کپسول انزالوتامید در سرطان پروستات (داروی خوراکی) + عوارض

سرطان پروستات، شایع‌ترین سرطان در میان مردان ایرانی است. این بیماری با رشد سلول‌های سرطانی در غده پروستات آغاز می‌شود و می‌تواند به سایر نقاط بدن سرایت کند. خوشبختانه، علم پزشکی در مبارزه با این سرطان پیشرفت‌های چشمگیری داشته است و داروهای متعددی برای کنترل و درمان آن در دسترس‌اند. یکی از این داروهای نوین و قدرتمند، انزالوتامید (Enzalutamide) نام دارد.

انزالوتامید چیست و چگونه عمل می‌کند؟

انزالوتامید نوعی داروی ضد سرطان (از نوع هورمون درمانی) است که گیرنده‌های تستوسترون را مهار می‌کند. تستوسترون هورمون‌های مردانه هستند که بر رشد سلول‌های سرطانی پروستات تأثیر می‌گذارند. با مسدود کردن این گیرنده‌ها، انزالوتامید مانع از رسیدن تستوسترون به سلول‌های سرطانی شده و در نتیجه، سرعت رشد و تکثیر آن‌ها را کاهش می دهد.

انزالوتامید نوعی هورمون درمانی برای درمان بیماران مبتلا به سرطان پروستات است که بیماری آنها به دیگر نقاط بدن (سرطان پیشرفته پروستات) گسترش یافته است.

انزالوتامید باعث از بین رفتن اثر هورمون تستوسترون بر سلول های سرطانی پروستات می شود. بدون تستوسترون، سلول های سرطانی پروستات، حتی اگر به دیگر قسمت های بدن گسترش یافته باشند نیز، توانایی رشد خود را از دست می دهند.

مشخص شده است که انزالوتامید در برخی بیماران، می تواند باعث افزایش بقا شود. همچنین می تواند در درمان یا به تاخیر انداختن علائمی مانند درد و مشکلات استخوانی نیز موثر باشد.

چه کسانی می توانند تحت درمان با انزالوتامید قرار گیرند؟

معمولاً برای بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته پروستات که سرطان پروستات آنها به دیگر انواع هورمون درمانی ها پاسخ نمی دهد، تجویز می شود. اما ممکن است انزالوتامید به عنوان درمان اولیه برای سرطان پیشرفته پروستات نیز پیشنهاد می شود.

در صورت داشتن سابقه مصرف آبیراترون، ممکن است مصرف انزالوتامید مناسب نباشد. 

انزالوتامید گزینه ای برای بیماران مبتلا به سرطان پروستات موضعی (لوکال) یا موضعی (لوکال) پیشرفته نیست. درباره دیگر انواع هورمون درمانی که می توانند برای شخص مناسب باشند بیشتر بخوانید.

چه زمانی انزالوتامید تجویز می شود؟

انزالوتامید بعد از هورمون درمانی: اگر فرد، مبتلا به سرطان پروستات پیشرفته ای باشد که به دیگر انواع هورمون درمانی ها پاسخ نمی دهد، ممکن است انزالوتامید تجویز شود. به این نوع سرطان، سرطان پروستات مقاوم در برابر هورمون یا مقاوم به اختگی نیز گفته می شود.

انزالوتامید را می توان قبل یا بعد از شیمی درمانی (دوستاکسل) مصرف کرد. در صورتی که فرد شرایط انجام شیمی درمانی را ندارد، پزشک می تواند مصرف این دارو را تجویز کند.

انزالوتامید به عنوان اولین خط درمانی: در تشخیص اولیه سرطان پیشرفته پروستات، پزشک انزالوتامید را تجویز می کند. این نوع سرطان احتمال دارد به هورمون درمانی استاندارد پاسخ مناسبی دهد. ممکن است به این سرطان، سرطان پروستات حساس به هورمون نیز گفته شود.

