فشار به نخاع ناشی از متاستاز سرطان پروستات (MSCC)

سرطان پروستات، شایع‌ترین سرطان در میان مردان به شمار می‌رود. گرچه در مراحل اولیه معمولا بدون علامت است، اما با پیشرفت بیماری، ممکن است سلول‌های سرطانی از غده پروستات جدا شده و به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کنند (متاستاز). یکی از عوارض جدی متاستاز سرطان پروستات، فشار بر نخاع یا همان MSCC (Metastatic Spinal Cord Compression) است. در این مقاله قصد داریم شما را با علائم، روش‌های تشخیص و مدیریت فشار نخاع ناشی از متاستاز سرطان پروستات آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

متاستاز سرطان پروستات چگونه باعث فشار به نخاع می‌شود؟

همانطور که اشاره شد، سلول‌های سرطانی پروستات می‌توانند به استخوان‌های ستون فقرات سرایت کنند (متاستاز استخوانی). در این ناحیه، تومورهای سرطانی می‌توانند رشد کرده و بر روی نخاع فشار وارد بیاورند. این فشار باعث آسیب به رشته‌های عصبی نخاع شده و منجر به بروز علائم مختلفی می‌شود.

نخاع، شاهراه ارتباطی بدن

نخاع، خوشه‌ای از رشته‌های عصبی است که از انتهای مغز تا پایین کمر امتداد می‌یابد. این شاهراه حیاتی، مغز را به سایر نقاط بدن متصل کرده و پیام‌های عصبی را منتقل می‌کند. نخاع از استخوان‌های ستون فقرات محافظت می‌شود، اما در صورت بروز برخی مشکلات، ممکن است تحت فشار قرار گیرد.

فشردگی متاستاتیک نخاعی (MSCC) چیست؟

MSCC هنگامی ایجاد می‌شود که سلول‌های سرطانی گسترش یافته از پروستات، در ستون فقرات یا نزدیک به آن رشد می‌کنند و بر نخاع فشار می‌آورند. به این عارضه، فشردگی بدخیم نخاع یا فشردگی طناب نخاعی نیز گفته می‌شود.

طناب نخاعی، دسته‌ای بلند و نازک تشکیل شده از اعصاب و سلول‌های دیگر است که از مغز به سمت ستون فقرات کشیده شده است. این اعصاب، پیام‌هایی را بین مغز و تمام قسمت‌های بدن منتقل می‌کنند. این پیام‌ها در حرکت کردن و احساس کردن گرما، سرما، لمس یا درد نقش دارند. آنها همچنین به کنترل دمای بدن و نحوه عملکرد اندام‌های داخلی نیز کمک می‌کنند.

فشاری که سلول‌های سرطانی بر روی نخاع وارد می‌کنند، می‌تواند باعث ایجاد اختلال در نحوه انتقال این پیام‌ها شود. در نتیجه می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی شود که به مرور زمان و عدم درمان آنها، تشدید می‌شوند. برای مثال، ممکن است در راه رفتن یا حرکت کردن فرد، اختلال ایجاد شود.

در موارد بدخیم، ابتلا به MSCC می‌تواند باعث ایجاد آسیب عصبی و حتی فلج شدن فرد شود. در صورت ابتلا به نوع بدخیم این عارضه، فرد توانایی راه رفتن عادی و استفاده از پاهای خود را از دست خواهد داد. با این حال، راه‌هایی برای درمان این عارضه وجود دارند و همچنین انجام درمان فوری می‌تواند احتمال بروز این عارضه و یا دائمی بودن آنها را کاهش دهد.

چه مواردی باعث ایجاد احتمال ابتلا به MSCC می شوند؟

MSCC عارضه شایعی نیست، اما اگر سرطان پروستات به استخوان‌ها گسترش یابد یا احتمال گسترش آن به استخوان‌ها زیاد باشد، لازم است بیمار در مورد احتمال ابتلا به این عارضه آگاه باشد. در صورت داشتن سابقه گسترش سرطان پروستات به ستون فقرات، احتمال ابتلا به MSCC نیز بیشتر خواهد شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد احتمال ابتلا به MSCC با پزشک معالج یا پرستار خود صحبت کنید.

