آشنایی با هورمون های جنسی مردانه | تستوسترون و ...

هورمون ها، مواد طبیعی هستند که توسط غدد و اندام های بدن ساخته می شوند. درمان سرطان پروستات می تواند میزان هورمون های جنسی را در بدن کاهش دهد که این امر می تواند به روش های مختلفی بر بدن تأثیر بگذارد. هورمون های جنسی نیز از جمله هورمون های مهمی هستند که تنظیم کننده عملکرد سیستم تولید مثل در انسان هستند. در این مقاله، به معرفی و بررسی هورمون های جنسی مردانه می پردازیم.

هورمون جنسی مردانه چیست؟

در مردان، سه هورمون اصلی جنسی وجود دارد: تستوسترون، استروژن و پروژسترون. هر یک از این هورمون ها نقش مهمی در رشد و تکامل جنسی و عملکرد بدن دارند. تستوسترون، اصلی‌ترین هورمون جنسی در مردان است.

تستوسترون

تستوسترون یکی از مهمترین هورمون های جنسی مردانه است. این هورمون توسط غده های جنسی مردانه، به خصوص تستیس، تولید می شود. تستوسترون نقش مهمی در رشد و تکامل جنسی مردانه دارد. این هورمون مسئول ایجاد و حفظ ویژگی های جنسی ثانویه مردانه مانند رشد موهای صورت و بدن، افزایش حجم عضلات، افزایش نیروی فیزیکی و تحریک جنسی است.

تأثیرات تستوسترون در بدن:

• رشد و نمو اندام های جنسی مردانه: تستوسترون در دوران بلوغ، مسئول ایجاد تغییرات ظاهری مانند رشد ریش و صدا، افزایش توده عضلانی و ضخیم شدن تارهای صوتی است.
• تکامل و حفظ ویژگی های مردانه: این هورمون در طول زندگی، میل جنسی، قدرت بدنی، توزیع چربی و تولید اسپرم را تحت تاثیر قرار می دهد.
• استحکام استخوان ها: تستوسترون به حفظ تراکم استخوانی در آقایان کمک می کند و از پوکی استخوان پیشگیری می کند.
• تولید گلبول های قرمز: تستوسترون در ساخت گلبول های قرمز خون نقش دارد و به اکسیژن رسانی بهتر به سلول ها کمک می کند.
• خلق و خو و عملکرد ذهنی: سطوح مناسب تستوسترون با بهبود خلق و خو، افزایش انرژی و تقویت حافظه ارتباط دارد.

عوارض کاهش تستوسترون:

• کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ: این مورد یکی از شایع ترین عوارض کمبود تستوسترون است.
• کاهش توده عضلانی و افزایش چربی بدن: با کم شدن تستوسترون، بدن تمایل بیشتری به ذخیره چربی و کاهش عضله سازی پیدا می کند.
• پوکی استخوان: همانطور که گفتیم، تستوسترون در حفظ استحکام استخوان ها نقش دارد. کمبود آن می تواند منجر به پوکی استخوان و افزایش خطر شکستگی شود.
• خستگی و کاهش انرژی: سطوح پایین تستوسترون می تواند باعث احساس خستگی و بی حالی در طول روز شود.
• کاهش تمرکز و افسردگی: تغییرات خلقی، افسردگی و کاهش تمرکز نیز از عوارض احتمالی کمبود تستوسترون هستند.

علائم و نشانه های کمبود تستوسترون:

• کاهش میل جنسی
• اختلال نعوظ
• کاهش توده عضلانی
• افزایش چربی بدن
• خستگی و بی حالی
• افسردگی و اضطراب
• کاهش تمرکز و حافظه
• پوکی استخوان
• گرگرفتگی
• ریزش مو

درمان کمبود تستوسترون:

در صورت تشخیص کمبود تستوسترون، درمان های مختلفی برای جبران آن وجود دارد:

• هورمون درمانی: این روش شامل تجویز تستوسترون به صورت تزریقی، خوراکی یا موضعی است.
• جراحی: در موارد نادر، ممکن است برای رفع مشکلاتی مانند بیضه های نزول نکرده یا واریکوسل، نیاز به جراحی باشد.
• تغییر در سبک زندگی: ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و خواب کافی می تواند به افزایش سطح تستوسترون کمک کند.

