هورمون لوتئینه کننده چیست؟ هورمون LH
هورمون LH یا لوتئینه کننده، توسط غده هیپوفیز در مغز تولید می‌شود و نقش کلیدی در تنظیم فعالیت تخمدان در زنان و تولید تستوسترون در مردان دارد.
هورمون لوتئینه کننده (LH) ماده‌ای شیمیایی در بدن است که فرآیندهای مهمی را در سیستم تولید مثل آغاز می‌کنند. LH تخمک‌گذاری را تحریک می‌کند و به تولید هورمون مورد نیاز برای حمایت از بارداری کمک می‌کند. در صورت بروز مشکل در باروری یا قاعدگی نامنظم، پزشک احتمالاً آزمایشی برای بررسی سطح LH تجویز خواهد کرد.
هورمون لوتئینه کننده چیست؟
هورمون لوتئینه کننده (LH) فرایندهایی را در بدن تحریک می‌کند که برای سلامت جنسی، رشد و تولید مثل مهم هستند. یک ساختار کوچک در مغز به نام غده هیپوفیز، هورمون LH را ترشح می‌کند. به نوبه خود، LH باعث ایجاد تغییراتی در اندام‌های جنسی (تخمدان‌ها یا بیضه‌ها) می‌شود که باعث عملکرد صحیح سیستم تولید مثل می‌شود.
هورمون لوتئینه کننده چه عملکردی دارد؟
غده هیپوفیز دو هورمون مهم ترشح می‌کند که با هم کار می‌کنند تا فرآیندهای دستگاه تناسلی را تنظیم کنند: هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینه کننده (LH). این هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی هستند که به اندام‌های جنسی (تخمدان‌ها یا بیضه‌ها) سیگنال می‌دهند تا فرآیندهای مورد نیاز برای حمایت از سلامت باروری را آغاز کنند.
LH را می‌توان به‌عنوان یک محرک شیمیایی در نظر گرفت که دستگاه تناسلی را تحریک به انجام فعالیت می‌کند.
اندام‌های جنسی در پاسخ به LH یا استروئیدها یا هورمون‌ها (پروژسترون، تستوسترون) تولید می‌کنند.
- در هیپوفیز خانم‌ها (DFAB)، LH تنها در قسمت دوم چرخه قاعدگی ترشح می‌شود. یعنی پس از یک موج اولیه که باعث آزاد شدن تخمک می‌شود (تخمک‌گذاری)، LH با سرعت ثابت به‌مدت دو هفته آزاد می‌شود و باعث تحریک تولید پروژسترون تخمدان می‌شود.
- در هیپوفیز مردان (DMAB)، LH با سرعت ثابتی در طول زمان آزاد می‌شود و تستوسترون نیز در سطح ثابتی تولید می‌شود.
هورمون لوتئینیزه در زنان یا DFAB
LH باعث بروز تغییراتی در تخمدان‌ها می‌شود که چرخه قاعدگی را حفظ کرده و به بارداری کمک می‌کند. LH باعث ایجاد این تغییرات در زنان می‌شود (DFAB)، از جمله زنان سیسجندر و برخی از مردان تراجنسیتی.
- تخمک‌گذاری: افزایش LH باعث می‌شود تخمدان در هفته دوم هر سیکل قاعدگی یک تخمک بالغ آزاد کند. سطح LH بالا در این زمان مشخص می‌کند که شخص در این قسمت از چرخه خود، احتمال بارداری بیشتری دارد.
- تولید پروژسترون: LH باعث می‌شود ساختاری در تخمدان به نام جسم زرد در هفته سوم و چهارم چرخه قاعدگی پروژسترون بیشتری تولید کند. پروژسترون هورمونی است که وجود آن برای کمک به مراحل اولیه بارداری لازم است.
با افزایش سن و یائسگی، سطح LH با کاهش سطح استروژن و پروژسترون افزایش می‌یابد.
