پروستاتکتومی رباتیک (جراحی رباتیک پروستات) + مزایا و عوارض
پروستاتکتومی رباتیک به عنوان یکی از روش های درمان بیماری های پروستات مطرح است. در این مقاله، به بررسی جراحی رباتیک پروستات و فواید آن می‌پردازیم.
پروستاتکتومی رباتیک روشی با حداقل تهاجم است که توسط یک تیم جراحی لاپاراسکوپی مجرب و با کمک فناوری پیشرفته جراحی انجام می شود. در صورتی که پزشک تشخیص دهد جراحی برای درمان پروستات شما ضروری است، ممکن است گزینه جراحی رباتیک پروستات را به شما پیشنهاد دهد. این روش نوین با کمک بازوهای رباتیک تحت فرمان جراح انجام شده و در مقایسه با جراحی باز سنتی، مزایای قابل توجهی را به همراه دارد.
در این مقاله قصد داریم به طور مفصل در مورد جراحی رباتیک پروستات (پروستاتکتومی رباتیک) صحبت کنیم. با ما همراه باشید تا با چگونگی انجام این عمل با تکنولوژی رباتیک، مزایا و معایب آن و دوران نقاهت پس از جراحی آشنا شوید.
جراحی رباتیک پروستات چیست؟
جراحی رباتیک پروستات نوعی عمل کم‌تهاجمی است که با استفاده از ربات‌های پیشرفته و با هدایت جراح متخصص انجام می‌شود. در این روش، جراح در اتاق عمل مقابل کنسولی مجهز به مانیتورهای با کیفیت بالا قرار می‌گیرد و با استفاده از کنسول، بازوهای ربات را کنترل می‌کند. بازوهای رباتیک مجهز به ابزارهای جراحی ظریف و با دقت بالا هستند که حرکات دست جراح را با دامنه وسیع‌تری و لرزش کمتر منتقل می‌کنند.
برخلاف جراحی باز سنتی که نیازمند ایجاد برش بزرگ در شکم است، در جراحی رباتیک پروستات تنها چند برش کوچک ایجاد می‌شود. دوربین‌های کوچک متصل به بازوهای ربات، تصویری با جزئیات دقیق از داخل بدن را در اختیار جراح قرار می‌دهند و به وی امکان مانور دقیق در حین عمل را می‌دهند.
سیستم جراحی رباتیک
پروستاتکتومی لاپاروسکوپی رادیکال به کمک رباتیک با استفاده از سیستم جراحی داوینچی، که نوعی سیستم جراحی رباتیک پیچیده است و به جراحان اجازه می دهد تا جراحی پروستات را با دید، کنترل و دقت بیشتر، انجام دهند، اعمال می شود.
عملکرد ربات جراح پروستات
با استفاده از سیستم جراحی پیشرفته، ابزارهای رباتیک مینیاتوری شده از چندین برش کوچک در شکم بیمار عبور داده می‌شوند تا جراح بتواند پروستات و بافت‌های مجاور آن را با دقت بسیار بالا بردارد. این روش دارای حداقل تهاجم نسبت به پروستاتکتومی رتروپوبیک رادیکال معمولی است که شامل یک برش شکمی است که از ناف تا استخوان شرمگاهی ادامه پیدا می کند.
در طول انجام پروستاتکتومی رادیکال به کمک رباتیک، یک آندوسکوپ سه بعدی و تجهیزات پردازش تصویر برای ارائه تصویر بزرگ از ساختارهای ظریف اطراف غده پروستات (مانند اعصاب، رگ‌های خونی و ماهیچه‌ها) استفاده می‌شود که امکان حفظ قسمت های بیشتری از این ساختارهای حیاتی را فراهم می‌کند. پروستات در نهایت از طریق یکی از برش های بسیار کوچک ایجاد شده برداشته می شود.
در بیشتر جراحی‌ها، جراح روی کنسول رایانه می‌نشیند و با استفاده از ابزارهای مچی کوچکی که دامنه حرکتی بسیار بیشتری نسبت به مچ دست انسان دارند این جراحی را انجام می دهند. این جراحی بدون اینکه دست های جراح وارد حفره بدن بیمار شود انجام می شود.
چه کسانی کاندیدای جراحی رباتیک پروستات هستند؟
جراحی رباتیک پروستات برای همه مردان مبتلا به مشکلات پروستات مناسب نیست. این روش درمانی معمولا برای افرادی در نظر گرفته می‌شود که:
- مبتلا به سرطان پروستات در مراحل اولیه هستند.
- بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات (BPH) دارند و سایر روش‌های درمانی برای آن‌ها موثر نبوده است.
- از سلامت عمومی خوبی برخوردار هستند.
توجه داشته باشید که تصمیم نهایی در مورد اینکه آیا جراحی رباتیک پروستات برای شما مناسب است یا خیر، توسط پزشک متخصص اورولوژی با در نظر گرفتن شرایط و وضعیت سلامتی شما اتخاذ می‌شود.
