اختلالات جنسی و ادراری در نتیجه جراحی سرطان پروستات
عمل جراحی پروستات ممکن است برخی از اختلالات جنسی و ادراری را در پی داشته باشد. در این مقاله به بررسی این اختلالات و راهکارهای مدیریت آنها خواهیم پرداخت.
سرطان پروستات یکی از شایعترین سرطانهای مردان است. برداشتن پروستات (پروستاتکتومی) یکی از روشهای اصلی درمان این بیماری به شمار میرود. با وجود اینکه این جراحی در نجات جان بیماران نقش مهمی ایفا میکند، اما میتواند عوارض جانبی ناخوشایندی به همراه داشته باشد. اختلالات جنسی و ادراری از جمله عوارض شایع بعد از جراحی پروستات هستند که بر کیفیت زندگی بیماران تأثیر میگذارند.
این مقاله راهنمایی جامع برای درک بهتر این عوارض، روشهای کنترل و بهبود آنها، و بازگشت به یک زندگی سالم و باکیفیت پس از جراحی پروستات است.
درک عوارض جانبی: چرا این مشکلات رخ میدهند؟
پروستات غدهای کوچک و حیاتی در دستگاه ادراری تناسلی مردان است. این غده مسئول تولید مایع منی است که نقش مهمی در باروری ایفا میکند. همچنین، پروستات در مسیر مجرای ادرار قرار دارد و ادرار از آن عبور میکند.
جراحی برداشتن پروستات میتواند بر اعصاب، عضلات و عروق خونی این ناحیه تأثیر بگذارد. همین مسئله منجر به بروز اختلالات جنسی و ادراری در برخی از بیماران میشود. شدت و نوع این عوارض در افراد مختلف متفاوت است.
اختلالات جنسی بعد از جراحی پروستات
یکی از نگرانیهای اصلی مردان بعد از جراحی پروستات، احتمال بروز مشکلات جنسی است. این اختلالات میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- اختلال نعوظ (Erectile Dysfunction): ناتوانی در ایجاد یا حفظ نعوظ کافی برای برقراری رابطه جنسی.
- کاهش میل جنسی (Libido): کم شدن علاقه و تمایل به برقراری رابطه جنسی.
- انزال دیررس (Delayed Ejaculation): به تأخیر افتادن یا عدم انزال در حین رابطه جنسی.
- کاهش حجم مایع منی (Semen Volume Reduction): به دلیل برداشتن پروستات، حجم مایع منی کاهش مییابد.
- درد حین رابطه جنسی: آسیب به اعصاب در حین جراحی میتواند باعث ایجاد درد در ناحیه لگن و آلت تناسلی شود.
اختلالات ادراری بعد از جراحی پروستات
کنترل ادرار یکی از دغدغههای مهم بیماران بعد از جراحی پروستات است. اختلالات ادراری در این افراد میتوانند به صورت زیر بروز پیدا کنند:
- بی اختیاری ادراری (Urinary Incontinence): نشت غیرارادی ادرار. این مشکل میتواند به صورت قطرهای، هنگام سرفه یا عطسه، و یا به صورت مداوم رخ دهد.
- تکرر ادرار (Urinary Frequency): نیاز به دفع ادرار در دفعات زیاد، حتی در شب.
- فوریت ادراری (Urinary Urgency): احساس ناگهانی و شدید نیاز به دفع ادرار.
- مشکل در شروع ادرار (Hesitancy): دشواری در شروع جریان ادرار.
- ضعف جریان ادرار (Weak Stream): کاهش قدرت و فشار جریان ادرار.
بازگشت به زندگی عادی: گزینههای درمانی برای بهبود عوارض
خبر خوشحال کننده این است که برای اکثر بیماران، این عوارض موقتی هستند و با گذشت زمان و انجام اقدامات درمانی مناسب، بهبود قابل توجهی پیدا میکنند. در ادامه به برخی از روشهای درمانی برای کنترل و بهبود عوارض جانبی جراحی پروستات اشاره میکنیم:
- توانبخشی کف لگن (Pelvic Floor Muscle Rehabilitation): انجام تمرینات ورزشی خاص برای تقویت عضلات کف لگن به کنترل ادرار و بهبود عملکرد جنسی کمک میکند.
