ارتباط واکسن های کووید 19 (کرونا) با سرطان پروستات

با شیوع گسترده ویروس کرونا و آغاز برنامه های واکسیناسیون، پرسش های زیادی در رابطه با عوارض و تداخلات احتمالی واکسن ها با بیماری های مختلف، از جمله سرطان پروستات، مطرح شده است. در این مقاله به بررسی ارتباط میان واکسن های کووید ۱۹ و سرطان پروستات می پردازیم و با بررسی شواهد علمی، به ابهامات و نگرانی های موجود پاسخ می دهیم.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان مبتلا به سرطان پروستات هستید، ممکن است سوالاتی در مورد انواع واکسن های کووید 19 داشته باشید. هدف از اطلاعات موجود در این یادداشت، پاسخ دادن به این سوالات است.

آیا تزریق واکسن کووید-۱۹ برای افراد مبتلا به سرطان پروستات بی خطر است؟

مطالعات بالینی که روی ده ها هزار نفر انجام شد، نشان می دهند که همه واکسن ها برای بیشتر افراد بی خطر هستند.

فقط تعداد کمی از افراد که دارای سابقه آلرژی های جدی بودند، بلافاصله پس از تزریق واکسن کووید-19 واکنش شدیدی به نام "آنافیلاکسی" نشان دادند. آنافیلاکسی می تواند عارضه‌ی جانبی نادر برای تزریق هر واکسنی باشد و تمام متخصصان بهداشتی که واکسن را تزریق می کنند برای درمان این عارضه آموزش دیده اند. با این حال، به دلیل احتمال بروز این عارضه، این واکسن ها می توانند برای افرادی که سابقه ابتلا به آنافیلاکسی ناشی از حساسیت غذایی یا دارویی داشته اند، مناسب نباشند.

اگر سابقه ابتلا به واکنش آلرژیک شدید داشته اید، باید پیش از تزریق واکسن کووید-19 در مورد این موضوع با پزشک عمومی صحبت کنید.

آیا واکسن های COVID-19 می توانند باعث لخته شدن خون شوند؟

تحقیقات اخیر خبر از ارتباط احتمالی بین تزریق واکسن کووید 19 آسترازنکا و احتمال بسیار کم لخته شدن خون می دهند. اما این لخته‌های خون ایجاد شده می‌توانند به طور طبیعی نیز اتفاق بیفتند، بنابراین برای تایید این موضوع که واکسن باعث بروز آنها شده است، نیاز به انجام تحقیقات بیشتری داریم.

اگر احتمال ایجاد لخته خون برای شما بیشتر است (به دلیل ابتلا به عارضه ای خاص یا مصرف دارو)، به عنوان یک اقدام احتیاطی پزشک ممکن است واکسن فایزر/بیون‌تک یا واکسن مدرنا را تجویز کند.

مانند هر واکسن یا درمان دیگری، اگر بعد از تزریق واکسن کووید-19 دچار عوارض جانبی غیرعادی شدید، با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید.

آیا واکسن‌های کووید 19 برای افرادی که تحت شیمی‌درمانی قرار دارند بی‌خطر هستند؟

واکسن پی فایزر/بیون‌تک و واکسن مدرنا دارای ویروس زنده نیستند، بنابراین نمی توانند باعث ابتلا به کووید 19 شوند. تزریق این واکسن ها برای افرادی که تحت درمان سرطان پروستات قرار دارند،(از جمله شیمی درمانی)، بی خطر است.

واکسن های آسترازنکا و جانسن با تغییر ویروس های مختلف ساخته می شوند که هر دو برای انسان بی ضرر هستند. ویروس ها به گونه ای تغییر کرده اند که نمی توانند درون افراد تکثیر شوند. این بدان معناست که آنها نمی توانند باعث ایجاد بیماری شوند و برای افرادی که تحت درمان هایی مانند شیمی درمانی قرار دارند که باعث تضعیف سیستم ایمنی آنها شده است، بی خطر هستند.

با این حال، اگر تحت درمان با شیمی درمانی قرار دارید، باید با تیم پزشکی خود در مورد تزریق واکسن مشورت کنید.

سومین دوز واکسن کووید-19 چیست؟

کمیته مشترک واکسیناسیون و ایمن سازی (JCVI) توصیه کرده است که همه افراد بالای 12 سال در بریتانیا که دارای سیستم ایمنی بسیار ضعیف هستند، باید دوز سوم واکسن را برای کمک به محافظت در برابر ابتلا به علائم شدید کووید 19 دریافت کنند.

برخی تحقیقات نشان داده اند افرادی که سیستم ایمنی آنها به شدت سرکوب شده ممکن است پاسخ قوی به دریافت واکسن کووید 19 نشان ندهد. این بدان معنی است که ممکن است این افراد ایمنی کمتری پس از دریافت واکسن نسبت به دیگر افراد به دست آورند.

آیا تزریق دوز سوم برای من تجویز می شود؟

تزریق دوز سوم به افرادی توصیه می شود که بالای 12 سال باشند و در هنگام دریافت اولین یا دومین دوز واکسن، واکنش شدید سیستم ایمنی داشته باشند. این شرایط شامل افرادی می شود که مبتلا به سرطان پروستات هستند و دوز واکسن را طی شش ماه پس از اتمام شیمی درمانی یا پرتودرمانی که باعث سرکوب سیستم ایمنی می شود دریافت کرده اند. شیمی درمانی و پرتودرمانی می توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند، درنتیجه می توانند باعث عدم ایجاد پاسخ قوی از طرف سیستم ایمنی به واکسیناسیون دوز اول و دوم شوند.

پرتودرمانی خارجی پروستات نباید بر سیستم ایمنی بیمار تأثیر بگذارد. اگر برای درمان سرطان پروستات تحت پرتودرمانی قرار گرفته اید، با پزشک عمومی یا مشاور خود در مورد اینکه آیا شرایط دریافت دوز سوم واکسن را دارید، صحبت کنید.

برخی از افراد مبتلا به سرطان پروستات پیشرفته برای بهبود استخوان درد در قسمت هایی از بدن که سرطان در آنجا گسترش یافته است تحت پرتودرمانی قرار می گیرند. بسته به استخوانی که تحت درمان قرار دارد و دوز پرتودرمانی انجام شده، سیستم ایمنی بدن می تواند تضعیف شود. اگر برای درمان سرطان پروستات پیشرفته، تحت پرتودرمانی قرار گرفته اید، ممکن است دریافت دوز سوم تجویز شود. 

دریافت دوز سوم برای افرادی که از نظر بالینی بسیار آسیب پذیر هستند تجویز نمی شود.

کسانی که دارای شرایط دریافت دوز سوم هستند، نامه ای از پزشک عمومی خود دریافت خواهند کرد. درصورتی که نامه ای از پزشک عمومی دریافت نکرده اید و فکر می کنید دارای شرایط دریافت دوز سوم هستید، با پزشک خود یا تیم پزشکی بیمارستان صحبت کنید.

چه زمانی می توان دوز سوم را دریافت کرد؟

دوز سوم حداقل 8 هفته پس از دریافت دوز دوم تزریق می شود. اگر در حال حاضر تحت درمان برای سرطان پروستات خود هستید که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند ( برای مثال انجام شیمی درمانی یا پرتودرمانی) این زمان می تواند متفاوت باشد.

دوز سوم ممکن است حداقل تا دو هفته پس از اتمام درمان به تعویق بیفتد. اگر این تاخیر در دریافت واکسن امکان پذیر نباشد، ممکن است طبق تجویز پزشک دوز سوم واکسن در یک دوره زمانی برنامه ریزی شده بین درمان ها (تعطیلات درمانی) تزریق شود. تیم پزشکی در این مورد با شما صحبت می کند و مناسب ترین زمان دریافت دوز سوم را  تعیین خواهد کرد.

چه واکسنی بهتر است بزنم؟

به افراد بالای 18 سال واکسن فایزر یا مدرنا داده می شود. واکسن آسترازنکا ممکن است برای کسانی تجویز شود که دوزهای قبل این واکسن را دریافت کرده اند و یا ممکن است پزشک آن را تجویز کند.

اگر درمورد نوع واکسن دریافتی خود مطمئن نیستید، با پزشک عمومی یا مشاور خود صحبت کنید.

تفاوت بین دوز سوم و دوز تقویت کننده چیست؟

دوز سوم فقط برای افرادی تزریق می شود که پاسخ ایمنی کمتری به دوز اول و دوم داشته اند. دوز سوم به عنوان واکسیناسیون اولیه کووید 19 ارائه می شود. واکسن‌های دوز اول و دوم نیز بخشی از واکسیناسیون اولیه هستند.

تا پایان ژانویه 2022 یک دوز تزریق تقویت کننده به همه افراد داده می شود. این دوز، برای مبارزه با ایجاد نوع جدید ویروس کرونا اومیکرون است. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد پاسخ ایمنی افراد به واکسیناسیون‌های اولیه ممکن است در طول زمان کاهش یابد و نیاز به تجدید آنها باشد.

اگر دوز سوم تزریق شود، دوز تقویت کننده نیز تجویز خواهد شد.

آیا واکسن از ابتلا به ویروس کرونا جلوگیری می کند؟

اکثر افرادی که دو دوز از هر یک از واکسن‌های کووید19  تایید شده را دریافت می‌کنند، در برابر بیماری شدید ناشی از ابتلا به ویروس کرونا محافظت می‌شوند. اما ممکن است حداقل تا هفت روز پس از تزریق دوم این ایمنی ایجاد نشود. هنوز مشخص نیست واکسن ها تا چه زمانی اثربخشی دارند.

مانند هر واکسن دیگری، خطر ابتلا به ویروس پس از دریافت واکسن همچنان وجود دارد - اما علائم آن بسیار کمتر خواهد بود.

واکسیناسیون درصورت درمان با شیمی درمانی، اثربخشی خواهد داشت؟

هنوز مشخص نیست واکسن ها در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، از جمله افرادی که برای درمان سرطان پروستات تحت شیمی درمانی قرار دارند، چقدر اثربخشی دارند. زیرا این واکسن‌ها فقط روی تعداد کمی از افرادی که تحت شیمی‌درمانی قرار دارند یا داروهایی مصرف می کنند که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند، آزمایش شده‌اند.

برخی از مطالعات نشان می‌دهند که اثربخشی این واکسن‌ها در افراد سالم ممکن است به اندازه اثربخشی آنها در بیماران سرطانی نباشد. این موضوع شامل افراد مبتلا به سرطانی که تحت شیمی درمانی قرار دارند نمی شود.

اما باید به یاد داشته باشید که تحقیقات بیشتری برای افزایش اطلاعات در مورد تأثیر این واکسن ها برای افراد مبتلا به سرطان در حال انجام است. حتی اگر واکسن در برخی افراد ایمنی کامل را ایجاد نکند، باز هم دریافت واکسن، بهتر از عدم دریافت آن است.

پیش از تزریق واکسن کووید19 با پزشک خود صحبت کنید و به او یادآوری کنید که در حال درمان با شیمی درمانی هستید. پزشک می تواند به بیمار در تصمیم گیری برای تزریق واکسن کمک کند. اگر شرایط تزریق واکسن را دارید، پزشک احتمالاً روزهای مشخصی از چرخه شیمی درمانی را برا تزریق هر دوز تعیین می کند.

احتمالاً قبل از شروع یک چرخه درمانی جدید، سیستم ایمنی بدن قوی تر خواهد بود.

آیا دریافت واکسن کووید 19 ضروری است؟

این موضوع یک تصمیم شخصی است و فقط خود فرد می تواند تصمیم بگیرد که آیا واکسن بزند یا خیر. اما تزریق واکسن بهترین راه برای محافظت در برابر بیماری کووید 19 است.

اطلاعات زیادی در مورد واکسن ها در اینترنت وجود دارد و تشخیص اطلاعات درست دشوار است.

اگر درمورد دریافت واکسن مطمئن نیستید، می توانید با خانواده یا دوستان خود صحبت کنید. همچنین پزشک یا پرستار نیز می‌توانند در مورد واکسن با شما صحبت کرده و در تصمیم گیری به شما کمک کنند.

من سابقه تزریق واکسن آنفولانزا را دارم- آیا همچنان نیاز به دریافت واکسن کووید 19 دارم؟

دریافت واکسن آنفولانزا نقشی در محافظت در برابر ویروس کرونا ندارد. برای محافظت از بدن در برابر آنفولانزا و ویروس کرونا، باید هم واکسن آنفولانزا و هم واکسن کووید 19 دریافت شود.

واکسن‌های آنفولانزا و کووید۱۹ در یک نوبت مشترک تزریق نمی شود - باید حداقل یک هفته در این بین زمان بگذرد تا از اثربخشی آنها اطمینان حاصل شود.

آیا باید پس از دریافت واکسن کووید19 اقدامات احتیاطی را رعایت کرد؟

بله. حتی پس از تزریق واکسن نیز، باید از پروتکل های ارائه شده توسط دولت و توصیه های تیم پزشکی خود پیروی کنید.

 برای این موضوع دلایلی وجود دارد. دلیل اول این است که هنوز مشخص نیست که واکسن ها در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (به عنوان مثال، افرادی که برای درمان سرطان پروستات شیمی درمانی می شوند) چقدر اثربخشی دارند.

همچنین به طور کامل مشخص نیست که آیا واکسن‌ها از انتقال و جابه جایی ویروس به افراد دیگر جلوگیری می‌کنند یا خیر. بنابراین باید حتی پس از تزریق واکسن نیز، پروتکل های ارائه شده توسط دولت دنبال شوند.