک کند؛ اما نمی تواند سرطان پروستات متاستاتیک را درمان کند.

نکته مهم: شیمی درمانی به تنهایی برای درمان سرطان پروستات متاستاتیک به کار نمی‌رود. معمولا این درمان با روش‌های دیگری مثل هورمون درمانی ترکیب می‌شود تا تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.

انواع شیمی درمانی در سرطان پروستات پیشرفته

رایج ترین انواع شیمی درمانی برای سرطان متاستاتیک پروستات شامل موارد زیر هستند:

• دوستاکسل (Taxotere)
• کابازیتاکسل (Jevtana)

معمولا در ابتدا دوستاکسل تجویز می شود که ممکن است همراه با هورمون درمانی و استروئیدها انجام شود. در صورتی که سرطان پس از درمان با دوستاکسل به رشد خود ادامه دهد، ممکن است کابازیتاکسل تجویز شود.

پیش از شروع شیمی درمانی

برای اطمینان از بی خطر بودن شروع درمان، لازم است آزمایش خون انجام شود. معمولاً این آزمایش ها چند روز قبل یا در روز شروع درمان انجام می شوند. قبل از هر دور یا سیکل درمانی، باید آزمایش خون انجام شود.

پزشکان و داروسازان دوز شیمی درمانی را بر اساس سطح سلول های خونی، وزن، قد و سلامت عمومی فرد تعیین می کنند.

نحوه انجام شیمی درمانی

دوستاکسل و کابازیتاکسل به طور مستقیم از طریق سرم (داخل وریدی) وارد جریان خون می شوند.

درون جریان خون 

این درمان از طریق یک سرم در بازو یا دست انجام می شود. پرستار، لوله کوچکی (کانولا) را در یکی از رگهای بیمار وارد کرده و سرم را به آن متصل می کند.

برای انجام این درمان ممکن است به یک لاین مرکزی (central line) نیاز باشد. این لاین، لوله پلاستیکی بلندی است که داروها را به داخل یک ورید بزرگ، یا در قفسه سینه یا از طریق ورید بازو وارد می کند و تا زمانی که بیمار تحت درمان است، که ممکن است چند ماه طول بکشد، در جای خود باقی می ماند. 

زمان مصرف آن

 معمولاً شیمی درمانی به عنوان یکی از چرخه‌های درمان انجام می شود. هر سیکل معمولا یک دوره 3 هفته ای می باشد و هر 3 هفته یک بار دوستاکسل یا کابازیتاکسل از طریق سرم تزریق می شود.

محل انجام شیمی درمانی

داروهای شیمی درمانی معمولاً در کلینیک های روزانه سرطان، تزریق می‌شوند. ممکن است لازم باشد بیمار، چند ساعت برای تزریق منتظر بماند، بنابراین بهتر است با انجام برخی کارها، خود را مشغول کند. به عنوان مثال، می توان با خواندن روزنامه، کتاب یا استفاده از وسایل الکترونیکی این زمان را سپری کرد. همچنین معمولاً امکان داشتن یک همراه نیز وجود دارد.

• برخی از انواع شیمی درمانی ها، در طی چند روز انجام می شوند. ممکن است امکان حمل برخی داروها از طریق یک پمپ کوچک و مصرف آنها در خانه نیز فراهم باشد.
• برخی از انواع شیمی درمانی ها، باید در بخش بیمارستان انجام شوند. تزریق این داروها می تواند یک شبه یا در طی چند روز انجام شود.
• برخی از بیمارستان ها امکان تزریق برخی داروهای شیمی درمانی را در خانه فراهم می کنند. پزشک یا پرستار می توانند اطلاعات بیشتری در این مورد در اختیار بیمار قرار دهند.

مکمل های غذایی یا گیاهی و شیمی درمانی

در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر، به پزشک خود اطلاع دهید:

• مصرصف هر گونه مکمل
• هر چیزی که توسط پزشکان درمان جایگزین یا مکمل تجویز شده است

مشخص نیست که مصرف برخی از مکمل های غذایی یا گیاهی چه تاثیری با شیمی درمانی دارند؛ برخی از آنها می توانند با شیمی درمانی تداخل داشته باشند.

عوارض جانبی

عوارض جانبی رایج شیمی درمانی شامل موارد زیر هستند:

• احساس بیماری
• بی اشتهایی
• کاهش وزن
• احساس خستگی بسیار
• افزایش خطر ابتلا به عفونت
• خونریزی و کبودی آسان
• اسهال یا یبوست
• ریزش مو

در صورت مشاهده علائم عفونت فوراً با پزشک یا پرستار خود تماس بگیرید. علائم عفونت شامل دمای بالاتر از 37.5 درجه سانتیگراد یا کمتر از 36 درجه سانتیگراد یا به طور کلی احساس ناخوشی است. عفونت ها می توانند خیلی سریع باعث بروز علائم و ایجاد احساس ناراحتی در فرد شوند.

عوارض جانبی به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع داروی مصرفی
• مقدار مصرف هر دارو 
• واکنش بدن به مصرف دارو

تصمیم‌گیری برای شیمی درمانی

تصمیم‌گیری برای انجام شیمی درمانی، یک تصمیم مشترک میان بیمار و پزشک متخصص است. پزشک با در نظر گرفتن تمامی جوانب، از جمله مرحله پیشرفت بیماری، وضعیت سلامتی عمومی بیمار، مزایا و معایب شیمی درمانی و ترجیحات بیمار، بهترین راهکار درمانی را پیشنهاد می‌دهد. در این مسیر، بیمار باید سوالات خود را به طور کامل با پزشک در میان بگذارد تا بتواند با آگاهی کامل، تصمیم درستی برای درمان خود بگیرد.

پرسش های متداول