- داروهای تقویتی نعوظ (Erectile Dysfunction Medications): داروهایی مانند سیلدنافیل (Viagra) و تادالافیل (Cialis) میتوانند به بهبود نعوظ کمک کنند.
- ایمپلنتهای آلت تناسلی (Penile Implants): در موارد شدید اختلال نعوظ، میتوان از ایمپلنتهای داخل آلت تناسلی برای ایجاد نعوظ مصنوعی استفاده کرد.
- داروهای ضد افسردگی (Antidepressants): برخی داروهای ضد افسردگی میتوانند به افزایش میل جنسی کمک کنند.
- تغییرات سبک زندگی (Lifestyle Changes): کاهش وزن، ترک سیگار، کنترل قند خون و فشار خون، و داشتن رژیم غذایی سالم میتوانند در بهبود عوارض جانبی بیمار کمک کند.
اهمیت برقراری ارتباط با پزشک
مواجهه با عوارض جانبی بعد از جراحی پروستات کاملاً طبیعی است و نباید باعث خجالت یا انزوا شود. برقراری ارتباط صادقانه و شفاف با پزشک معالج، کلید اصلی برای مدیریت و بهبود این مشکلات است. در طی ویزیتهای بعد از جراحی، پزشک وضعیت شما را بررسی میکند و در صورت بروز هرگونه عارضه، بهترین روش درمانی را برایتان تجویز خواهد کرد.
فراموش نکنید که لیستی از سوالات خود را قبل از مراجعه به پزشک آماده کنید. برخی از سوالات مهمی که میتوانید از پزشک بپرسید عبارتند از:
- چه عوارض جانبی را بعد از جراحی باید انتظار داشته باشم؟
- برای بهبود این عوارض چه اقداماتی میتوانم انجام دهم؟
- چه مدت طول میکشد تا عوارض جانبی برطرف شوند؟
- آیا مصرف داروهای خاصی برای من ضروری است؟
- چه سبک زندگی را برای بهبودی سریعتر توصیه میکنید؟
نقش حمایت روحی و روانی
جراحی سرطان پروستات میتواند از نظر روحی و روانی نیز برای بیماران چالشبرانگیز باشد. کنار آمدن با عوارض جانبی و نگرانی در مورد بازگشت بیماری، بر سلامت روان بیماران تأثیر میگذارد.
در این مسیر، حمایت اطرافیان و همسر فرد بیمار بسیار مهم است. برقراری ارتباط صمیمانه و درک متقابل میتواند به بیمار در گذر از این دوره کمک شایانی کند. همچنین، گروههای درمانی و مشاوره با روانشناس میتوانند در مدیریت استرس و حفظ روحیه مثبت بیمار نقش موثری ایفا کنند.
سخن آخر: امید به آینده و زندگی باکیفیت
سرطان پروستات قابل درمان است و با تشخیص به موقع و انجام اقدامات درمانی مناسب، میتوان طول عمر و کیفیت زندگی بیماران را به طور چشمگیری افزایش داد. جراحی پروستاتکتومی، علیرغم عوارض جانبی که ممکن است به همراه داشته باشد، روشی نجاتبخش برای بسیاری از مردان مبتلا به این بیماری است.
بهبود عوارض جانبی بعد از جراحی، یک فرآیند تدریجی است و نیازمند صبر و همکاری بیمار با پزشک معالج است. با انجام اقدامات درمانی مناسب، تغییر سبک زندگی و حفظ روحیه مثبت، میتوان بر این مشکلات غلبه کرد و به یک زندگی سالم و باکیفیت پس از سرطان دست یافت. فراموش نکنید که در این مسیر، شما تنها نیستید و از حمایت پزشک، اطرافیان و گروههای درمانی بهرهمند خواهید بود.
پس از انجام جراحی پروستات رادیکال توانایی رسیدن به ارگاسم پروستات از بین می رود، اما همچنان می توان انواع دیگر ارگاسم را تجربه کرد. احساسات دقیق آن ارگاسم ها ممکن است متفاوت باشد زیرا ممکن است عملکرد انزال و نعوظ تحت تاثیر قرار گیرد. با این حال، هنوز هم می توان از آن لذت برد.