تستوسترون کجا ساخته می شود؟

بیشتر تستوسترون توسط بیضه ها ساخته می شود و تنها مقادیر کمی از آن در غده بالای کلیه ساخته می شود.

علائم کاهش تستوسترون چیست؟

علائم کاهش تستوسترون شامل گرگرفتگی و اختلال در حافظه یا رفتار می باشد.

استروژن

استروژن هورمونی است که بیشتر به عنوان هورمون جنسی زنانه شناخته می شود. اما برخلاف تصور رایج، استروژن در بدن مردان نیز وجود دارد و نقش های مهمی ایفا می کند.

نقش های استروژن در بدن مردان:

• سلامت استخوان: استروژن به حفظ تراکم استخوانی در مردان کمک می کند و از پوکی استخوان پیشگیری می کند.
• سلامت قلب و عروق: استروژن می تواند به تنظیم کلسترول و فشار خون کمک کند و خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش دهد.
• عملکرد مغز: استروژن در عملکرد شناختی، حافظه و خلق و خو نقش دارد.
• سلامت تولید مثل: استروژن در تولید اسپرم و باروری مردان نقش دارد.

عوارض افزایش استروژن در بدن مردان:

• کاهش میل جنسی: افزایش استروژن می تواند باعث کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ در مردان شود.
• افزایش چربی بدن: استروژن می تواند باعث افزایش ذخیره چربی در بدن، به خصوص در ناحیه شکم شود.
• ژنیکوماستی: افزایش استروژن می تواند باعث بزرگ شدن غدد پستانی در مردان شود.
• ناباروری: افزایش استروژن می تواند بر کیفیت اسپرم و باروری مردان تاثیر منفی بگذارد.

علائم و نشانه های افزایش استروژن در بدن مردان:

• کاهش میل جنسی
• اختلال نعوظ
• افزایش چربی بدن
• بزرگ شدن غدد پستانی
• خستگی و بی حالی
• افسردگی و اضطراب
• ریزش مو

علل افزایش استروژن در بدن مردان:

• چاقی: تبدیل تستوسترون به استروژن در سلول های چربی اتفاق می افتد. بنابراین، چاقی می تواند منجر به افزایش سطح استروژن در بدن مردان شود.
• بیماری های کبدی: کبد مسئول متابولیسم و دفع استروژن از بدن است. بیماری های کبدی می تواند سطح استروژن و تستوسترون را در بدن تغییر دهد.
• برخی داروها: برخی از داروها مانند داروهای ضد قارچ و آنتی بیوتیک ها می توانند سطح استروژن را در بدن مردان افزایش دهد.
• کمبود تستوسترون: با افزایش سن، سطح تستوسترون در بدن مردان به طور طبیعی کاهش می یابد.

درمان افزایش استروژن در بدن مردان:

درمان افزایش استروژن در بدن مردان به علت آن بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است

• کاهش وزن: کاهش وزن می تواند به کاهش سطح استروژن در بدن مردان کمک کند.
• درمان بیماری های زمینه ای: درمان بیماری های کبدی و سایر بیماری ها
• تغییر در داروها: در صورت امکان، می توان از داروهای جایگزین استفاده کرد.
• هورمون درمانی: در برخی موارد، ممکن است برای کاهش سطح استروژن از داروهای هورمونی استفاده کرد.

پروژسترون

پروژسترون یکی از هورمون‌های جنسی مؤنث است که در بدن مردان نیز تولید می‌شود. این هورمون نقش مهمی در عملکرد بدن و حفظ سلامتی دارد.

نقش‌های پروژسترون در بدن مردان:

• سلامت تولید مثل: پروژسترون در تولید اسپرم و باروری مردان نقش دارد.
• سلامت پروستات: پروژسترون به حفظ سلامت غده پروستات و پیشگیری از سرطان پروستات کمک می‌کند.
• عملکرد مغز: پروژسترون در عملکرد شناختی، حافظه و خلق و خو نقش دارد.
• سلامت استخوان: پروژسترون به حفظ تراکم استخوانی در مردان کمک می‌کند و از پوکی استخوان پیشگیری می‌کند.

