متاستاز سرطان پروستات + علائم گسترش سرطان پروستات

تشخیص گسترش سرطان، هرگز خبر خوشایندی نیست، اما بدترین خبر ممکن نیز نمی تواند باشد. احتمال بقا تا 5 سال با سرطان پروستات که به برخی قسمت های نزدیک بدن نیز گسترش یافته است، تقریباً 100 درصد است. در این یادداشت مواردی که نیاز است در مورد درمان سرطان و این عارضه در آینده بدانید ذکر شده است.

سرطان پروستات: یک نگاه کلی

سرطان پروستات یک بیماری خطرناک است که در بزرگسالان، به ویژه مردان بالای ۵۰ سال، رخ می‌دهد. این نوع سرطان، در بافت پروستات که یک غده درونی قرار دارد، شروع می‌شود و می‌تواند به سایر اجزای بدن گسترش یابد. علت دقیق ایجاد سرطان پروستات هنوز مشخص نیست، اما عواملی مانند سن، عوامل ژنتیکی و محیطی، و تغذیه نامناسب می‌توانند نقشی در ایجاد آن داشته باشند.

گزینه های درمانی پیشرو برای سرطان پروستات و گسترش آن

هنگامی که سرطان پروستات گسترش می یابد (ممکن است پزشک تشخیص متاستاز داده باشد)، ابتدا در بافت ها یا غدد لنفاوی نزدیک به غده پروستات ظاهر می شود. اگر در این مرحله، که به مرحله "منطقه ای" معروف است، تحت درمان قرار بگیرید، شانس بهبودی بسیار بالا است. در صورت گسترش بیشتر، سرطان معمولاً به استخوان ها می رسد. در این زمان، شانس زنده ماندن به 29 درصد کاهش می یابد.

پزشک در مورد بهترین گزینه های درمانی صحبت خواهد کرد.

ممکن است پیش از این، تحت عمل جراحی یا پرتودرمانی قرار گرفته باشید. این درمان ها گاهی اوقات برای هدف قرار دادن سرطان پروستات هنگامی که هنوز در پروستات قرار دارد، مورد استفاده قرار می گیرند. هنگامی که سرطان گسترش می یابد، به احتمال زیاد، پزشک هورمون درمانی را پیشنهاد می کند. این روش درمانی به معنای مصرف دارو برای کاهش میزان هورمون های آندروژنی (تستوسترون/DHT) در بدن و یا جلوگیری از تأثیر آنها بر سلول های سرطانی است.

یکی از گزینه های مرتبط که البته به ندرت از آن استفاده می شود، کاستراسیون است. در این روش پزشک بیضه ها را که اکثر این هورمون ها در آن ساخته می شوند، خارج می کند. اگر تمایلی به انجام این کار نداشته باشید، پزشک می تواند کیسه های سیلیکونی را در کیسه بیضه قرار دهد. آنها به حفظ ظاهر و حس بیضه کمک خواهند کرد.

در صورتی که هورمون درمانی تاثیر نداشت، می توان از واکسن درمانی استفاده کرد. داروی سیپولوسل-تی (واکسن سرطان پروستات) به شکلی طراحی شده است که سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به سلول های سرطانی حمله می کند. همچنین ممکن است پزشک شیمی درمانی را نیز پیشنهاد کند. شیمی درمانی می تواند به شکل مصرف خوراکی نوعی دارو و یا به صورت تزریق داخل وریدی باشد.

در صورت گسترش سرطان پروستات به استخوان ها، احتمالاً برای تسکین درد، کاهش خطر شکستگی و ثابت نگه داشتن سطح کلسیم بدن نیاز به مصرف دارو خواهید داشت. کاهش بیش از حد کلسیم، می تواند خطرناک باشد. همچنین پزشک ممکن است دارویی را برای کمک به استحکام استخوان ها تجویز کند. برای کنترل درد، می توانید همراه با مسکن، از کورتیکواستروئیدها نیز استفاده کنید. با توجه به میزان درد، داروی ضد درد مصرفی می تواند از ایبوپروفن تا مورفین متغیر باشد.

همچنین انکولوژیست برای کاهش استخوان درد و از بین بردن سلول های سرطانی در استخوان ها، ممکن است پرتودرمانی و یا تزریق دارویی را که تولید اشعه می کند تجویز کند. به این داروها رادیو دارو می گویند.

علائم گسترش سرطان

ممکن است تصور کنید که در صورت گسترش سرطان، متوجه آن خواهید شد، اما این تصور، همیشه درست نیست. اکثر افراد مبتلا به سرطان پروستات پیشرفته فاقد هرگونه علائمی هستند.

