آزمایش های پروستات | آشنایی با 5 آزمایش مهم غده پروستات

نتایج آزمایش های پروستات، ابتلای افراد به سرطان پروستات یا دیگر عارضه های مرتبط با پروستات مانند بزرگ شدن پروستات یا پروستاتیت را مشخص می کنند. به این آزمایش ها، چک آپ پروستات یا معاینه پروستات گفته می شود. آزمایش های پروستات برای تشخیص وضعیت سلامت این غده و ارزیابی احتمال ابتلا به سرطان پروستات یا سایر مشکلات مربوط به آن انجام می‌شود. آزمایش های پروستات می‌تواند شامل معاینه های جسمی و آزمایش های خون و تصویربرداری باشد. در این مقاله به بررسی انواع آزمایش های پروستات، زمان انجام آن‌ها و نحوه تفسیر نتایج آن‌ها می‌پردازیم.

چرا آزمایش های پروستات تجویز می شود؟

هدف اصلی از انجام آزمایش های پروستات، تشخیص زودهنگام سرطان پروستات است. هرچه سرطان پروستات زودتر تشخیص داده شود، درمان آن آسان‌تر خواهد بود و احتمال بهبودی کامل بیشتر است. علاوه بر این، آزمایش های پروستات می‌تواند به تشخیص سایر مشکلات غیرسرطانی پروستات مانند التهاب (پروستاتیت)، بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات و عفونت‌ها نیز کمک کند.

اگر به دلایل مختلفی احتمال ابتلای فردی به سرطان پروستات زیاد باشد، ممکن است لازم باشد در فواصل کمتر و در سنین پایین تر برخی از آزمایش های بررسی پروستات را انجام دهد. در بریتانیا، از هر 8 نفر، یک نفر در طول زندگی خود به سرطان پروستات مبتلا می شود. درصورتی که فردی، 50 سال یا بیشتر سن داشته باشد، سیاه پوست باشد و یا پدر یا برادر او سابقه ابتلا به سرطان پروستات را داشته باشند، او نیز بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات قرار خواهد داشت. همچنین اگر مادر یا خواهر فردی سابقه ابتلا به سرطان پستان را داشته باشند، ممکن است احتمال ابتلا به سرطان پروستات نیز افزایش یابد.

آزمایش های مرتبط با عارضه های پروستات

با بروز علائم بیماری های مرتبط با پروستات، ممکن است پزشک انجام آزمایش هایی را تجویز کند. عارضه های پروستات، می توانند باعث ایجاد اختلالات ادراری، مانند نیاز فوری به دفع یا تکرر ادرار شود. عارضه های ادراری معمولاً در نتیجه بیماری های غیر سرطانی، مانند بزرگ شدن پروستات یا عفونت ادراری ایجاد می شوند. همچنین، بیشتر افراد مبتلا به سرطان پروستات، در مراحل اولیه بیماری هیچ علامتی را تجربه نمی کنند.

تشخیص و درمان سرطان پروستات

گسترش سرطان پروستات به دیگر قسمت‌های بدن می‌تواند باعث کاهش وزن و ایجاد درد در ناحیه کمر، لگن یا باسن شود. به طور معمول این علائم در نتیجه بیماری های دیگر ایجاد می شوند، با این حال بهتر است در صورت بروز و تداوم هرگونه علامتی به پزشک عمومی مراجعه شود. مراجعه به موقع به پزشک می تواند باعث تشخیص زودرس هرگونه بیماری و تسهیل درمان و افزایش احتمال موفقیت آن شود.

چه آزمایش هایی توسط پزشک تجویز می شوند؟

هیچ آزمایش اولیه ای برای تشخیص قطعی سرطان پروستات وجود ندارد. آزمایش های اصلی شامل موارد زیر می شوند:

• آزمایش ادرار برای بررسی عفونت ادراری
• آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
  این آزمایش برای اندازه‌گیری میزان آنتی‌ژن اختصاصی پروستات در خون انجام می‌شود. افزایش PSA می‌تواند نشانه‌ای از احتمال ابتلا به سرطان پروستات باشد.
• معاینه لمس پروستات (DRE)
  پزشک از راه مقعد، پروستات را لمس کرده و اندازه، شکل و بافت آن را بررسی می کند.
• تصویربرداری
  شامل سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی و اسکن استخوان برای بررسی دقیق‌ پروستات و ارزیابی احتمال گسترش سرطان به بافت های دیگر می باشد.
• بیوپسی پروستات
  از بافت پروستات برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی و قطعی شدن تشخیص، نمونه‌برداری می شود.

پیش از انجام این آزمایش ها، پزشک باید در مورد روند انجام این آزمایش ها، مزایا و معایب آن ها به بیمار توضیح دهد. اطلاع از این موارد می تواند به بیمار در درک بیشتر سرطان پروستات و احتمال ابتلا به آن کمک کند. انجام این آزمایش ها به تصمیم بیمار بستگی دارد، بنابراین لازم است بیمار، اطلاعات مورد نیاز را کسب کرده و درباره آنها فکر کند.

به طور معمول، در ابتدا پزشک انجام آزمایش بررسی PSA خون و معاینه لمس پروستات را توصیه می کند و در صورت مشکوک بودن نتایج، آزمایش های تکمیلی مانند تصویربرداری یا بیوپسی را تجویز می‌کند.

بررسی نتایج آزمایش و درمان مناسب

پس از انجام آزمایش ها، پزشک درباره نتایج آنها با بیمار صحبت خواهد کرد. درصورت وجود احتمال ابتلا به عارضه های پروستات، مراجعه به پزشک متخصص ضروری خواهد بود. پزشک متخصص با تکمیل آزمایش ها یا بررسی آزمایش های پیشین، برنامه درمانی مناسبی برای بیمار تنظیم خواهد کرد.