پزشک معالج درباره دیگر گزینه های درمانی نیز با بیمار صحبت خواهد کرد. ممکن است درمان سه گانه یا انواع دیگر هورمون درمانی مانند آپالوتامید نیز تجویز شود.

انزالوتامید چقدر در درمان سرطان پروستات مؤثر است؟

مطالعات بالینی نشان داده‌اند که انزالوتامید در کاهش پیشرفت سرطان پروستات و افزایش طول عمر بیماران مبتلا به این بیماری مؤثر است. این دارو همچنین می‌تواند به کاهش علائم ناشی از سرطان پروستات، مانند درد استخوان، کمک کند.

اثربخشی انزالوتامید بسته به نوع و مرحله سرطان، شرایط سلامتی کلی بیمار و عوامل دیگر می‌تواند متفاوت باشد. پزشک متخصص با بررسی دقیق وضعیت بیمار، میزان اثربخشی این دارو را برای هر فرد به طور خاص ارزیابی می‌کند.

انزالوتامید یا آبیراترون؟

این دو دارو نوعی داروی هورمون درمانی هستند که سرطان پیشرفته پروستات را درمان می کنند.

پزشک در مورد اینکه کدام دارو مناسب تر است با بیمار صحبت خواهد کرد. به عنوان مثال، اگر سرطان به کبد یا ریه ها گسترش یافته باشد، یا اگر شرایط مصرف استروئید وجود ندارد، انزالوتامید می تواند گزینه بهتری نسبت به آبیراترون باشد؛ زیرا آبیراترون باید همراه با استروئید مصرف شود.

اما در صورت تجربه شرایط زیر، آبیراترون می تواند گزینه بهتری نسبت به انزالوتامید باشد:

• هر گونه افتادن در نتیجه عدم تعادل
• هر گونه تشنج یا افزایش احتمال تشنج
• خستگی شدید
• اختلال در حافظه یا عدم تمرکز.

زیرا مصرف انزالوتامید می تواند احتمال ابتلا به این عوارض را افزایش دهد.

مصرف انزالوتامید برای برخی از بیماران آسان‌تر است، زیرا برخلاف آبیراترون، نیازی نیست آن را با معده خالی مصرف کرد و نیازی به مصرف استروئید ندارد. اما برخی از بیماران، برای پیشگیری از ایجاد خستگی ناشی از مصرف انزالوتامید، ترجیح می دهند آبیراترون مصرف کنند.

در صورت داشتن سابقه مصرف آبیراترون، آیا می توان انزالوتامید مصرف کرد؟

در یک زمان، فقط می توان انزالوتامید یا آبیراترون را مصرف کرد و نمی توان هر دو درمان را همزمان انجام داد. به عنوان مثال، اگر تصمیم به مصرف انزالوتامید برای درمان سرطان پیشرفته پروستات خود داشته باشید و نتیجه بخش نباشد، نمی توانید آبیراترون مصرف کنید. زیرا تحقیقات نشان می دهند افرادی که قبلا یکی از این داروها را مصرف کرده اند، مصرف داروی دیگر برای آنها اثربخشی ندارد.

با این حال، در صورت بروز عوارض جانبی شدید آبیراترون، در برخی موارد ممکن است مصرف انزالوتامید تجویز شود.

با پزشک متخصص خود در مورد اینکه کدام درمان مناسب تر است و زمان مناسب مصرف آن صحبت کنید.

سایر بیماری ها و داروها

در صورت ابتلا به بیماری های قلبی یا کلیوی، به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت داشتن سابقه تشنج، سکته مغزی یا آسیب مغزی، اعتیاد به الکل یا گسترش سرطان به مغز نیز، این دارو برای شخص مناسب نخواهد بود.