علائم فشار به نخاع ناشی از متاستاز سرطان پروستات (MSCC)

MSCC می‌تواند باعث بروز علائم زیر شود:

• ایجاد درد یا احساس درد خفیف در قسمت تحتانی، میانی یا بالای کمر یا گردن. این درد ممکن است از ابتدا شدید باشد یا با گذشت زمان تشدید شود. ممکن است این درد در زمانی که فرد سرفه می‌کند، عطسه می‌کند، بلند می‌شود یا فشار می‌آورد، به توالت می‌رود یا دراز می‌کشد تشدید ‌شود. این درد همچنین می‌تواند باعث ایجاد بی خوابی یا شب بیداری در شب نیز شود.
• ایجاد احساس درد به شکل یک نوار باریک در اطراف قفسه سینه یا شکم (ناحیه معده) که می‌تواند به سمت پشت، باسن یا پاها نیز حرکت کند.
• دردی که به سمت پایین بازوها یا پاها حرکت می‌کند.
• احساس ضعف یا از دست دادن کنترل در بازوها یا پاها، یا اختلال در ایستادن یا راه رفتن. در این شرایط ممکن است فرد در هنگام ایستادن روی پاها، احساس بی تعادلی و یا احساس افتادن داشته باشد. برخی از افراد این احساس را به ناتوانی در انجام کار تشبیه می‌کنند.
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن مداوم در پاها، بازوها، انگشتان دست، انگشتان پا، باسن، ناحیه معده یا قفسه سینه.
• اختلال در کنترل مثانه یا روده. ممکن است فرد در این شرایط توانایی دفع و یا کنترل دفع ادرار یا مدفوع را نداشته باشد.

همچنین این علائم می‌توانند در نتیجه ابتلا به برخی دیگر از عارضه ها نیز ایجاد شوند، اما در صورت ابتلا به MSCC فورا در این مورد با پزشک مشورت کنید.

در صورت بروز علائم چه اقداماتی نیاز است؟

در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده، باید فوراً به پزشک اطلاع دهید. منتظر بهبود علائم نمانید و نگران نامناسب بودن زمان مراجعه به پزشک نیز نباشید.

از پزشک یا پرستار خود درباره شماره‌ای که می توانید در طول روز، شب و یا آخر هفته با آن تماس بگیرید بپرسید.

در صورتی که امکان تماس با پزشک را ندارید، باید به نزدیک ترین مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه کنید. تشخیص ابتلا به MSCC می‌تواند دشوار باشد، به خصوص اگر شخص، عارضه‌های دیگری نیز داشته باشد. در برخی موارد ممکن است این عارضه با کمردرد عمومی یا درد استخوان ناشی از سرطان اشتباه گرفته شود. بنابراین باید کارکنان مراکز درمانی را در مورد ابتلا به سرطان پروستات و علائم فشردگی نخاع مطلع سازید. همه افراد با MSCC آشنا نیستند، بنابراین می‌توانید اطلاعات موجود در این مقاله را به آنها نشان دهید و یا اطلاعات ذکر شده درباره فشردگی متاستاتیک نخاع یا دیگر اطلاعات مورد نظر درباره MSCC را با خود همراه داشته باشید.

پس از تشخیص ابتلا به MSCC توسط پزشک، چه اقداماتی نیاز است؟

اگر پزشک تشخیص دهد که ممکن است فرد مبتلا به MSCC باشد، برای بررسی ستون فقرات، اسکن MRI تجویز می‌کند. اگر بیمار شرایط انجام MRI را نداشته باشد، ممکن است به جای آن CT اسکن انجام شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انجام CT اسکن به این بخش مراجعه کنید.

پیش از مشخص شدن نتیجه تشخیص، اقداماتی وجود دارند که می‌توان برای راحتی بیمار و همچنین محافظت از نخاع در برابر آسیب بیشتر انجام داد. این موارد شامل موارد زیر هستند:

• مصرف داروهای مسکن: راه‌های مختلفی برای درمان درد ناشی از MSCC و سرطان در دیگر قسمت‌های بدن وجود دارد، از جمله مصرف داروهای مسکن. درباره راه‌های کنترل درد ناشی از سرطان پیشرفته پروستات بیشتر بخوانید.
• مصرف نوعی استروئید به نام دگزامتازون: مصرف این دارو، تورم و فشار بر روی نخاع را به سرعت کاهش می‌دهد. این دارو به صورت یک دوز در روز، به شکل قرص یا تزریق درون وریدی در بازو، تجویز می‌شود. در صورت بهبود علائم یا شروع درمان دیگر، دوز مصرفی این دارو به تدریج کاهش می‌یابد و قطع می‌شود. همچنین ممکن است این دارو به شکل قرص نیز تجویز شود تا به استروئیدها در جلوگیری از تحریک معده کمک کند.
• استراحت مطلق: ممکن است به بیمار گفته شود که تا زمان مشخص شدن نتیجه نهایی، به پشت دراز بکشد. این کار به ثابت نگه داشتن ستون فقرات کمک می‌کند و می‌تواند احتمال آسیب بیشتر به نخاع را کاهش دهد. اگر ایستادن یا راه رفتن برای فرد دشوار است، می‌تواند با دراز کشیدن، احتمال زمین خوردن را نیز کاهش دهد. همچنین ممکن است برای جلوگیری از لخته شدن خون، از نوعی جوراب ساق بلند استفاده شود تا زمانی که بیمار در رختخواب دراز کشیده است بپوشد. پزشک یا پرستار وضعیت فرد را زیر نظر خواهد گرفت و زمانی که نشستن، هیچگونه خطری نداشته باشد به بیمار اطلاع خواهد داد.

چگونه MSCC درمان می‌شود؟

اگر تشخیص داده شود که شخصی مبتلا به MSCC است، باید درمان در اسرع وقت - به طور ایده آل ظرف 24 ساعت - شروع شود. پزشک، گزینه‌های درمانی مختلف را برای بیمار توضیح می‌دهد تا با در نظر گرفتن درخواست‌های او، روش مناسب درمانی را انتخاب کند. همچنین تیم درمانی، بیمار و خانواده او را پس از درمان حمایت خواهند کرد تا به درمان MSCC بیمار کمک کنند.

دو روش اصلی وجود دارد که می توان از آنها برای درمان این عارضه استفاده کرد - ممکن است پزشک یکی از آنها، یا هر دو روش را به بیمار پیشنهاد دهد. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• رادیوتراپی: هدف از این درمان، کوچک کردن سلول‌های سرطانی است که به نخاع فشار می‌آورند. همچنین این روش می‌تواند به تسکین درد نیز کمک کند. در این درمان، پرتوهای پرانرژی اشعه ایکس از خارج بدن به ناحیه آسیب دیده هدایت می‌شوند. این روش، به عنوان پرتودرمانی خارجی نیز شناخته می‌شود. ممکن است این درمان طی یک یا چند جلسه درمانی انجام شود - اعضای تیم پزشکی در این مورد با بیمار صحبت خواهند کرد. در مورد رادیوتراپی برای درمان سرطان پیشرفته پروستات بیشتر بخوانید.
• عمل جراحي: در برخی موارد از جراحی برای درمان MSCC استفاده می‌شود. اگر این روش برای بیمار مناسب باشد، پزشک در مورد این موضوع با او صحبت خواهد کرد. معمولاً هدف از انجام این جراحی، کاهش فشار بر روی نخاع و ثبات بیشتر ستون فقرات است. در برخی موارد جراحی در یک بخش تخصصی ستون فقرات انجام می‌شود. ممکن است پس از جراحی، برای کوچک کردن نواحی سرطانی که امکان دارد در ستون فقرات باقی مانده باشند، رادیوتراپی انجام شود.

اگر رادیوتراپی یا جراحی برای بیمار مناسب نباشد؛ و یا اگر ستون فقرات پس از درمان، هنوز نیاز به تقویت داشته باشد، ممکن است از یک بریس یا گردنبند نگهدارنده استفاده شود. بریس و گردنبند نگهدارنده، در اطراف کمر یا گردن بیمار قرار می‌گیرند و به تکیه دادن و تقویت ستون فقرات کمک می‌کنند. همچنین می‌توانند در کاهش درد نیز موثر باشند. با پزشک یا پرستار خود در مورد استفاده از بریس یا گردنبند نگهدارنده صحبت کنید.

اقدامات لازم پس از درمان

ابتلا به MSCC می‌تواند بیماران را در زمینه‌های مختلفی تحت تاثیر قرار دهد. درمان زودهنگام این بیماری می‌تواند احتمال بروز عوارض طولانی مدت را کاهش دهد، اما در برخی از افراد، بهبود این عوارض ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد. برخی از این عوارض می‌توانند طولانی تر یا دائمی باشند. پزشک یا پرستار در بیمارستان، اقدامات احتیاطی در این مورد را انجام خواهند داد.