به همین دلیل، پیگیری قرار ملاقات های پزشکی اهمیت زیادی دارد. اگر پزشک آزمایش خون تجویز کند و در نتیجه این آزمایش، سطح بالایی از آنتی ژن اختصاصی پروستات یا PSA مشاهده شود، به احتمال زیاد نشان دهنده گسترش سرطان خواهد بود. آنها همچنین با معاینه لمسی پروستات (DRE) یا رادیوگرافی و یا انجام دیگر آزمایش ها، متوجه گسترش سرطان خواهند شد. ممکن است علائمی از جمله اختلال در ادرار یا وجود خون در آن ایجاد شود. همچنین احساس خستگی شدید، تنگی نفس یا کاهش وزن ناخواسته نیز می تواند رخ دهد.

علائم متاستاز سرطان پروستات

علائم متاستاز به محل و تعداد اندام‌های درگیر بستگی دارد. برخی از علائم شایع عبارتند از:

• درد استخوان: این علامت در اثر تخریب استخوان توسط سلول‌های سرطانی ایجاد می‌شود.
• شکستگی استخوان: در موارد شدید، متاستاز به استخوان می‌تواند منجر به شکستگی شود.
• خستگی: این علامت می‌تواند به دلیل کم‌خونی، درد مزمن یا سوء تغذیه باشد.
• کاهش وزن: این علامت می‌تواند به دلیل سوء تغذیه یا بی‌اشتهایی باشد.
• مشکلات ادراری: مانند تکرر ادرار، سوزش ادرار و عدم توانایی در کنترل ادرار.
• مشکلات گوارشی: مانند یبوست، اسهال و درد شکم.
• مشکلات تنفسی: مانند تنگی نفس، سرفه و درد قفسه سینه.

در صورت گسترش سرطان تا استخوان ها، درد بیشتری احساس خواهد شد. ناحیه بروز درد بستگی به محل تاثیر سرطان بر استخوان دارد. به عنوان مثال، اگر سرطان به استخوان های لگن سرایت کرده باشد، ممکن است درد در لگن یا کمر ایجاد شود.

تشخیص متاستاز

متاستاز سرطان پروستات با روش‌های مختلفی مانند آزمایش خون، اسکن استخوان، سی‌تی اسکن، ام‌آرآی و PET اسکن قابل تشخیص است.

علت گسترش و انتشار سرطان پروستات 

سرطان پروستات زمانی بروز می کند که سلول های غده پروستات بدون هیچ محدودیت و کنترلی رشد کرده و تکثیر یابند. این سلول ها می توانند به سایر قسمت های بدن حرکت کرده و بافت های سالم بدن را درگیر کنند. این اتفاق می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد.

شکست اولیه درمان

معمولاً هنگامی که سرطان پروستات زود تشخیص داده می شود، درمان اثربخش خواهد بود. اکثر افراد، می توانند سال ها بدون آنکه هیچ اثری از عود سرطان در آنها مشاهده شود به زندگی ادامه دهند.

اما گاهی، درمان جواب نمی دهد و سرطان پروستات به آرامی رشد می کند. این اتفاق می تواند بعد از انجام عمل جراحی (که پروستاتکتومی رادیکال نامیده می شود) یا پرتودرمانی اتفاق بیفتد.

به زمانی که سرطان در داخل پروستات به طور کامل از بین نرفته، مجدداً بروز می کند و یا به بافت ها و اندام های دیگر انتشار می یابد، عود بیوشیمیایی گفته می شود. اندازه اولیه سرطان معمولاً میکروسکوپی است و رشد بسیار آرام و آهسته ای دارد.

بیمار و پزشک با همکاری یکدیگر رشد و پیشرفت بیماری را زیر نظر خواهند داشت. ممکن است پزشک، برنامه ی درمانی جدیدی برای بیمار تنظیم کند.

نظارت فعال

از آنجا که معمولاً سلول های سرطانی پروستات رشد بسیار آهسته ای دارند، ممکن است برخی از افراد بلافاصله به درمان فوری نیاز نداشته باشند.

پزشک ممکن است روشی به نام نظارت فعال را تجویز کند. در این روش، به جای انجام عمل جراحی یا پرتودرمانی، بیمار و پزشک، مدتی سرطان را زیر نظر خواهند داشت تا تشدید یا عدم تشدید آن را بررسی کنند. بیمار باید به طور مرتب آزمایش هایی مانند سطح PSA و احتمالاً نمونه برداری و MRI را انجام دهد. درصورتی که سرطان تهاجمی تر شود، بیمار و پزشک در مورد مراحل بعدی درمان تصمیم خواهند گرفت.