انزالوتامید بر عملکرد برخی دیگر از داروها تأثیر دارد و برخی داروها می توانند بر عملکرد انزالوتامید تأثیر بگذارند. مصرف دارو در حین ابتلا به برخی بیماری ها مانند موارد زیر می تواند مشکل ساز باشد:

• عفونت ها
• کلسترول بالا
• درد
• صرع
• اضطراب شدید یا اسکیزوفرنی
• اختلال در خواب
• بیماری قلبی
• سکته
• فشار خون بالا
• مشکلات تیروئیدی
• رفلاکس اسید یا زخم معده / روده (زخم معده / اثنی عشر)
• نقرس

سایر گزینه های درمانی

اگر انزالوتامید برای شخص مناسب نباشد، یا اگر تصمیم به عدم مصرف آن داشته باشد، پزشک درمان متفاوتی را تجویز خواهد کرد. درمان‌های احتمالی برای سرطان پیشرفته پروستات که به دیگر انواع هورمون درمانی پاسخ نمی‌دهد شامل موارد زیر هستند:

• آبیراترون
• شیمی درمانی (دوستاکسل یا کابازیتاکسل)
• استروئیدها
• رادیوم-223
• اولاپاریب
• درمان هایی برای کنترل علائم
• به ندرت، استروژن.

در مورد گزینه های درمانی مناسب خود با پزشک معالج صحبت کنید. پزشک همچنین می تواند در مورد هر آزمایش بالینی مناسب به بیمار اطلاع دهند.

درمان شامل چه مواردی می شود؟

انزالوتامید باید هر روز در ساعتی معین، همراه با آب و به طور کامل مصرف شوند. می توان قرص ها را همراه با غذا یا بدون آن مصرف کرد.

در صورت داشتن سابقه هورمون درمانی پیش از شروع مصرف انزالوتامید، احتمالاً مصرف این دارو همراه با انزالوتامید تجویز خواهد شد، حتی اگر مصرف انزالوتامید به طور کامل بی تاثیر باشد.

اگر انزالوتامید اولین درمان تجویز شده باشد، همزمان نوع دیگری از هورمون درمانی نیز برای بیمار تجویز خواهد شد.

برای بیشتر بیماران، هورمون درمانی اضافی که با انزالوتامید انجام می شود، به صورت تزریق ماهانه یا هر سه تا شش ماه یکبار خواهد بود که به کاهش میزان تستوسترون در بدن و به عملکرد انزالوتامید کمک خواهد کرد.

درمان چقدر طول می کشد؟

تا زمانی که دارو اثر خود را از دست بدهد یا عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند، مصرف انزالوتامید ادامه خواهد داشت. آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) نیز تجویز خواهد شد تا فعالیت انزالوتامید بررسی شود.

عوارض جانبی این درمان شامل چه مواردی هستند؟

مانند دیگر درمان ها، انزالوتامید نیز می تواند باعث بروز عوارض جانبی شود و معمولا روی هر فرد تأثیر متفاوتی دارد؛ معمولا بیماران، همه عوارض جانبی احتمالی مرتبط با این دارو را تجربه نمی کنند. پیش از شروع درمان، پزشک یا پرستار عوارض جانبی احتمالی را برای فرد توضیح خواهند داد. اطلاع از اینکه احتمال بروز چه علائمی وجود دارد، می تواند به شخص در مقابله با آنها کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر می توان برگه اطلاعات همراه با دارو یا در وب سایت مطالعه کرد.

عوارض جانبی رایج این دارو شامل موارد زیر هستند:

• خستگی شدید 
• سردرد
• گرگرفتگی
• افزایش فشار خون
• احساس عصبی بودن
• اختلالات مرتبط با حافظه و تمرکز
• خشکی پوست یا خارش
• تورم در ناحیه پستان (ژنیکوماستی)
• میل غیرقابل کنترل برای حرکت دادن بخشی از بدن، معمولاً پاها (سندرم پای بیقرار)
• انسداد عروق قلبی (بیماری کرونری قلب).

