آمپول میتوکسانترون در سرطان پروستات (تزریق وریدی) + عوارض

سرطان پروستات، کابوسی برای بسیاری از آقایان است. اما جای نگرانی وجود ندارد! پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه درمان این بیماری صورت گرفته است. آمپول میتوکسانترون (Mitoxantrone) یکی از داروهای شیمی درمانی قدرتمند به شمار می‌رود که در کنار سایر روش‌های درمانی، به یاری بیماران مبتلا به سرطان پروستات می‌شتابد. اما این دارو چگونه عمل می‌کند و مصرف آن چه عوارضی به دنبال دارد؟ در این مقاله همراه ما باشید تا با هم به دنیای آمپول میتوکسانترون سفر کنیم و ببینیم این دارو چگونه با سلول‌های سرطانی مبارزه می‌کند.

آمپول میتوکسانترون چیست و چگونه عمل می کند؟

آمپول میتوکسانترون با نام تجاری دیگری شناخته نمی‌شود. این دارو از دسته داروهای آنتی‌نئوپلاستیک (Antineoplastic) است. آنتی‌نئوپلاستیک‌ها گروهی از داروها هستند که با توقف رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی، جلوی پیشرفت بیماری را می‌گیرند.

میتوکسانترون با چندین مکانیزم با سلول‌های سرطانی مقابله می‌کند. یکی از مهم‌ترین این مکانیزم‌ها، آسیب به DNA سلول‌های سرطانی است. DNA مانند کتاب دستورالعمل سلول است که حاوی اطلاعات لازم برای ساخت و عملکرد سلول می‌باشد. میتوکسانترون با آسیب به DNA سلول‌های سرطانی، آن‌ها را از خواندن این دستورالعمل و در نتیجه، تکثیر و رشد باز می‌دارد.

می‌توان گفت میتوکسانترون با ایجاد اختلال در کتابخانه سلول‌های سرطانی (DNA)، آن‌ها را گیج کرده و از ساخت و ساز و تکثیر باز می‌دارد.

نام عمومی: میتوکسانترون

نام تجاری: نوانترون

اشکال دارویی: محلول وریدی (2 میلی گرم در میلی لیتر)

دسته دارویی: آنتی بیوتیک ها / ضد نئوپلاستیک ها

میتوکسانترون برای درمان سرطان پروستات و انواع خاصی از سرطان خون استفاده می شود. میتوکسانترون همچنین برای درمان انواع خاصی از مولتیپل اسکلروزیس پیشرونده یا عودکننده استفاده می شود. اما می تواند گزینه درمانی برای درمان ام اس باشد. میتوکسانترون همچنین ممکن است برای اهداف دیگری که در این راهنمای دارویی ذکر نشده است نیز استفاده شود.

آمپول میتوکسانترون برای چه کسانی تجویز می‌شود؟

آمپول میتوکسانترون به تنهایی برای درمان سرطان پروستات استفاده نمی‌شود. پزشک متخصص شما ممکن است این دارو را در ترکیب با داروهای دیگر شیمی درمانی مانند پردنیزولون (Prednisolone) برای آقایان مبتلا به موارد زیر تجویز کند:

• سرطان پروستات پیشرفته هورمونی مقاوم (Castration-Resistant Prostate Cancer - CRPC): همانطور که اشاره شد، این نوع سرطان پروستات بعد از درمان‌های هورمونی همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد.
• سرطان پروستات عود کننده (بعد از درمان اولیه)

عوارض جانبی میتوکسانترون

در صورت بروز علائم واکنش آلرژیک مانند کهیر؛ تنفس دشوار یا مشکلات تنفسی؛ تورم در صورت، لب ها، زبان یا گلو بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

میتوکسانترون حتی ماه ها یا سال ها پس از قطع مصرف ممکن است اثرات خطرناکی روی قلب ایجاد کند. بنابراین در صورت بروز موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید یا به ایشان مراجعه کنید:

• تورم در ساق پاها، افزایش وزن سریع.
• ضربان قلب سریع
• تنگی نفس

میتوکسانترون همچنین ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند. بنابراین در صورت بروز موارد زیر فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

• علائم عفونت مانند تب، ضعف یا خستگی غیرمعمول، تعریق شبانه، کاهش وزن ناگهانی.
• کبودی یا خونریزی غیر طبیعی
• درد استخوان
• مشکلات تنفسی
• درد، سوزش، تورم، قرمزی، کبودی یا تغییرات پوستی در محل تزریق

عوارض جانبی رایج میتوکسانترون می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تب و لرز، زخم های دهان یا سایر علائم عفونت
• تهوع، اسهال، یبوست، درد معده
• علائم سرماخوردگی مانند گرفتگی بینی، عطسه، سرفه، گلودرد
• نامنظمی دوره های قاعدگی
• ریزش مو
• ادرار آبی مایل به سبز یا رنگ مایل به آبی سفیدی چشم

البته این موارد لیست کاملی از عوارض جانبی نیست و ممکن است موارد دیگری نیز اتفاق بیفتد. با این حال برای مشاوره پزشکی و کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوارض جانبی این دارو به پزشک خود مراجعه کنید.

