کرایوتراپی برای سرطان پروستات | انجماد سلول های پروستات

سرطان پروستات، شایع‌ترین سرطان در بین مردان ایرانی، می‌تواند نگرانی‌های زیادی ایجاد کند. غده پروستات فقط در مردان وجود دارد. این غده در زیر مثانه و دور مجرای ادرار، لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند، قرار دارد. غده پروستات به تولید مایع منی کمک می کند. خبر خوب این است که گزینه‌های درمانی متنوعی برای مبارزه با سرطان پروستات وجود دارد، از جمله کرایوتراپی (Cryotherapy) یا همان انجماد سلول‌های سرطانی با سرما. اما کرایوتراپی چیست و چگونه در نبرد با سرطان پروستات به میدان می‌آید؟ با ما همراه باشید تا با کرایو ابلیشن یا انجماد سلول های پروستات آشنا شویم!

کرایوتراپی برای درمان سرطان پروستات چیست؟

روش کرایوتراپی شامل انجماد سلول های سرطانی و قطع جریان خون آنها می شود. برای انجام این درمان، سوزن های ریزی، در داخل تومور قرار می گیرند. گاز آرگون از سوزن ها عبور داده می شود و با گاز هلیوم مبادله می شود. این کار باعث چرخه یخ زدگی و گرم شدن غده می شود. سپس بافت یخ می زند و ذوب می شود و به طور طبیعی توسط بدن جذب می شود. در این روش، از گازهای نیتروژن مایع (-196 درجه سانتی‌گراد) برای رساندن دمای بسیار پایین به سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. سرمای شدید باعث تشکیل کریستال‌های یخ درون سلول، تخریب غشاء سلولی و در نهایت مرگ سلول‌های سرطانی می‌شود.

کرایوتراپی می تواند برای درمان انواع عارضه ها استفاده شود. در مواردی که از این روش برای درمان سرطان پروستات استفاده می شود، یک کاتتر گرم کننده در مجرای ادرار قرار می گیرد تا از یخ زدن آن جلوگیری کند. سوزن ها با استفاده از تصاویر اولتراسوند برای هدایت تومورهای پروستات هدایت می شوند.

کرایوتراپی برای سرطان پروستات: چگونه انجام می‌شود؟

کرایوتراپی برای سرطان پروستات به دو روش اصلی انجام می‌شود:

• کرایوتراپی از طریق پرینه (Transperineal Cryotherapy): در این روش، سوزن‌های نازکی از طریق پرینه (ناحیه بین بیضه‌ها و مقعد) وارد پروستات شده و گاز نیتروژن مایع از طریق آن‌ها منتقل می‌شود. این روش معمولاً برای تومورهای کوچک و با ریسک پایین مناسب است.
• کرایوتراپی از طریق روده (Transrectal Cryotherapy): در این روش، پروب خنک‌کننده از طریق راست‌روده وارد بدن شده و به غده پروستات نزدیک می‌شود. این روش برای تومورهای بزرگتر و پیشرفته‌تر کاربرد دارد.

کرایوتراپی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و طول مدت آن نیز به اندازه و مرحله پیشرفت تومور بستگی دارد.

مزایای کرایوتراپی: چرا سرما می‌تواند انتخاب خوبی باشد؟

کرایوتراپی برای سرطان پروستات می‌تواند مزایایی نسبت به سایر روش‌های درمانی داشته باشد، از جمله:

• کم‌تهاجمی بودن: نسبت به جراحی، کرایوتراپی روشی کمتر تهاجمی است و عوارض جانبی کمتری به همراه دارد.
• حفظ اعصاب: به دلیل دقت بالا در انجماد سلول‌های هدف، احتمال آسیب به اعصاب مرتبط با نعوظ کمتر است.
• مناسب برای بیماران خاص: برای بیمارانی که به دلیل شرایط پزشکی خاص نمی‌توانند جراحی شوند، کرایوتراپی می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

در چه زمانی برای درمان سرطان پروستات نیاز به انجام کرایوتراپی داریم؟

کرایوتراپی می تواند یک گزینه درمانی مناسب برای درمان سرطان پروستات در شرایط زیر باشد:

• سرطان پروستات که به دیگر قسمت های بدن متاستاز نکرده است
• هنگامی که بیمار شرایط درمان با پرتودرمانی یا انجام عمل جراحی را ندارد
• در مواردی که هدف، درمان نباشد، این روش می تواند برای افرادی که سرطان آنها فراتر از غده پروستات گسترش یافته و برای بهبود علائم نیاز به درمان دارند، مناسب باشد.
• در برخی موارد این درمان برای افرادی که پاسخ دهی موفقی به پرتودرمانی نداشته اند، مورد استفاده قرار می گیرد.