این روش درمانی معمولاً برای افرادی مورد استفاده قرار می گیرد که فاقد علائم هستند و احتمال رشد آرام سرطان در آنها وجود دارد. این گزینه هنگامی مورد استفاده قرار می گیرد که انجام پرتودرمانی و جراحی خطرناک باشد.

انتظار مراقبتی

یکی دیگر از روش های احتمالی، انتظار مراقبتی است. مانند نظارت فعال، این روش نیز به جای انجام جراحی و پرتودرمانی انجام می شود و بیمار و پزشک، پیشرفت سرطان را زیر نظر خواهند داشت. اما در این روش، آزمایش های منظم انجام نمی شود.

در بیشتر مواقع، این روش، مناسب ترین گزینه درمانی برای افرادی است که تمایل و یا توانایی انجام دیگر روش های درمانی سرطان را نداشته و یا افرادی که عارضه پزشکی جدی دیگری دارند. خطر این روش این است که سرطان ممکن است در طول انجام معاینات، بزرگ شده و گسترش یابد. اگر سرطان گسترش یابد، در صورتی که همچنان قابل درمان باشد، محدودیت هایی در روش درمانی ایجاد خواهد کرد.

مسائل مربوط به درمان

پس تشخیص سرطان، مانند هر عارضه دیگری، باید طبق برنامه درمانی دنبال شود. این برنامه درمانی می تواند شامل برنامه ریزی برای معاینات منظم باشد و یا اگر پرتودرمانی بخشی از درمان است، حتماً در زمان های مشخص شده برای درمان مراجعه شود.

در صورتی که طبق برنامه تعیین شده عمل نکنید، ممکن است سرطان گسترش یابد.

برای مثال، در تحقیقی مشخص شد که احتمال بازگشت سرطان در افرادی که در طول درمان، دو جلسه یا بیشتر را از دست دادند، افزایش می یابد. این نتیجه درحالی حاصل شد که این افراد، دوره پرتودرمانی خود را به پایان رسانده بودند.

تاخیر در تشخیص

کارشناسان در مورد اینکه آیا همه افراد باید برای تشخیص سرطان پروستات آزمایش دهند یا خیر و در چه سنی باید غربالگری و بحث در مورد آنها انجام شود، اختلاف نظر دارند. آزمایش هایی مانند آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) می تواند به تشخیص زودهنگام سرطان کمک کند. اما سوالاتی مبنی بر این که آیا همیشه مزایای انجام آزمایش های غربالگری بیشتر از خطرات آن است یا خیر وجود دارد.

برخی از گروه ها پیشنهاد می کنند افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند، باید در سن 50 سالگی آزمایش غربالگری پروستات را انجام دهند. برخی از افراد نیز، در صورتی که در معرض عوامل خطرساز برای ابتلا به این نوع سرطان قرار دارند، ممکن است بخواهند زودتر از موعد، این آزمایش را انجام دهند.

 گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده می گوید، انجام این آزمایش می تواند برای برخی از افراد 55 تا 69 ساله مناسب باشد. آنها توصیه می کنند که افراد باید با پزشک خود در این مورد صحبت کنند تا از خطرات و مزایای احتمالی انجام این آزمایش آگاهی یابند.

انجمن سرطان آمریکا، شروع غربالگری را در سن 50 سالگی، و احتمالا برای افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان قرار دارند، زودتر توصیه می کند. اما ابتدا، افراد باید در مورد مزایا و معایب آزمایش PSA با پزشک خود صحبت کنند تا از مناسب بودن آن اطلاع یابند. 

انجمن اورولوژی آمریکا می گوید افراد 55 تا 69 ساله باید در مورد مزایا و خطرات آزمایش PSA با پزشک خود صحبت کنند. همچنین این گروه موارد زیر را نیز بیان کرده است:

• انجام غربالگری PSA در مردان زیر 40 سال توصیه نمی شود.
• انجام غربالگری عادی، در مردان بین 40 تا 54 سال با خطر متوسط ​​توصیه نمی شود. 
• برای کاهش خطرات غربالگری، ممکن است ترجیح داده شود تا انجام یک دوره عادی غربالگری 2 ساله و یا بیشتر به جای انجام غربالگری سالانه، در افرادی که پس از مشورت با پزشک تصمیم به غربالگری گرفته اند، جایگزین شود. در مقایسه با غربالگری سالانه، انتظار می رود که غربالگری 2 ساله،  تاثیر مورد نظر را حفظ کرده و تشخیص اشتباه و نتیجه مثبت کاذب را کاهش دهد.
• انجام غربالگری عادی PSA برای اکثر افراد بالای 70 سال و یا افرادی که امید به زندگی کمتر از 10 تا 15 سال دارند، توصیه نمی شود.
• برخی از افراد 70 ساله و بیشتر، از سلامت کامل برخوردار هستند که انجام غربالگری سرطان پروستات می تواند برای آنها موثر باشد.