هورمون لوتئینیزه در مردان یا DMAB
LH بیضه‌ها را برای تولید تستوسترون، هورمونی که بدن برای تولید اسپرم به آن نیاز دارد، تحریک می‌کنند. تستوسترون همچنین مسئول ویژگی‌های جنسی ثانویه، مانند صدای بم‌تر و رشد موهای بدن و افزایش توده عضلانی نیز هست. LH باعث ترشح تستوسترون در مردان می‌شود (DMAB)، از جمله مردان سیسجندر و برخی از زنان تراجنسیتی.
سطح هورمون LH پس از بلوغ در میان افراد DMAB نسبتاً ثابت می‌ماند.
هورمون لوتئینه کننده در نوزادان و کودکان
در دوران بلوغ، LH هم تخمدان‌ها و هم بیضه‌ها را تحریک می‌کند تا تستوسترون بیشتری تولید کنند. سپس در تخمدان، تستوسترون به استروژن تبدیل می‌شود. این هورمون‌ها باعث ایجاد تغییرات مربوط به رشد جنسی می‌شوند.
این هورمون از چه قسمتی ترشح می‌شود؟
LH در بخشی از بدن که مسئول تنظیم فرآیندهای پیچیده‌است، یعنی مغز ساخته می‌شود. اما اندام‌هایی که LH به تنظیم آنها کمک می‌کند در سیستم تولید مثل هستند.
LH بخشی از یک شبکه ارتباطی پیچیده‌است که مغز (هیپوتالاموس و غده هیپوفیز) و اندام‌های جنسی (تخمدان‌ها و بیضه‌ها) را درگیر می‌کند. هیپوتالاموس هورمونی به نام هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) ترشح می‌کند که به غده هیپوفیز سیگنال می‌دهد که LH ترشح کند. LH به تخمدان‌ها یا بیضه‌ها سیگنال می‌دهد تا هورمون‌های لازم برای شروع و حفظ فرآیندهای تولید مثل را بسازند.
درک این شبکه ارتباطی هنگام تشخیص مسائل مربوط به سلامت باروری بسیار اهمیت دارد. به‌عنوان مثال، علت اصلی مشکلات باروری ممکن است شامل اندام‌های جنسی یا تولید هورمون در مغز باشد. پزشک همچنین عوامل متعددی را هنگام تشخیص بیماری‌هایی که LH را شامل می‌شود در نظر می‌گیرد که در سلامت باروری نقش دارند.
پرسش های متداول
سطوح LH، به‌خصوص در چرخه قاعدگی همواره در حال تغییر است. سطح LH بالا یا پایین به‌تنهایی نشان‌دهنده عارضه‌ی خاصی نیست.
به‌عنوان مثال، افزایش LH می‌تواند نشان‌دهنده آستانه تخمک‌گذاری می‌باشد و به‌احتمال‌زیاد در این زمان فرد با احتمال بیشتری برای باردار مواجه است. اطلاعاتی که LH در مورد باروری ارائه می‌دهد، در صورت تمایل به بارداری بسیار کمک می‌کند.
سطح LH در بدن می‌تواند بسیاری از مشکلات را نیز مشخص کند. اطلاع از سطح LH در یک زمان خاص می‌تواند به پزشک در موارد زیر کمک کند:
- تشخیص ابتلا به اختلال هیپوفیز.
- علت ایجاد مشکلات باروری.
- علت ایجاد قاعدگی‌های نامنظم (افراد DFAB).
- میزان نزدیک بودن فرد به پیش یائسگی یا یائسگی (افراد DFAB).
- علت کاهش سطح تستوسترون (افراد DMAB).
نتایج آزمایش‌های سطح LH همچنین می‌توانند به پزشک کمک کنند تا بلوغ زودرس یا تأخیر در بلوغ در کودکان را تشخیص دهد.
سطوح بالای LH می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که اندام‌های جنسی به‌اندازه کافی هورمون‌های استروئیدی مورد نیاز برای انجام یک فرآیند تولید مثل را تولید نمی‌کنند. زمانی که تخمدان‌ها و بیضه‌ها توانایی تولید استروژن و تستوسترون را به‌دلایل ژنتیکی، خودایمنی، جراحی یا فیزیولوژیک تمام کرده‌اند، طبیعی است.