چگونه نتایج آزمایش‌ها تفسیر می‌شود؟

تفسیر نتایج آزمایش های پروستات باید با در نظر گرفتن سایر عوامل مانند سن و سابقه خانوادگی صورت گیرد. افزایش PSA یا سایر یافته‌های غیرطبیعی در معاینه و تصاویر، لزوماً به معنای وجود سرطان نیست، اما نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد. تنها راه تشخیص قطعی سرطان پروستات، نمونه برداری (بیوپسی) و بررسی پاتولوژی بافت برداشته شده است.

چه آزمایش هایی باید در بیمارستان انجام شوند؟

بیمار در بیمارستان، با برخی پزشکان متخصص ملاقات خواهد کرد که معمولاً شامل یک متخصص اورولوژی یا پرستار متخصص خواهد بود. همچنین ممکن است آزمایش PSA یا DRE دیگری نیز تجویز شود.

پزشک متخصص موارد زیر را بررسی خواهد کرد:

• سطح PSA
• نتایج DRE
• احتمال ابتلا به سرطان پروستات
• وضعیت سلامت عمومی فرد

ممکن است آزمایش PSA دیگری نیز توسط پزشک عمومی تجویز شود. همچنین ممکن است آزمایش های دیگری از جمله موارد زیر نیز تجویز شوند:

• اسکن MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
• بیوپسی پروستات
• سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری)
• اسکن استخوان – همراه یا بدون رادیوگرافی

همچنین ممکن است آزمایش جریان ادرار و سونوگرافی از مثانه نیز انجام شود. این آزمایش ها معمولاً برای بررسی بزرگی پروستات تجویز می شوند.

نیاز به اسکن برای بررسی گسترش سرطان

اگر سطح PSA بسیار بالا باشد (صد یا هزار برابر)، این احتمال وجود دارد که سرطان پروستات به خارج از غده پروستات گسترش یافته باشد، در ان مواد ممکن است نیازی به انجام بیوپسی نباشد و پزشک، انجام اسکن و تصویربرداری را توصیه کند.

انجام اسکن MRI چند پارامتری

در برخی بیمارستان ها ممکن است قبل از انجام بیوپسی، نوعی اسکن MRI، به نام اسکن MRI چند پارامتری (mpMRI) انجام شود. این اسکن می تواند به پزشک در تشخیص وجود سرطان در پروستات و بررسی سرعت رشد سرطان کمک کند.گاهی نیز ممکن است ابتدا بیوپسی انجام شود.

انجام منظم آزمایش و غربالگری پروستات -به‌ ویژه برای افراد پرخطر- اهمیت بسیار زیادی دارد. همکاری با پزشک و داشتن آگاهی کافی می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان موفق سرطان پروستات کمک شایانی کند. در صورت داشتن نگرانی درباره این آزمایش ها و یا برای کسب اطلاعات بیشتر، می توانید با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید.

درمان سرطان پروستات

مرحله بعد از تشخیص سرطان پروستات، درمان بیماری لوکال (موضعی) یا پیشرفته است. در بخش روش های درمان سرطان پروستات، به بررسی روش‌های درمانی مختلف از جمله جراحی، رادیوتراپی، درمان هورمونی و درمان هدفمند می‌پردازیم و همچنین، مزایا و معایب هر یک از این روش‌ها را بررسی می‌کنیم.

بیشتر بخوانید

نحوه انجام معاینه لمسی پروستات (DRE) | تشخیص زودهنگام سرطان

معاینه لمسی پروستات (DRE) یک فرایند پزشکی است که در آن پزشک با استفاده از انگشت خود، پروستات را بررسی می‌کند و به جهت تشخیص بیما...

آزمایش PSA چیست؟ | تشخیص سرطان با آنتی ژن اختصاصی پروستات

آزمایش PSA چیست؟ توی این مقاله، مزایا و معایب این آزمایش و نحوه انجام اون رو بررسی می کنیم و برای تشخیص سرطان پروستات راهکار های...

آزمایش ژنتیک در سرطان پروستات | تاثیر و نقش مهم ژنتیک

آزمایش ژنتیک یا غربالگری ژنتیکی یکی از روش‌های تشخیصی پیشرفته است که در تشخیص و پیشگیری از سرطان پروستات به کار می‌رود که نقش ژن...

اسکن MRI پروستات قبل از بیوپسی - مزایا و معایب اسکن ام آر آی

اسکن MRI پروستات یک روش تصویربرداری پیشرفته از پروستات است که این روش اسکن ام آر آی برای تشخیص و ارزیابی بیماری‌های پروستات استف...

بیوپسی پروستات چیست؟ روش های نوین نمونه برداری از پروستات

در این مقاله جامع، با جدید ترین نحوه‌ی نمونه برداری از پروستات آشنا می‌شوید و اطلاعات جدیدی از روش‌ها و نکات مهم در این زمینه کس...

استفاده از سی تی اسکن برای تشخیص سرطان پروستات (اسکن CAT)

در این مقاله به بررسی چگونگی استفاده از سی تی اسکن (اسکن CAT) برای تشخیص سرطان پروستات می‌پردازیم و مزایا و معایب این روش را برر...

اسکن استخوان برای تشخیص سرطان پروستات

یکی از روش‌های متداول تشخیص سرطان پروستات، اسکن استخوان است که اطلاعات مهمی درباره شیوع و پیشرفت سرطان در بدن فرد ارائه می‌دهد....