برخی از کارشناسان معتقدند کرایوتراپی در مواردی که سلول های سرطانی پروستات به پرتودرمانی حساس نیستند، می تواند موثر باشد.

کرایوتراپی برای افرادی که غده پروستات بسیار بزرگی دارند توصیه نمی شود.

روش کرایوتراپی نسبت به روش استاندارد، شدت(تهاجم) کمتری دارد. این روش شامل سوزن هایی است که از طریق پوست زیر کیسه بیضه به نام پرینه وارد می شوند. این روش خونریزی کمتر، مدت زمان بستری شدن در بیمارستان کمتر، بهبودی سریعتر و درد کمتری دارد. همچنین این روش، در صورت نیاز می تواند تکرار شود.

ارائه دهنده خدمات درمانی برای موارد دیگری نیز ممکن است استفاده از روش کرایوتراپی را توصیه کند.

عوارض جانبی کرایوتراپی برای سرطان پروستات چیست؟

مانند هر روش درمانی دیگری، کرایوتراپی نیز عوارضی دارد. احتمال ایجاد اختلال نعوظ دائمی (ED) در انجام کرایوتراپی بسیار زیاد است. این درمان برای افرادی که نگران ایجاد ED پس از درمان نیستند، انتخاب بهتری است. برخی از عوارض احتمالی دیگر این روش شامل موارد زیر است:

• درد و سوزش ادرار: این عارضه معمولاً موقتی است و با داروهای تجویزی پزشک قابل کنترل است.
• خونریزی و یا وجود خون در ادرار: این عارضه نیز معمولاً گذراست، اما در صورت مشاهده طولانی‌مدت باید به پزشک مراجعه شود.
• درد یا تورم در ناحیه ای که سوزن ها در بدن قرار می گیرند (بین کیسه بیضه و مقعد)
• عفونت
• تورم در اطراف آلت تناسلی یا کیسه بیضه
• یخ زدگی ممکن است بر مثانه و روده نیز تأثیر بگذارد، که می تواند منجر به بروز درد و احساس سوزش شود
• تلاش بیش از حد برای تخلیه مثانه و روده (معمولاً طی چند هفته بهبود می یابد)
• بی اختیاری ادرار به ندرت ایجاد می شود، اما اگر بیمار در گذشته سابقه پرتودرمانی داشته باشد، ممکن است بیشتر در معرض بروز این عارضه قرار گیرد.
• اتصال غیر طبیعی (فیستول) بین مقعد و مثانه یا مجرای ادرار که به ندرت اتفاق می افتد.
• اختلال نعوظ: مانند سایر روش‌های درمانی برای سرطان پروستات، کرایوتراپی نیز می‌تواند بر عملکرد نعوظ تأثیر بگذارد.

بر اساس شرایط بیمار، عوارض دیگری نیز ممکن است ایجاد شود. پیش از انجام عمل حتماً در مورد هر گونه نگرانی، با ارائه دهنده خدمات درمانی خود صحبت کنید.

آمادگی لازم برای درمان کرایوتراپی سرطان پروستات چگونه است؟

در ادامه مواردی ذکر شده است که باید پیش از انجام کرایوتراپی برای سرطان پروستات بدانید:

• ارائه دهنده خدمات درمانی این روش را توضیح می دهد و در صورت نیاز می توانید سوالات خود را بپرسید.
• پیش از انجام درمان، باید فرم رضایت نامه امضا شود. فرم را با دقت بخوانید و اگر چیزی واضح نیست بپرسید.
• پزشک سابقه پزشکی بیمار را بررسی می کند و معاینه فیزیکی انجام می دهد تا از سلامت پیش از عمل مطمئن شود. همچنین ممکن است برای اطمینان از اینکه سرطان محدود به پروستات است نیاز به انجام آزمایش خون و دیگر آزمایش ها باشد.
• بیمار باید از هشت ساعت پیش از عمل، معمولاً بعد از نیمه شب ناشتا باشد.
• در صورت حساسیت به هر گونه دارو، لاتکس، ید، نوار چسب، رنگ های کنتراست و داروهای بی حسی (موضعی یا عمومی)، به پزشک خود اطلاع دهید.
• پزشک را در جریان تمام داروهای مصرفی خود (از جمله داروهای دارای نسخه و بی نسخه) و مکمل های گیاهی قرار دهید.
• در صورت داشتن سابقه اختلال خونریزی و یا مصرف داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده خون)، آسپرین یا دیگر داروهایی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارند، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد که مصرف این داروها قبل از عمل قطع شوند.
• در صورت مصرف سیگار، باید پیش از انجام عمل جراحی، مصرف آن متوقف شود زیرا محدود کردن سیگار می تواند احتمال پاسخ دهی به درمان پس از انجام عمل جراحی و بهبود وضعیت کلی سلامتی را افزایش دهد.
• مصرف ملین ها و یا تنقیه برای تخلیه روده بزرگ، شب قبل از عمل تجویز می شود. بیمار باید از دستورالعمل های انجام این موارد به خوبی آگاه شود و لوازم مورد نیاز را تهیه کند.
• ممکن است پیش از انجام جراحی، آرام بخش تجویز شود تا به آرامش بیمار کمک کند.