درصورت ایجاد اختلال در راه رفتن یا حرکت کردن در نتیجه ابتلا به MSCC، فیزیوتراپیست می‌تواند با ارائه تمریناتی، به بهبود این عارضه کمک کند. همچنین یک کاردرمانگر (OT) نیز می‌تواند تجهیزات موجود در خانه بیمار را بررسی کند تا از مناسب بودن آنها مطمئن شود و در نتیجه به راحت‌تر حرکت کردن بیمار کمک کند.

پزشک همچنین درمان‌هایی که برای سرطان پروستات انجام می‌شود را نیز بررسی خواهد کرد تا ببیند آیا نیاز به تغییر دارند یا خیر. درباره درما‌ هایی که می‌توانند به کنترل رشد سرطان پروستات کمک کنند یا راه‌هایی برای کنترل علائم سرطان پیشرفته پروستات بیشتر بخوانید.

چشم انداز این بیماری چیست؟

برخی از افراد مبتلا به MSCC تمایل به دریافت اطلاعاتی درباره تاثیر این بیماری بر بقای خود دارند. این مورد پیش آگاهی یا چشم انداز نامیده می‌شود.

ابتلا به MSCC، به این معناست که سرطان از نوع پیشرفته است و به سختی درمان خواهد شد. ابتلا به MSCC به تنهایی، تأثیری بر بقای شخص ندارد؛ اما اگر به سرعت درمان نشود، می‌تواند بر توانایی راه رفتن و حرکت کردن بیمار تأثیر بگذارد. همچنین بروز این عارضه می‌تواند نشانه‌ای از پیشرفت سرطان باشد. درباره سرطان پیشرفته پروستات و نحوه درمان آن بیشتر بخوانید.

هیچ‌کس نمی‌تواند نظر دقیقی درباره چشم انداز این بیماری بدهد، زیرا چشم انداز این بیماری به عوامل زیادی مانند سلامت عمومی، محل گسترش سرطان، سرعت گسترش آن و میزان پاسخ دهی به درمان‌ بستگی دارد؛ اما اگر پزشک معتقد است که درمان آن ممکن نیست، می توانید اطلاعات بیشتری در مورد مرگ بر اثر سرطان پروستات به دست آورید. این یادداشت شامل اطلاعاتی در مورد آنچه که باید از پیشرفت سرطان خود انتظار داشته باشید و همچنین نحوه برخورد با افکار و احساسات مختلف است. همچنین اطلاعاتی درباره مدیریت و سازمان دهی برخی موارد، مانند سازماندهی امور مالی و تنظیم وصیت نامه به روز، و همچنین فکر کردن در مورد اینکه چگونه و کجا می خواهید از شما مراقبت شود ارائه می‌دهد.

اطلاعاتی برای همسر و خانواده بیماران

این شرایط می‌تواند برای خانواده‌ها بسیار دشوار باشد و ممکن است به حمایت‌ها و اطلاعات گوناگونی نیاز داشته باشند. در این یادداشت اطلاعاتی برای همسر، خانواده و دوستان بیماران، از جمله راه‌هایی برای حمایت و مراقبت از فرد مبتلا به سرطان پروستات، قرار داده شده است. همچنین اگر وضعیت بیماری که تحت مراقبت است در حال وخیم شدن است نیز، می‌توانید از این اطلاعات استفاده کنید. تمام خدمات پشتیبانی ما برای همسر، اعضای خانواده و دوستان فرد بیمار در دسترس هستند.

پیش‌آگهی فشار نخاع ناشی از متاستاز سرطان پروستات

پیش‌آگهی MSCC به عوامل مختلفی از جمله شدت علائم، محل و اندازه تومور و وضعیت کلی سلامتی بیمار بستگی دارد. تشخیص و درمان زودهنگام، نقش بسزایی در بهبود پیش‌آگهی و ارتقای کیفیت زندگی بیمار دارد.

زندگی با فشار نخاع ناشی از متاستاز سرطان پروستات

متخصصین تیم درمانی با همکاری بیمار و خانواده وی، برنامه‌ای جامع برای مدیریت بیماری در نظر می‌گیرند. کنترل علائم، بهبود کیفیت زندگی و حمایت روحی و روانی بیمار، از اولویت‌های مراقبت‌های پزشکی و پرستاری به شمار می‌روند. گروه‌های حمایتی بیماران سرطانی نیز می‌توانند در این مسیر، یار و همراه خوبی برای فرد بیمار باشند.

 

پرسش های متداول