در صورت داشتن سؤالات دیگر در مورد اینکه عمل جراحی پروستاتکتومی رادیکال چه تاثیری بر ارگاسم، نعوظ، انزال و به طور کلی زندگی جنسی فرد می گذارد، با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا او می تواند راه حل های احتمالی بیشتری برای بهبود هر گونه عارضه مرتبط با نعوظ یا رابطه جنسی که ممکن است پس از برداشتن پروستات تجربه کنید را ارائه دهد.
پرسش های متداول
پس از انجام عمل جراحی رادیکال پروستاتکتومی همچنان می توان زندگی جنسی رضایت بخشی داشت. بیشتر افراد می توانند پس از عمل جراحی پروستاتکتومی رادیکال همچنان به ارگاسم و لذت در رابطه را تجربه کنند؛ اما ممکن است ارگاسم بعد از جراحی با ارگاسم قبل از آن، تفاوت هایی داشته باشد.
پس از انجام این جراحی همچنان ممکن است ارگاسم ایجاد شود اما هیچگونه انزالی مرتبط با ارگاسم وجود ندارد. به این نوع ارگاسم، " ارگاسم خشک " یا "انزال ارگاسمیک" گفته می شود.
بله، ارگاسم و انزال با یکدیگر تفاوت دارند. باوجود اینکه گاهی اوقات در یک زمان رخ می دهند اما دو فرآیند متفاوت هستند و می توانند به طور جداگانه نیز ایجاد شوند. هیچگونه تعریف واحدی از ارگاسم وجود ندارد. اما به طور کلی، می توان ارگاسم را اوج لذت در نظر گرفت.
انواع مختلفی از ارگاسم وجود دارد که یک فرد می تواند تجربه کند. تحریک نواحی مختلفی از بدن می تواند منجر به بروز ارگاسم شود. صرف نظر از نوع، ارگاسم با آزاد شدن تنش عضلانی یا مجموعه ای از انقباضات عضلانی، صداهای غیرارادی و افزایش ضربان قلب و تنفس همراه است. گاهی اوقات ارگاسم با دفع مایعات بدن، مانند مواقع انزال، نیز همراه است.
"انزال" نامی برای دفع ناگهانی مایع منی - که معمولاً حاوی اسپرم است - از نوک آلت تناسلی، می باشد. انزال بدون ارگاسم اگرچه نادر اما می تواند ایجاد شود و معمولا به عنوان انزال آنورگاسمیک، شناخته می شود.
این امر، موضوعی پیچیده است. بنابر گفته جردن سوپر، روانپزشک، درمانگر جنسی برای رسیدن به ارگاسم نیازی به داشتن پروستات نیست. بنابراین، پس از یک پروستاتکتومی رادیکال هنوز هم احتمال بروز ارگاسم وجود دارد.
نعوظ در افرادی که پس از پروستاتکتومی رادیکال دچار اختلال نعوظ شده اند، ممکن است سخت تر باشد. چنانچه فردی بتواند بعد از جراحی نیز همچنان نعوظ خود را حفظ کند احتمالاً میتواند مجدداً ارگاسم داشته باشد البته این ارگاسم با انزال همراه نخواهد بود. ارگاسم در صورت عدم وجود انزال ممکن است شدت کمتر یا تفاوت قابل توجهی داشته باشد.
به یاد داشته باشید که لذت (نه ارگاسم!) قسمت مهمی از رابطه جنسی است. رابطه جنسی، تجربه ای مربوط به کل بدن است که بین افراد برای ایجاد لذت، ارتباط و صمیمیت به اشتراک گذاشته می شود، نه فقط وسیله ای برای رسیدن به ارگاسم.
بنابراین حتی اگر ارگاسم فرد متفاوت با موارد عادی باشد و یا دستیابی به آن سختتر باشد، یادآوری این نکته که رابطه جنسی چیزی فراتر از ارگاسم است و همچنان میتوانید پس از انجام جراحی پروستات رادیکال نیز به آن دست یابید میتواند کمک کننده باشد.