عوارض کاهش پروژسترون در بدن مردان:

• کاهش میل جنسی: کاهش پروژسترون می‌تواند باعث کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ در مردان شود.
• کاهش کیفیت اسپرم: کاهش پروژسترون می‌تواند بر کیفیت اسپرم و باروری مردان تاثیر منفی بگذارد.
• افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات: کاهش پروژسترون می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.
• پوکی استخوان: کاهش پروژسترون می‌تواند منجر به کاهش تراکم استخوانی و افزایش خطر شکستگی شود.

علائم و نشانه های کاهش پروژسترون در بدن مردان:

• کاهش میل جنسی
• اختلال نعوظ
• ناباروری
• افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات
• پوکی استخوان
• خستگی و بی حالی
• افسردگی و اضطراب
• ریزش مو

علل کاهش پروژسترون در بدن مردان:

• افزایش سن: با افزایش سن، سطح پروژسترون در بدن مردان به طور طبیعی کاهش می‌یابد.
• بیماری های کبدی: کبد مسئول متابولیسم و دفع پروژسترون از بدن است. بیماری های کبدی می‌تواند سطح پروژسترون را کاهش دهد.
• برخی داروها: برخی از داروها مانند داروهای ضد قارچ و آنتی بیوتیک ها می توانند سطح پروژسترون را در بدن کاهش دهند.
• کمبود تستوسترون: کاهش تستوسترون می تواند منجر به کاهش پروژسترون در بدن مردان شود.

درمان کاهش پروژسترون در بدن مردان:

درمان کاهش پروژسترون در بدن مردان به علت آن بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است به علل زیر تغییرات هورمونی حاصل شده باشد.

• درمان بیماری های زمینه ای: درمان بیماری های کبدی و سایر بیماری ها
• تغییر در داروها: در صورت امکان، می توان از داروهای جایگزین استفاده کرد.
• هورمون درمانی: در برخی موارد، ممکن است برای افزایش سطح پروژسترون از داروهای هورمونی استفاده کرد.

اثرات هورمون های جنسی مردانه

هورمون های جنسی مردانه اثرات متعددی در بدن دارند. برخی از اثرات این هورمون ها عبارتند از:

1. رشد و تکامل جنسی: هورمون های جنسی مردانه نقش کلیدی در رشد و تکامل جنسی مردانه دارند. آنها مسئول ایجاد و حفظ ویژگی های جنسی ثانویه مردانه مانند رشد موهای صورت و بدن، افزایش حجم عضلات و تحریک جنسی هستند.

2. تنظیم عملکرد جنسی: هورمون های جنسی مردانه نقش مهمی در تنظیم عملکرد جنسی دارند. آنها تحریک جنسی را افزایش می دهند و برای حفظ سلامت جنسی مردانه لازم است.

3. حفظ سلامت استخوان ها: استروژن و پروژسترون در مردان نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان ها دارند. این هورمون ها به حفظ چگالی استخوان ها کمک می کنند و به پیشگیری از امراض مرتبط با استخوان ها مانند اوستئوپوروزیس کمک می کنند.

4. تنظیم سطح کلسترول: استروژن در مردان نقش مهمی در تنظیم سطح کلسترول خون دارد. این هورمون کمک می کند که سطح کلسترول خون در محدوده سالم باقی بماند و به حفظ سلامت قلب و عروق کمک می کند.

درمان سرطان و هورمون ها

هورمون ها معمولاً در بدن به عنوان پیام رسان عمل می کنند و سیگنال ها را از یک قسمت به قسمت دیگر بدن انتقال می دهند. با این حال انواع مختلفی از هورمون ها وجود دارند. همچنین این هورمون ها، در بدن توسط خون به سلول ها و اندام های دیگر نیز حرکت می کنند.

برخی سرطان‌ها یا درمان‌های سرطان می‌توانند سطح هورمون‌هایی که بدن تولید می‌کند را کاهش دهند.