بر اساس وضعیت پزشکی بیمار، پزشک ممکن است آماده سازی های دیگری را پیش از انجام عمل تجویز کند.

در طول انجام کرایوتراپی برای سرطان پروستات چه اتفاقی می افتد؟

ممکن است انجام کرایوتراپی نیاز به یک روز بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. همچنین می تواند به شکل سرپایی نیز انجام شود. روش انجام این درمان، بر اساس شرایط بیمار و عملکرد ارائه دهنده خدمات درمانی متفاوت است.

به طور کلی، کرایوتراپی شامل مراحل زیر است:

1. ابتدا باید هرگونه جواهرات یا اشیایی را که ممکن است در طول عمل مانع ایجاد کنند دربیاورید.
2. سپس باید لباس خود را در بیاورید و لباسی که داده می شود را بپوشید.
3. باید مثانه تخلیه شود.
4. یک تزریق درون وریدی در بازو یا دست انجام می شود.
5. پزشک ممکن است بیهوشی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام دهد. همچنین دارویی برای کمک به آرامش و داروهای ضد درد نیز تجویز خواهد شد.
6. در صورت استفاده از بیهوشی عمومی، ممکن است یک لوله تنفسی از طریق گلو وارد ریه ها شود و به یک دستگاه تنفس مصنوعی متصل شود. این کار به تنفس بیمار در طول عمل کمک می کند.
7. 7. متخصص بیهوشی ضربان قلب، فشار خون، تنفس و سطح اکسیژن خون بیمار را در طول عمل بررسی خواهد کرد.
8. بیمار به پشت روی میز عمل قرار می گیرد و پاها روی رکابی در بالا قرار می گیرد.
9. ارائه دهنده خدمات درمانی یک کاتتر نرم و انعطاف پذیر را از راه آلت تناسلی وارد بدن بیمار می کند و داخل مثانه قرار می دهد تا ادرار را تخلیه کند. کاتتر با محلول نمک گرم (سالین) پر می شود. حتی اگر غده پروستات بعد از درمان متورم شود نیز، این کار به تخلیه ادرار کمک می کند. همچنین از کاتتر برای حرکت کردن آب نمک گرم در مجرای ادرار نیز استفاده می شود تا از آن در برابر دمای سرد استفاده شده در طول عمل محافظت کند.
10. یک پروب سونوگرافی ترانس رکتال (TRUS) در مقعد بیمار قرار داده می شود تا پروستات و بافت های مجاور آن را روی مانیتور نشان دهد.
11. ارائه دهنده خدمات درمانی کرایوپروب ها (سوزن ها) را در نواحی از پیش انتخاب شده بین کیسه بیضه و مقعد قرار می دهد. گاز، به سوزن ها وارد می شود تا بافت پروستات مجاور منجمد شود. ناحیه یخ زده تنها برای چند دقیقه یخ زده می ماند و سپس با وارد شدن هلیوم از طریق سوزن ها ذوب می شود. این چرخه می تواند تکرار شود.
12. جراح از تصاویر اولتراسوند برای مشاهده فرآیند انجماد استفاده می کند تا مطمئن شود که فقط سرطان در حال درمان است.
13. سوزن ها و پروب TRUS برداشته می شوند و کاتتر ادرار در مثانه باقی می ماند.
14. در صورت لزوم، لوله تنفسی خارج می شود و بیمار به صورت طبیعی تنفس می کند.
15. پانسمان یا گاز استریل در محل جراحی قرار داده می شود.

پس از انجام کرایوتراپی چه اتفاقی می افتد؟

بهبودی پس از کرایوتراپی به زمان نیاز دارد. صبور باشید و به دستورالعمل‌های پزشک خود توجه کنید.

