رادیوم 223 (Xofigo) برای درمان سرطان پروستات متاستاتیک

سرطان پروستات، شایع‌ترین سرطان در میان آقایان است. در مراحل اولیه، این بیماری قابل درمان است. اما در صورت پیشرفت و انتشار به استخوان‌ها (متاستاتیک شدن)، درمان آن پیچیده‌تر می‌شود. در این شرایط، سلول‌های سرطانی، در استخوان‌ها باعث ایجاد درد، شکستگی و مشکلات جدی دیگری می‌شوند. در ادامه به بررسی نحوه عملکرد و عوارض جانبی رادیوم 223 (Xofigo) خواهیم پرداخت.

رادیوم 223 چیست و چگونه کار می‌کند؟

رادیوم 223 نوعی درمان رادیوتراپی داخلی است. رادیوتراپی داخلی به معنای انجام رادیوتراپی سرطان از داخل بدن می باشد. ممکن است این درمان برای سرطانی انجام شود که از پروستات شروع شده و به استخوان ها گسترش یافته است. این سرطان متاستاتیک یا پیشرفته پروستات نامیده می شود.

رادیوم 223 شکل خفیف رادیواکتیو فلز رادیوم است. نام تجاری آن Xofigo (تلفظ zoh-fee-go) می باشد. این درمان در بخش پزشکی هسته ای انجام می شود که حدود یک ساعت طول می کشد.

چه افرادی شرایط انجام درمان رادیوم 223 را دارند؟

رادیوم 223 می تواند مناطقی از سلول های سرطانی را که به استخوان گسترش یافته اند کوچک کند. این درمان، علائمی مانند درد را کاهش داده و به فرد کمک می کند تا احساس راحتی بیشتری داشته باشد.

ممکن است لازم باشد بیمار، برای درمان به بیمارستان دیگری مراجعه کند زیرا این درمان تنها در برخی از مراکز درمانی انجام می شود.

رادیوم 223 برای افراد مبتلا به سرطان پروستات که دارای شرایط زیر هستند مورد استفاده قرار می گیرد:

• افرادی که هورمون درمانب داشته اند و اثربخشی خود را از دست داده است.
• افرادی که سابقه مصرف دوستاکسل (داروی شیمی درمانی) را داشته اند و یا برای آن ها اثربخشی ندارد.
• افراد مبتلا به سرطانی که به استخوان ها گسترش یافته است، اما هنوز به سایر اندام ها گسترش نیافته است.
• افرادی که سابقه درمان با آبیراترون ندارند

نحوه عملکرد رادیوم 223

رادیوم، سلول های سرطانی استخوان را هدف قرار می دهد. زیرا رادیوم شبیه کلسیم است و توسط سلول های استخوانی جذب می شود. سلول های سرطانی در استخوان رادیوم 223 را گرفته و سپس رادیوم پرتوهایی را آزاد می کند که مسافت بسیار کوتاهی را طی می نماید.

در نتیجه، سلول های سرطانی دوز بالایی از اشعه را دریافت کرده و این اشعه آنها را از بین خواهد برد. همچنین سلول های هیچگونه اشعه ای را دریافت نمی کنند و یا در صورت درفات، دوز آن بسیار کم خواهد بود. بنابراین این درمان عوارض جانبی کمی دارد.

قبل از درمان

قبل از درمان یک آزمایش خون انجام خواهد شد تا پزشک از آمادگی بیمار برای انجام این درمان مطمئن شود.

همچنین ممکن است یک هفته یا بیشتر قبل از آن، اسکن استخوان نیز انجام شود. ممکن است لازم باشد مصرف مکمل های کلسیم قبل از درمان قطع شوند. پزشک در این مورد به بیمار اطلاع خواهد داد.

چگونه رادیوم 223 دریافت می شود؟

رادیوم 223 به صورت تزریق داخل وریدی دریافت می شود. معمولاً این تزریق از طریق یک لوله کوتاه نازک (کانولا) بوده که در هر بار درمان در رگ بازو یا دست وارد می شود. این تزریق حدود یک دقیقه طول می کشد.

این تزریق ها معمولاً هر 4 هفته یک بار و تا 6 بار انجام خواهند شد. ممکن است در بین این تزریقات، یک آزمایش خون نیز تجویز شود تا پزشک، از بی خطر بودن تزریق بعدی مطمئن شود. این درمان به صورت سرپایی انجام می شود و پس از آن فرد مرخص خواهد شد.

پس از درمان

پس از درمان، ممکن است تا 7 روز مقداری اشعه در ادرار و مدفوع وجود داشته باشد. این مقدار بسیار ناچیز است و هر روز نیز کمتر می شود. تیم درمانی ممکن است از فرد بخواهد که اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهد. 

• برای چند روز مایعات فراوان بنوشید
• در چند روز اول هنگام دفع ادرار به جای ایستادن یا استفاده از یورینال/ توالت سرپایی روی توالت بنشینید.
• هر بار که از توالت استفاده می کنید دست های خود را کاملا بشویید
• به مدت 7 روز، پس از دفع مدفوع، خود را با احتیاط پاک کنید (بعضی از بیمارستان ها پیشنهاد می کنند از دستکش استفاده کنید)
• به مدت 7 روز، پس از استفاده از توالت، دو بار آن را شستشو دهید
• اگر توالت مشترک با افراد دیگر دارید، پس از استفاده از توالت، آن را تمیز کنید
• اگر لباس با ادرار یا مدفوع کثیف شد، آن را جدا از لباس های دیگر بشویید

پس از این درمان، افراد نباید حداقل تا 6 ماه صاحب فرزند شوند زیرا این درمان می تواند باعث آسیب به اسپرم ها شود. قبل از شروع درمان با پزشک یا پرستار خود در مورد پیشگیری موثر از بارداری صحبت کنید.