موارد احتیاطی

میتوکسانترون ممکن است باعث بروز مشکلات قلبی جدی یا کشنده، حتی ماهها یا سالها پس از مصرف آخرین دوز دارو شود. بنابراین در صورت بروز علائمی همچون تورم در ساق پا، افزایش وزن سریع، ضربان قلب سریع یا تنگی نفس، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

با این حال عملکرد قلب باید قبل، در طول و بعد از درمان با میتوکسانترون بررسی شود.

میتوکسانترون همچنین می تواند خطر خونریزی یا عفونت را افزایش دهد. بنابراین در صورت وجود علائمی مثل کبودی یا خونریزی غیرطبیعی یا علائم جدید عفونت مانند تب یا خستگی، به پزشک خود مراجعه کنید.

همچنین بروز علائمی مانند ضعف غیرعادی، درد استخوان، مشکلات تنفسی، تعریق شبانه، کاهش وزن ناگهانی یا هرگونه تغییر یا ناراحتی پوستی در محل تزریق، آن را به پزشک خود اطلاع دهید.

نحوه مصرف آمپول میتوکسانترون

آمپول میتوکسانترون به صورت تزریق وریدی (داخل رگ) و توسط پرستار یا پزشک متخصص در بیمارستان تجویز می‌شود. دوز مصرفی و تعداد دفعات تزریق بر اساس شرایط بیمار و مرحله پیشرفت بیماری توسط پزشک تعیین می‌شود.

نکات مهم در زمان تزریق آمپول میتوکسانترون:

• قبل از تزریق دارو، حتما سابقه پزشکی و سایر داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید.
• در صورت داشتن هرگونه عوارض جانبی در حین تزریق، فورا به پرستار یا پزشک خود اطلاع دهید.
• پس از تزریق دارو، باید به مدت چند ساعت تحت نظر پزشک قرار بگیرید.

اقدامات قبل از مصرف این دارو

اگر به میتوکسانترون حساسیت دارید، نباید از آن استفاده کنید.

در مورد سایر داروهای سرطان و پرتودرمانی هایی که مصرف کرده اید یا می کنید به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت ابتلا به موارد زیر حتماً پزشک خود را مطلع سازید:

• عفونت یا سرکوب مغز استخوان
• سیستم ایمنی ضعیف ناشی از استفاده از داروهای خاص
• مشکلات قلبی
• تعداد کم سلول های خونی
• بیماری کبد یا کلیه
• تشعشع یا پرتودرمانی ناحیه قفسه سینه

در صورت بارداری از میتوکسانترون استفاده نکنید. زیرا ممکن است به جنین آسیب برساند. بنابراین از روش های کنترل بارداری موثر استفاده کنید و اگر در طول درمان باردار شدید، به پزشک خود اطلاع دهید.

همچنین ممکن است لازم باشد قبل از هر تزریق میتوکسانترون آزمایش بارداری منفی باشد.

در حین استفاده از میتوکسانترون نباید به کودک خود شیر بدهید.

نحوه تجویز میتوکسانترون 

میتوکسانترون به صورت تزریق وریدی تجویز می شود که معمولاً توسط پزشک یا پرستار انجام می شود.

اگر هنگام تزریق میتوکسانترون در اطراف سوزن IV احساس سوزش، درد یا تورم کردید به مراقبان یا پرستاران خود اطلاع دهید.

همچنین میتوکسانترون می تواند اثرات جدی یا کشنده ای روی قلب ایجاد کند، حتی اگر هرگز در زندگیتان مشکلات قلبی نداشته باشید. بنابراین عملکرد قلب باید قبل، در طول و بعد از درمان با میتوکسانترون بررسی شود. در واقع هر چه مدت زمان طولانی تری از میتوکسانترون استفاده کنید، احتمال ابتلا به مشکلات قلبی نیز بیشتر می شود.

میتوکسانترون همچنین می تواند خطر بروز خونریزی یا عفونت را افزایش دهد. برای این منظور به آزمایش های پزشکی مکرر نیاز خواهید داشت زیرا براساس نتایج آزمایش ممکن است لازم باشد که درمان سرطان به تعویق بیفتد.

همچنین تا 24 ساعت پس از تزریق، ممکن است متوجه تغییر رنگ آبی یا سبز ادرار یا سفیدی چشم خود شوید. این اثرات موقتی معمولاً بی ضرر و کم خطر هستند.

با این حال هنگام تزریق میتوکسانترون باید تحت نظر پزشک باشید.

توجه

به یاد داشته باشید، این دارو و سایر داروها را دور از دسترس کودکان قرار دهید، هرگز داروهای خود را با دیگران به اشتراک نگذارید و از این دارو تنها برای موارد تجویز شده استفاده کنید.

پرسش های متداول