در بیمارستان

• پس از عمل، ممکن است بیمار پیش از انتقال به اتاق، به ریکاوری منتقل شود. در این بخش بیمار به مانیتورهایی متصل خواهد شد که ضربان قلب، فشار خون، تنفس و سطح اکسیژن را نشان می دهند.
• هنگامی که بیمار به حالت پایدار رسید و به هوش آمد، به اتاق خود منتقل خواهد شد. همچنین می تواند نوشیدن مایعات را نیز شروع کند.
• در صورت نیاز، با تجویز پرستار، داروی مسکن به شکل تزریق درون وریدی تزریق خواهد شد.
• به تدریج بیمار می تواند غذای جامد نیز مصرف کند.
• ممکن است پس از اتمام عمل، آنتی بیوتیک تجویز شود و مصرف آن تا چند روز پس از عمل نیز ادامه یابد. مصرف آنتی بیوتیک باعث کمک به پیشگیری از عفونت می شود.
• پس از عمل، به تدریج بهبودی حاصل می شود. احتمالاً مقداری کبودی و تورم در ناحیه ای که پروب ها وارد شده اند باقی خواهد ماند. بهتر است بیمار در همان روز اول از رختخواب بلند شود و راه برود. احتمال ترخیص بیمار در همان روز یا روز بعد وجود دارد.
• امکان وجود مقداری خون در ادرار، تا یک یا دو روز بعد از عمل وجود دارد. تورم در آلت تناسلی یا کیسه بیضه نیز شایع است. همچنین ممکن است دل درد (درد در شکم) و احساس سوزش نیز ایجاد شود که ممکن است باعث شود فرد بیشتر به دستشویی برود.
• کاتتر به مدت 1 تا 3 هفته در داخل بدن بیمار می ماند تا به تخلیه ادرار در زمان بهبودی غده پروستات کمک کند. دستورالعمل های مرتبط با نحوه مراقبت از کاتتر در خانه باید به دقت دنبال شوند.
• هماهنگی ها برای ویزیت بعدی با ارائه دهنده خدمات درمانی خود را انجام دهید.
• بر اساس وضعیت بیمار، ارائه دهنده خدمات درمانی دستورالعمل های دیگری را پس از عمل به بیمار ارائه خواهد داد.

در خانه

• در زمان نگهداری بیمار در خانه، تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه جراحی بسیار مهم است. ارائه دهنده خدمات درمانی دستورالعمل های خاصی را برای حمام کردن بیمار ارائه می دهد.
• محل ورود سوزن ها ممکن است تا چند روز پس از کرایوتراپی حساس یا دردناک باشند. طبق توصیه پزشک، برای تسکین درد داروی مسکن مصرف کنید.
• تا زمان تایید پزشک، از انجام رانندگی خودداری شود. محدودیت‌ها در انجام فعالیت های دیگر نیز ممکن است اعمال شوند.
• لازم است معاینه به صورت منظم انجام شود تا پزشک از روند بهبودی بیمار مطمئن شود. کاتتر در یکی از جلسات معاینه خارج خواهد شد.

در صورت بروز هر یک از موارد زیر با ارائه دهنده خدمات درمانی خود تماس بگیرید:

• تغییر در دفع ادرار، رنگ یا بو
• ناتوانی در دفع ادرار کردن پس از برداشتن کاتتر
• افزایش درد در اطراف محل ورود سوزن ها
• تب و یا لرز
• قرمزی، تورم، خونریزی یا مشاهده دیگر ترشحات از محل‌ ورود سوزن ها

بر اساس وضعیت بیمار، ارائه دهنده خدمات درمانی ممکن است دستورالعمل های دیگری را پس از عمل به بیمار ارائه دهد.

مراحل بعدی

پیش از انجام آزمایش یا موافقت برای انجام این روش به موارد زیر توجه کنید:

• نام آزمایش یا روش درمانی
• دلیل انجام آزمایش یا روش درمانی
• از این درمان چه نتیجه‌ای را می تواند انتظار داشت و چه چیزی را مشخص خواهد کرد؟
• عوارض و مزایای انجام این آزمایش یا روش درمانی چیست؟
• عوارض جانبی یا عوارض احتمالی آن چیست؟
• زمان و مکان انجام آزمایش یا روش درمانی
• چه کسی این آزمایش یا روش درمانی را انجام خواهد داد و تخصص این شخص چیست؟
• اگر این آزمایش یا روش درمانی انجام نشود چه اتفاقی می افتد؟
• آزمایش یا روش های درمانی جایگزینی که باید در مورد آن ها فکر شود چیست؟
• نتایج این درمان چگونه است و چه زمانی مشخص می شوند؟
• در صورت بروز مشکل و یا سوال پس از انجام آزمایش یا درمان، با چه کسی می توان تماس گرفت؟
• هزینه انجام این آزمایش یا روش درمانی چقدر است؟

پرسش های متداول