عوارض جانبی که احتمال بروز آنها کمتر است شامل موارد زیر هستند:

• درد عضلانی، درد در استخوان ها، کمر یا مفاصل
• اسهال
• اختلال در تخلیه روده (یبوست).

مصرف انزالوتامید می تواند خطر افتادن و عدم تعادل را افزایش دهد، در نتیجه احتمال شکستگی استخوان را نیز افزایش می دهد. می توان با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، به حفظ استحکام استخوان ها و کاهش احتمال ایجاد پوکی استخوان کمک کرد. در صورت ابتلا به پوکی استخوان، پزشک ممکن است مصرف داروهایی مانند بیس فسفونات ها را برای کمک به کاهش خطر شکستگی استخوان تجویز کند.

همچنین احتمال بسیار کمی برای بروز تشنج نیز وجود دارد که نادر است اما در شرایط زیر، احتمال بروز آنها نیز بیشتر می شود:

• داشتن سابقه تشنج
• مصرف زیاد الکل
• سابقه بیماری یا آسیب هایی مانند ضربه به سر، برخی از انواع سکته مغزی یا تومور مغزی

مصرف برخی از داروها، از جمله داروهای درمان آسم، افسردگی، اسکیزوفرنی و مسکن ها، احتمال بروز تشنج را افزایش می دهند. با پزشک خود در مورد احتمال بروز تشنج و ایمن بودن رانندگی و کار با ماشین آلات، صحبت کنید.

در صورت بروز عوارض جانبی ناشی از مصرف انزالوتامید، حتی اگر این عوارض در اینجا ذکر نشده اند، با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید. آنها ممکن است درمان های دیگری را برای کمک به کنترل هر گونه عارضه جانبی به شما پیشنهاد دهند.

پیشگیری از بارداری

در صورت داشتن فعالیت جنسی و احتمال بارداری، در حین مصرف انزالوتامید و تا سه ماه پس از آن، از کاندوم در کنار دیگر روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنید. در صورت بارداری همسر خود، در صورت داشتن رابطه جنسی باید از کاندوم استفاده کنید، زیرا انزالوتامید می تواند به جنین آسیب برساند.

پیگیری درمان

ممکن است حداقل هر دو یا سه ماه یک بار در طول درمان با انزالوتامید، آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) تجویز شود. همچنین ممکن است حدود یک بار در ماه آزمایش خون و فشار خون نیز انجام شود. از پزشک خود بپرسید که کدام آزمایشات را انجام خواهید داد و هر چند وقت یکبار آنها را انجام خواهید داد.

بررسی سطح PSA به تنهایی معمولاً برای اطلاع از اثربخشی درمان، کافی نیست. پزشک، سطح PSA بیمار و نتیجه دیگر نتیجه آزمایش را همراه با اطلاعاتی در مورد احساسات فرد حین درمان را مطالعه می کند تا اثربخشی درمان را بررسی کند. در مورد بروز هر گونه عارضه جانبی، با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید، زیرا ممکن است نیاز به انجام اقداماتی برای کنترل این عوارض باشد.

کاهش سطح PSA، معمولاً نشان دهنده اثربخشی درمان است. سرعت کاهش سطح PSA و میزان پایین آن در افراد مختلف، متفاوت است.

در برخی از بیماران، سطح PSA کاهش نمی یابد. این به تنهایی به این معنی نیست که انزالوتامید اثربخشی مناسبی ندارد. پزشک همچنین از بیمار در مورد علائمی که دارد می پرسد. ممکن است اسکن هایی مانند ام آر آی، سی تی اسکن یا اسکن استخوان نیز تجویز شود، به خصوص اگر سطح PSA در حال افزایش باشد. پزشک احتمالا ادامه مصرف انزالوتامید را تجویز می کند و یا اگر احتمال رشد سرطان باشد، ممکن است در مورد دیگر گزینه های درمانی با بیمار صحبت کند.