آنها ممکن است این کار را به شکل های زیر انجام دهند:

• مسدود کردن عملکرد هورمون ها
• کاهش میزان هورمونی که بدن می سازد

در برخی موارد، درمان‌ها می‌توانند به طور کامل بدن را از ساختن یک هورمون خاص بازدارند. بنابراین تغییرات در سطح هورمون ها می توانند موقت یا دائمی باشند.

هورمون های جنسی نوعی از هورمون ها هستند که بیشتر تحت تاثیر سرطان پروستات و درمان آن قرار می گیرند. تغییرات در سطح هورمون های جنسی در بدن می تواند علائم خاصی ایجاد کند.

نقش هورمون های جنسی مردانه

تستوسترون هورمون جنسی اصلی در مردان است. بیشتر تستوسترون در بیضه ها (تستیکول) ساخته می شود و تنها مقادیر کمی از آن در غده فوق کلیوی (در کلیه) ساخته می شود.

تستوسترون در موارد زیر نقش دارد:

• میل جنسی (لیبیدو)
• ساختن اسپرم
• توده عضلانی و قدرت
• تراکم استخوان

درمان های سرطان پروستات چگونه بر هورمون های جنسی تأثیر می گذارند؟

درمان سرطان پروستات می تواند بر میزان هورمون های جنسی در بدن تأثیر بگذارد. این درمان ها شامل موارد زیر هستند:

• هورمون درمانی
• رادیوتراپی
• شیمی درمانی

هورمون درمانی

هورمون درمانی یکی از درمان های اصلی سرطان پروستات است. عملکرد این روش در بدن به شکل های زیر است:

• توقف تولید هورمون ها در بدن
• مسدود کردن عملکرد هورمون ها

درمان های هورمونی برای سرطان پروستات شامل موارد زیر هستند:

• بیکالوتامید(کاسودکس)
• گوسرلین (زودلاکس)
• دگارلیکس (فرماگون)
• آبیراترون (زیتیگا)

علائم هورمونی ایجاد شده، بستگی به درمان مورد استفاده دارند.

انجام جراحی برای برداشتن بیضه ها

عمل جراحی برای برداشتن بیضه، ارکیدکتومی نامیده می شود. برداشتن بیضه یک نوع هورمون درمانی برای درمان سرطان پروستات است اما درمان رایجی در میان مردم نیست و معمولاً تنها در صورتی که نیاز به کاهش فوری سطح تستوسترون باشد، از ارکیدکتومی استفاده می شود.

شما می توانید از مرجع سرطان پروستات ایران، اطلاعات تکمیلی را در خصوص "انواع روش های جراحی سرطان پروستات" کسب کنید.

رادیوتراپی

در رادیوتراپی، از اشعه و معمولاً اشعه ایکس، برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.

لگن، ناحیه ای بین استخوان های لگن است و شامل اندام هایی از جمله بیضه و پروستات است. انجام رادیوتراپی در این ناحیه از بدن می تواند بر سطح هورمون های جنسی تأثیر بگذارد.

شما می توانید از مرجع سرطان پروستات ایران، اطلاعات تکمیلی را در خصوص "انواع رادیوتراپی سرطان پروستات" کسب کنید.

شیمی درمانی

در شیمی درمانی، از داروهای ضد سرطان (سیتوتوکسیک) برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. این داروها در سراسر بدن توسط جریان خون، به گردش در می آیند.

شیمی درمانی می تواند به سلول های سالم نیز آسیب برساند و میزان تستوسترون را در بدن کاهش دهد.

شما می توانید از مرجع سرطان پروستات ایران، اطلاعات تکمیلی را در خصوص "شیمی درمانی برای سرطان پروستات" کسب کنید.

علائم پایین بودن سطح تستوسترون 

سطح پایین تستوسترون می تواند باعث بروز موارد زیر شود:

• گرگرفتگی 
• اختلال در حافظه یا رفتار
• تغییرات در وزن و توده عضلانی
• مشکلات نعوظ (اختلال نعوظ) 
• تورم پستان 
• افزایش احتمال ابتلا به دیگر بیماری ها مانند بیماری های قلبی، دیابت یا پوکی استخوان