زندگی جنسی افراد یا نزدیکان آنها پس از جراحی پروستاتکتومی رادیکال، تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. البته علیرغم تصورات غلط رایج، این امر لزوماً به این معنی نیست که تأثیر منفی بر آن خواهد گذاشت زیرا پس از جراحی ممکن است انواع جدیدی از لذت را که قبل از جراحی از وجود آنها اطلاعی نداشتید، پیدا کنید.
به یاد داشته باشید که این موضوع، بسیار مهم است و لازم است درباره آن صحبت شود. سوپر می گوید: مکالمه مداوم در مورد تغییراتی که ممکن است پس از جراحی رخ دهد، ضروری است. " همسر بیمار باید از تغییراتی که در بدن همسرش ایجاد شده و همچنین از جدول زمانی بهبودی و به طور کلی عوارض جانبی مورد انتظار، مطلع باشد.
صحبت کردن با شریک زندگی، به افراد کمک می کند تا با هم فکری یکدیگر درباره زندگی جنسی جدید خود تصمیم بگیرند. او میگوید: اگر تصور کردن زندگی جنسی خود پس از جراحی برای افراد مشکل است، مراجعه به مشاور یا یک متخصص مسائل جنسی نیز میتواند به آنها کمک کند.
یک درمانگر جنسی به فرد کمک میکند تا از تغییراتی که باعث ایجاد برخی ترس ها در بدن او شده اطلاع یابد، همچنین در زمانهای سخت، بیمار را یاری میکند و نکاتی را برای بهبود زندگی جنسی پس از جراحی به او ارائه میدهد.
در ادامه، راه هایی برای داشتن گفت و گو درباره زندگی جنسی بین زوج ها ذکر شده است:
- "رابطه جنسی یکی از راه های اصلی ارتباط بین من و شماست و من واقعا نگران این هستم که بعد از عمل جراحی، ممکن است که چه تغییراتی در بدن من ایجاد شود. آیا میتوانیم زمانی را برای صحبت کردن در مورد راههای دیگری که میتوانیم از لحاظ فیزیکی پس از جراحی با یکدیگر ارتباط داشته باشیم، اختصاص دهیم؟»
- من واقعاً برایم سخت است که در مورد اینکه چگونه این جراحی ممکن است بر سلامت جنسی من و زندگی جنسی ما به عنوان یک زوج تأثیر بگذارد صحبت کنم. می توانی همراه با من به یک درمانگر جنسی مراجعه کنیم؟ من فکر می کنم دریافت نظر یک متخصص در این شرایط واقعاً کمک کننده است."
- من علاقه بسیار زیادی به ارتباط فیزیکی با شما دارم، اما نگران تاثیر جراحی بر توانایی هایم برای انجام این کار نیز هستم. آیا می توانیم همراه با یکدیگر به پزشک مراجعه کنیم تا همه اطلاعات مورد نیاز را دریافت کنیم؟»
بیشتر افراد حداقل در چند ماه اول پس از انجام جراحی پروستات رادیکال در نعوظ مشکل خواهند داشت. برخی از افراد طی ۳ ماه تا ۳ سال پس از جراحی، عملکرد نعوظ و توانایی جنسی خود را مجدداً بدست خواهند آورد. با این حال، این توانایی در همه افراد بازگشت مجدد نخواهد داشت.
در ادامه، برخی گزینه های درمانی برای نعوظ در افرادی که عملکرد نعوظ خود را به دست نیاورده اند، ذکر شده است:
- مشاوره و سکس درمانی
- پمپ های آلت تناسلی
- تزریق تستوسترون و استفاده از کرم ها
خیر، افراد پس از برداشتن پروستات رادیکال قادر به انزال نیستند.
از پزشک خود درباره زمان شروع فعالیت جنسی پس از برداشتن پروستات رادیکال بپرسید. به طور کلی، کارشناسان توصیه می کنند تا 1 ماه پس از جراحی صبر کنید. در این بین، به یاد داشته باشید که راههای زیادی برای صمیمیت با شریک زندگی مانند بوسیدن و در آغوش گرفتن، وجود دارد.