مزایای جراحی رباتیک پروستات
در مقایسه با جراحی باز سنتی، بیمارانی که تحت عمل جراحی پروستاتکتومی رادیکال با روش رباتیک قرار می گیرند، شرایط زیر را تجربه خواهند کرد:
- از دست دادن خون کمتر
- درد کمتر
- کم‌تهاجمی بودن: در این روش تنها چند برش کوچک ایجاد می‌شود که در نتیجه، خونریزی کمتر، درد بعد از عمل پایین‌تر و بهبودی سریع‌تر را به دنبال دارد.
- دقت بالا: بازوهای رباتیک با دقت و لرزش کمتر نسبت به دست انسان عمل می‌کنند که این امر می‌تواند به برداشتن کامل‌تر بافت سرطانی یا بافت پروستات در موارد BPH کمک کند.
- دید بهتر: دوربین‌های متصل به ربات‌ها تصویری با جزئیات دقیق از داخل بدن را در اختیار جراح قرار می‌دهند که به وی امکان مانور دقیق‌تر در حین جراحی را می‌دهد.
- کاهش خطر عفونت: به دلیل کم‌تهاجمی بودن جراحی، احتمال عفونت بعد از عمل نیز کاهش پیدا می‌کند.
- کوتاه شدن مدت بستری: با توجه به کاهش درد و بهبودی سریع‌تر، معمولا مدت زمان بستری در بیمارستان بعد از جراحی رباتیک پروستات کمتر از جراحی باز است.
- بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزانه (دوران نقاهت کمتر): به دلیل کم‌تهاجمی بودن جراحی، فرد می‌تواند زودتر به فعالیت‌های روزانه خود بازگردد (اگرچه کاتتر باید به مدت یکسان پس از انجام عمل روباتیک یا باز در مثانه بماند).
معایب جراحی رباتیک پروستات
با وجود مزایای قابل توجه، جراحی رباتیک پروستات نیز مانند هر روش درمانی دیگری معایبی دارد. برخی از این معایب عبارتند از:
- هزینه بالا: هزینه جراحی رباتیک پروستات معمولا بیشتر از جراحی باز سنتی است.
- نیاز به مهارت جراح: انجام موفقیت‌آمیز این جراحی نیازمند مهارت و تجربه بالای جراح در کار
خطرات و آسیب های انجام پروستاتکتومی رادیکال لاپاروسکوپی با استفاده از روش رباتیک
خطرات احتمالی پروستاتکتومی رادیکال لاپاروسکوپی با استفاده از روش رباتیک شامل موارد زیر است:
- خون ریزی
- ایجاد عفونت در محل جراحی
- آسیب بافت یا عضو مجاور
عوارض جانبی انجام پروستاتکتومی رادیکال لاپاروسکوپی به کمک روش رباتیک
میزان عوارض جانبی شدید ناشی از انجام پروستاتکتومی رادیکال لاپاروسکوپی به کمک روش رباتیک تقریباً مشابه روش های جراحی باز است. شایع ترین عوارض جانبی انجام این روش شامل موارد زیر است:
- بی اختیاری ادرار (ناتوانی در کنترل ادرار): همانند جراحی باز، انجام پروستاتکتومی رباتیک نیز می تواند باعث ایجاد بی اختیاری ادرار شود. با این حال، این عارضه جانبی اغلب با گذشت زمان بهبود می یابد.
- اختلال نعوظ (ناتوانی جنسی): ایجاد اختلال در نعوظ، پس از انجام پروستاتکتومی، به سن بیمار، درجه عملکرد جنسی پیش از عمل و اینکه آیا اعصاب در طول جراحی آسیب دیده اند یا خیر بستگی دارد. مگر اینکه احتمال بدهند سرطان در بافت عصبی نیز وجود دارد، بنابراین جراحان از تکنیک‌های حفظ اعصاب در طول پروستاتکتومی رباتیک برای به حداقل رساندن آسیب جراحی بر عملکرد جنسی استفاده می‌کنند.
- لخته شدن خون: خطر لخته شدن خون در پاها (ترومبوز ورید عمقی) و لخته شدن خون در ریه‌ها (آمبولی ریه) وجود دارد. برای کاهش این خطر، ممکن است پزشک داروهای رقیق‌کننده خون تجویز کند.
در صورت مشاهده هر گونه علائم غیرطبیعی مانند تب، لرز، قرمزی یا تورم محل برش‌ها، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
مراحل جراحی رباتیک پروستات
جراحی رباتیک پروستات معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. مراحل کلی این جراحی به شرح زیر است:
- آمادگی قبل از عمل: مشابه با سایر جراحی‌ها، قبل از عمل رباتیک پروستات نیز لازم است آزمایش‌های مختلفی برای بررسی وضعیت سلامتی عمومی شما انجام شود. همچنین ممکن است لازم باشد مصرف برخی داروها را چند روز قبل از عمل قطع کنید.
- قرار گرفتن در اتاق عمل: در اتاق عمل، شما بیهوش می‌شوید و سوند ادراری برای تخلیه ادرار از مثانه وارد می‌شود.