در صورت تمایل به داشتن فرزند در آینده، می توان قبل از شروع درمان، اسپرم ها را ذخیره کرد. می توان در این مورد از پزشک خود پرسید.

مزایای استفاده از رادیوم 223

استفاده از رادیوم 223 در کنار سایر روش‌های درمانی، فواید قابل توجهی برای بیماران مبتلا به سرطان پروستات متاستاتیک به همراه دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:

• کاهش درد استخوان: رادیوم 223 با هدف قرار دادن سلول‌های سرطانی در استخوان، به کاهش درد ناشی از متاستاز کمک می‌کند.
• بهبود کیفیت زندگی: با کاهش درد و کنترل پیشرفت سرطان، رادیوم 223 می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
• افزایش طول عمر: مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از رادیوم 223 در کنار سایر روش‌های درمانی، می‌تواند به طور متوسط چند ماه به طول عمر بیماران مبتلا به سرطان پروستات پیشرفته بیافزاید.

عوارض جانبی رادیوم 223

عوارض جانبی رادیوم 223 می تواند شامل اسهال و بیماری باشد، که معمولاً خفیف هستند.

در برخی موارد، این درمان می تواند باعث کاهش سطح سلول های خونی بعد از چند هفته شود. این عارضه می تواند باعث افزایش خطر عفونت، کم خونی و کبودی بیش از حد معمول گردد. بنابراین پس از درمان باید به طور منظم آزمایش خون انجام شود.

در برخی موارد نادر، برخی از افراد برای چند روز یا چند هفته پس از این درمان، افزایش درد در ناحیه سرطان در استخوان را تجربه خواهند کرد. در صورت بروز این عارضه، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید. آنها می توانند برای بیمار مسکن تجویز کنند.

• خستگی: احساس خستگی بعد از تزریق رادیوم 223، امری شایع است. استراحت کافی می‌تواند به رفع این خستگی کمک کند.
• کاهش سلول‌های خونی: رادیوم 223 می‌تواند باعث کاهش سلول‌های خونی، به ویژه پلاکت‌ها شود. در صورت بروز علائم خونریزی غیرطبیعی، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
• درد مفاصل و عضلات: برخی از بیماران بعد از تزریق رادیوم 223، دچار درد مفاصل و عضلات می‌شوند. مصرف مسکن‌های تجویز شده توسط پزشک می‌تواند به کاهش این دردها کمک کند.
• تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ خفیف، از دیگر عوارض جانبی احتمالی رادیوم 223 است. در صورت بروز این عوارض، با پزشک خود در مورد راهکارهای کنترل آن‌ها صحبت کنید.

نکات مهم در زمان مصرف رادیوم 223

برای اینکه بیشترین بهره را از درمان با رادیوم 223 ببرید، رعایت نکات زیر ضروری است:

• رژیم غذایی مناسب: مصرف مایعات فراوان و داشتن رژیم غذایی سرشار از کلسیم و ویتامین D، به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند.
• بهداشت دهان و دندان: به دلیل احتمال کاهش سلول‌های خونی و افزایش خطر خونریزی، رعایت بهداشت دهان و دندان در زمان مصرف رادیوم 223 بسیار مهم است.
• فعالیت بدنی منظم: فعالیت بدنی منظم به حفظ سلامت استخوان‌ها و کاهش عوارض جانبی رادیوم 223 کمک می‌کند.
• مصرف داروهای دیگر: حتما پزشک خود را در جریان تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، قرار دهید. برخی داروها ممکن است با رادیوم 223 تداخل داشته باشند.
• عوارض جانبی را جدی بگیرید: در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک می‌تواند با تجویز دارو یا تغییر برنامه درمانی، به کنترل عوارض جانبی کمک کند.

نتیجه‌گیری

سرطان پروستات متاستاتیک، بیماری جدی است. رادیوم 223 به عنوان یکی از روش‌های درمانی این بیماری، با هدف قرار دادن سلول‌های سرطانی در استخوان‌ها، به کنترل درد، بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر بیماران کمک می‌کند. اگرچه رادیوم 223 عوارضی به همراه دارد، اما این عوارض معمولا قابل کنترل هستند.

در صورتی که پزشک معالج شما، رادیوم 223 را برای درمان سرطان پروستات متاستاتیک تجویز کرده است، با آگاهی از نحوه عملکرد و عوارض جانبی این دارو، می‌توانید با روحیه‌ای بهتر و آمادگی بیشتری در مسیر درمان قدم بردارید. به خاطر داشته باشید که تیم مراقبت‌های بهداشتی شما در کنار شما هستند و از شما حمایت خواهند کرد. هرگز از پرسیدن سوال و بیان نگرانی‌های خود در رابطه با رادیوم 223 و عوارض جانبی آن دریغ نکنید.

پرسش های متداول