بله، این عارضه بسیار رایج است. داده ها، نشان می دهند که ۸۵٪ از افرادی که جراحی پروستاتکتومی رادیکال انجام می دهند ممکن است پس از این عمل دچار اختلال نعوظ شوند. در صورت بروز این عارضه، با پزشک خود مشورت کنید.
به یاد داشته باشید که پزشکان معمولاً انجام جراحی پروستاتکتومی رادیکال را تجویز می کنند زیرا بر این باور هستند که این جراحی تنها گزینه درمانی است که به احتمال زیاد سرطان پروستات را درمان می کند.
جراحی پروستاتکتومی رادیکال باعث از بین رفتن توانایی فرد در تولید مایع منی که اسپرم را از بدن خارج می کند، شود؛ بنابراین، فرد بیمار به احتمال زیاد توانایی باروری خود را نیز از دست خواهد داد. با این حال، جراحی پروستاتکتومی رادیکال، وازکتومی یا نوع دیگری از روش های پیشگیری از بارداری نیست.
حتماً با پزشک خود در این مورد، مشورت کنید زیرا کسب اطلاعات مورد نیاز درمورد روش های پیشگیری از بارداری، اهمیت زیادی دارد.
خیر. اگر پروستات به طور کامل برداشته شده باشد، ابتلا به دیگر بیماری های مرتبط با پروستات غیرممکن است.
خیر، لزوماً بی اختیاری ادراری بعد از جراحی پروستات دائمی نیست. اگرچه این عارضه جانبی یکی از نگرانیهای رایج پس از جراحی پروستات است، اما در بسیاری از موارد، با گذشت زمان و انجام تمرینات کف لگن، این مشکل بهبود مییابد.
عوامل موثر بر مدت زمان بهبودی و شدت بی اختیاری ادراری عبارتند از:
- نوع جراحی: روشهای مختلف جراحی پروستات، عوارض متفاوتی به همراه دارند.
- سن بیمار: افراد مسنتر ممکن است کندتر بهبود یابند.
- وضعیت سلامت عمومی: بیماریهای زمینهای میتوانند بر روند بهبودی تاثیر بگذارند.
- مهارت جراح: تجربه و مهارت جراح در نتیجه جراحی بسیار موثر است.
نکته مهم: اگر پس از جراحی پروستات، با مشکل بی اختیاری ادراری مواجه شدید، حتما با پزشک خود مشورت کنید. پزشک با بررسی وضعیت شما، درمان مناسب را تجویز خواهد کرد. این درمانها ممکن است شامل تمرینات کف لگن، دارو درمانی یا در موارد شدیدتر، جراحیهای ترمیمی باشد.
مدت زمان بازگشت به فعالیت جنسی برای هر فرد متفاوت است. در برخی موارد، ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. پزشک معالج شما میتواند در این زمینه راهنماییهای لازم را ارائه دهد.
بله، برداشتن پروستات باعث ناباروری میشود. با این حال، در برخی موارد خاص، قبل از جراحی میتوان اقدام به اسپرمگیری (Sperm Banking) کرد.
چکاپ آنلاین سرطان پروستات
از هر 8 مرد یک نفر به سرطان پروستات مبتلا می شود. این بیماری در افرادی که سابقه فردی و خانوادگی ابتلا به برخی بیماری ها را دارند، بیشتر مشاهده می شود. با پاسخ دهی به سوال های مطرح شده در بخش چکاپ سرطان پروستات، می توانید در سه دقیقه متوجه شوید که آیا لزومی دارد آزمایش PSA انجام دهید و یا اگر این آزمایش را قبلا انجام داده اید نتیجه ی آن چگونه تفسیر می شود.
چکاپ آنلاین سرطان پروستات، یکی از ابزارهای مرجع تخصصی سرطان پروستات ایران است که به شما کمک می کند تا بفهمید آیا شما در معرض خطر سرطان پروستات هستید یا خیر. با توجه به اینکه تشخیص زودرس سرطان پروستات بسیار مهم است، استفاده از این ابزار می تواند به شما کمک کند تا به موقع اقدامات لازم را انجام دهید.