- ایجاد برش‌ها: جراح بر اساس شرایط، چند برش کوچک (معمولا چهار تا) در شکم ایجاد می‌کند.
- قرار دادن ربات در اتاق عمل: ربات جراحی وارد اتاق عمل شده و در موقعیت مناسب قرار می‌گیرد. بازوهای ربات مجهز به ابزارهای جراحی و دوربین‌های کوچک هستند.
- کنترل ربات توسط جراح: جراح در کنسول مخصوصی در اتاق عمل قرار می‌گیرد و با دستکاری کنسول، بازوهای ربات را کنترل می‌کند. جراح از طریق مانیتورهای با کیفیت بالا که تصویری از داخل بدن را نشان می‌دهند، بر روند جراحی نظارت دارد.
- انجام عمل جراحی: با استفاده از ابزارهای متصل به بازوهای ربات، جراح اقدام به جدا کردن پروستات از بافت‌های اطراف و برداشتن آن می‌کند. در صورت لزوم، ممکن است غدد لنفاوی مشکوک به سرطان نیز برداشته شوند.
- بخیه زدن و خارج کردن ابزار: پس از اتمام عمل، جراح با دقت محل برش‌ها را بخیه می‌زند و ابزارهای جراحی را خارج می‌کند.
- بستن سوند و انتقال به بخش ریکاوری: سوند ادراری ممکن است برای چند روز و تا زمان بهبود جریان طبیعی ادرار باقی بماند. سپس شما به بخش ریکاوری منتقل می‌شوید تا علائم حیاتی تحت نظر قرار گیرد.
دوران نقاهت بعد از جراحی رباتیک پروستات
دوران نقاهت بعد از جراحی رباتیک پروستات معمولا کوتاه‌تر از جراحی باز است. با این حال، لازم است در این دوران طبق دستور پزشک از خود مراقبت کنید. برخی از نکات مهم در دوران نقاهت عبارتند از:
- استراحت کافی: در روزهای اولیه بعد از جراحی، استراحت کافی برای بهبودی بدن ضروری است.
- مصرف داروهای تجویز شده: پزشک برای کنترل درد و جلوگیری از عفونت داروهایی را برای شما تجویز می‌کند.
- رعایت بهداشت: برای جلوگیری از عفونت، لازم است محل برش‌ها را تمیز و خشک نگه دارید.
- تمرینات ورزشی سبک: انجام تمرینات ورزشی سبک برای تقویت عضلات کف لگن می‌تواند به بهبود کنترل ادرار کمک کند. پزشک در مورد زمان مناسب شروع این تمرینات به شما راهنمایی خواهد کرد.
- رژیم غذایی مناسب: داشتن رژیم غذایی متعادل و سرشار از مایعات برای بهبودی بدن و جلوگیری از یبوست اهمیت دارد.
سخن نهایی
جراحی رباتیک پروستات روشی نوین و کم‌تهاجمی برای درمان سرطان پروستات در مراحل اولیه و بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات (BPH) است. این روش با مزایای قابل توجهی نسبت به جراحی باز سنتی همراه است. با این حال، تصمیم نهایی در مورد اینکه آیا جراحی رباتیک پروستات برای شما مناسب است یا خیر، توسط پزشک متخصص اورولوژی با در نظر گرفتن شرایط و وضعیت سلامتی شما اتخاذ می‌شود.
پرسش های متداول
به طور کلی، عوارض جانبی جراحی رباتیک پروستات در مقایسه با جراحی باز سنتی خفیف‌تر و کوتاه‌مدت‌تر هستند. دلیل اصلی این امر، کم‌تهاجمی بودن جراحی رباتیک است. با این حال، هر دو روش جراحی می‌توانند با عوارض جانبی مشابهی همراه باشند.
دوران نقاهت بعد از جراحی رباتیک پروستات معمولا کوتاه‌تر از جراحی باز است. بسیاری از افراد می‌توانند طی چند هفته به فعالیت‌های روزانه خود بازگردند. اما بهبود کامل عملکرد ادراری و عملکرد جنسی ممکن است چند ماه زمان ببرد.
چکاپ آنلاین سرطان پروستات
از هر 8 مرد یک نفر به سرطان پروستات مبتلا می شود. این بیماری در افرادی که سابقه فردی و خانوادگی ابتلا به برخی بیماری ها را دارند، بیشتر مشاهده می شود. با پاسخ دهی به سوال های مطرح شده در بخش چکاپ سرطان پروستات، می توانید در سه دقیقه متوجه شوید که آیا لزومی دارد آزمایش PSA انجام دهید و یا اگر این آزمایش را قبلا انجام داده اید نتیجه ی آن چگونه تفسیر می شود.
چکاپ آنلاین سرطان پروستات، یکی از ابزارهای مرجع تخصصی سرطان پروستات ایران است که به شما کمک می کند تا بفهمید آیا شما در معرض خطر سرطان پروستات هستید یا خیر. با توجه به اینکه تشخیص زودرس سرطان پروستات بسیار مهم است، استفاده از این ابزار می تواند به شما کمک کند تا به موقع اقدامات لازم را انجام دهید.