سندرم ترنر یا X شکننده در افراد DFAB و سندرم کلاین فلتر در افراد DMAB نمونه‌هایی از شرایط ژنتیکی مرتبط با سطوح بالای LH هستند.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) عارضه‌ای است که در افراد DFAB ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث افزایش خفیف سطح LH شود. این عارضه با قاعدگی‌های نامنظم و ناباروری همراه است.
سطوح پایین LH می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که غده هیپوفیز LH مورد نیاز برای تحریک تغییرات در بدن را تولید نمی‌کند که از رشد جنسی یا تولید مثل پشتیبانی کند.
سطوح پایین LH می‌تواند نشانه‌ای از موارد زیر نیز باشد:
- سندرم کالمن: بیماری نادری که باعث تولید ناکافی تستوسترون و استروژن می‌شود.
- آمنوره عملکردی هیپوتالاموس: زمانی که قاعدگی‌های نامنظم یا از دست رفته به عادات ورزشی بیش از اندازه مربوط می‌شود.
آزمایش LH میزان LH را در خون بررسی می‌کند و با یک نمونه خون‌گیری ساده انجام‌می‌شود. در برخی موارد، پزشک انجام آزمایش سطح LH را در کنار آزمایش FSH تجویز می‌کند؛ زیرا این هورمون‌ها با هم برای تنظیم سیستم تولید مثل فعالیت می‌کنند.
به یاد داشته‌باشید که در نتایج آزمایش، عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت و سابقه پزشکی مؤثر است. برای افراد DFAB، زمان چرخه قاعدگی یا یائسگی بر سطح LH تأثیر می‌گذارد.
اعداد زیر یک تصویر کلی از سطوح طبیعی LH برای مردان و زنان تغییر جنسیت یافته ارائه می‌دهند. از پزشک درباره موارد مشخص شده در نتایج آزمایش خود بپرسید.
- خانم‌ها، هفته‌های اول و دوم سیکل قاعدگی: 1.37 تا 9 IU/L (واحد بین المللی در لیتر).
- خانم‌ها، هفته دوم، قبل از تخمک‌گذاری: 6.17 تا 17.2 IU/L.
- خانم‌ها، هفته‌های سوم و چهارم سیکل قاعدگی: 1.09 تا 9.2 IU/L.
- خانم‌ها، پس از یائسگی: 19.3 تا 100.6IU/L.
- آقایان: 1.42 تا 15.4 IU/L.
تعداد انگشت شماری از مطالعات رابطه بین رژیم‌های گیاه‌خواری و سطوح پایین LH و استروژن را بررسی کرده‌اند. هم‌اکنون، هیچ شواهدی از تایید کاهش سطح LH با پیروی از رژیم‌های گیاه‌خواری وجود ندارد. همچنین، هیچ مدرکی این مورد را تایید نمی‌کند که غذا یا رژیم غذایی می‌تواند سطح LH را افزایش دهد.
با پزشک خود در مورد توصیه‌های رژیم غذایی و شیوه زندگی برای بهبود سلامت کلی خود صحبت کنید، از جمله عادت‌هایی که به بهبود عملکرد مغز و سلامت باروری کمک می‌کنند.
چکاپ آنلاین سرطان پروستات
از هر 8 مرد یک نفر به سرطان پروستات مبتلا می شود. این بیماری در افرادی که سابقه فردی و خانوادگی ابتلا به برخی بیماری ها را دارند، بیشتر مشاهده می شود. با پاسخ دهی به سوال های مطرح شده در بخش چکاپ سرطان پروستات، می توانید در سه دقیقه متوجه شوید که آیا لزومی دارد آزمایش PSA انجام دهید و یا اگر این آزمایش را قبلا انجام داده اید نتیجه ی آن چگونه تفسیر می شود.
چکاپ آنلاین سرطان پروستات، یکی از ابزارهای مرجع تخصصی سرطان پروستات ایران است که به شما کمک می کند تا بفهمید آیا شما در معرض خطر سرطان پروستات هستید یا خیر. با توجه به اینکه تشخیص زودرس سرطان پروستات بسیار مهم است، استفاده از این ابزار می تواند به شما کمک کند تا به موقع اقدامات لازم را انجام دهید.