سرطان پروستات اولیه معمولاً علامتی ندارد. در صورت بروز اختلال در دفع ادرار و یا ایجاد درد در ناحیه کمر و لگن به پزشک مراجعه کنید. در این هنگام، ممکن است تشخیص پزشک، سرطان پروستات باشد.

پس از تشخیص، پزشک ممکن است متوجه شود که این سرطان، در حال حاضر فراتر از پروستات گسترش یافته است. در صورت امکان، ممکن است آزمایش های زیر را تجویز کند:

• اسکن استخوان
• MRI
• سونوگرافی
• سی تی اسکن
• اسکن PET

اطلاع از گسترش سرطان، به پزشک در انتخاب بهترین روش درمانی کمک می کند.

درمان متاستاز

درمان متاستاز سرطان پروستات به عوامل مختلفی از جمله محل و تعداد اندام‌های درگیر، سن و سلامت عمومی بیمار و نوع درمان‌های قبلی بستگی دارد.

درمان‌های رایج برای متاستاز سرطان پروستات عبارتند از:

• هورمون درمانی: این روش برای کاهش سطح هورمون تستوسترون که می‌تواند به رشد سلول‌های سرطانی پروستات کمک کند، استفاده می‌شود.
• شیمی درمانی: این روش برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
• دارو درمانی هدفمند: این روش برای درمان سلول‌های سرطانی با استفاده از داروهایی که به طور خاص جهش‌های ژنی خاصی را هدف قرار می‌دهند، استفاده می‌شود.
• پرتو درمانی: این روش برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در یک منطقه خاص از بدن استفاده می‌شود.
• جراحی: در برخی موارد، ممکن است برای برداشتن تومورهای متاستاتیک از جراحی استفاده شود.

مراقبت‌های تسکینی

مراقبت‌های تسکینی برای بهبود کیفیت زندگی بیمار و کاهش علائم و عوارض جانبی بیماری ارائه می‌شود. این مراقبت‌ها شامل موارد زیر است:

• کنترل درد: با استفاده از داروها و روش‌های مختلف
• کنترل علائم دیگر: مانند تهوع، استفراغ، خستگی و کم‌خونی
• حمایت روحی و روانی: برای بیمار و خانواده او

زندگی با سرطان

صرف نظر از اینکه کدام روش درمانی را انتخاب کنید، سرطان پیشرفته پروستات می تواند بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد. از دست دادن کنترل مثانه (بی اختیاری ادرار)، خستگی و اختلال نعوظ اغلب با درمان همراه است. مردانی که تحت هورمون درمانی قرار می گیرند ممکن است دچار گرگرفتگی شده (مشابه آنچه بسیاری از زنان در دوران یائسگی تجربه می کنند) و یا با افزایش وزن مواجه شوند. سرطانی که به استخوان ها گسترش یافته است نیز می تواند دردناک باشد.

حتماً در مورد بروز هرگونه درد یا عوارض جانبی به پزشک خود اطلاع دهید. مجموعه وسیعی از داروها و روش ها وجود دارد که می توانند در بهبود این علائم موثر باشند.

مراقبت از خود نیز اهمیت زیادی دارد: برای مبارزه با خستگی چرت بزنید و سعی کنید برخی ورزش های سبک مانند پیاده روی را انجام دهید تا سطح انرژی خود را بالا نگه دارید. انجام برخی فعالیت ها نیز می تواند به مبارزه با افزایش وزن کمک کند، مخصوصاً اگر تمرینات قدرتی را به روال عادی خود اضافه کنید. ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا از بی خطر بودن ورزش هایی که انجام می دهید مطمئن شوید. پزشک ممکن است تمرین با فیزیوتراپ را پیشنهاد کند.

پیشگیری از گسترش سرطان پروستات

برای پیشگیری از گسترش سرطان پروستات، می‌توان اقداماتی انجام داد. این شامل اصلاح فاکتورهای خطر مانند افزایش فعالیت بدنی، حفظ وزن سالم، مصرف مواد غذایی سالم و کاهش مصرف چربی و نمک است. همچنین، برنامه‌های غربالگری منظم برای تشخیص زودهنگام سرطان پروستات و مراجعه به پزشک در صورت وجود هرگونه علامت نامطلوب نیز می‌تواند مفید باشد.

سخن آخر

متاستاز سرطان پروستات یک بیماری جدی است، اما با درمان‌های مختلف می‌توان آن را کنترل کرد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید.