توانبخشی آلت تناسلی بعد از انجام پروستاتکتومی سرطان پروستات

پس از تشخیص سرطان پروستات ممکن است برای پیشگیری از گسترش سرطان به دیگر قسمت‌های بدن، درمان شروع شود. یکی از این درمان ها، شامل جراحی برای برداشتن کل غده پروستات است که به آن پروستاتکتومی رادیکال گفته می شود. متأسفانه، این جراحی می تواند با عوارض جانبی مانند اختلال نعوظ همراه باشد که ممکن است نیاز به درمان بیشتری داشته باشد.

در این مقاله، به بررسی دقیق توانبخشی آلت تناسلی پس از پروستاتکتومی خواهیم پرداخت. از علل اختلال نعوظ تا روش‌های مختلف توانبخشی، همه چیز را پوشش خواهیم داد. با ما همراه باشید تا اطلاعات کاملی درباره این موضوع کسب کنید.

اختلال نعوظ بعد از انجام پروستاتکتومی رادیکال

پروستات، غده ای به اندازه توپ پینگ پنگ در داخل کشاله ران بین قاعده آلت تناسلی و راست روده است که بخشی از مایع منی را که به انتقال و زنده ماندن اسپرم کمک می کند را می سازد. در هر طرف پروستات، گروهی از اعصاب و عروق خونی وجود دارند که نعوظ را کنترل می کنند.

پس از انجام پروستاتکتومی رادیکال، ممکن است فرد در ایجاد یا حفظ نعوظ در رابطه جنسی (اختلال نعوظ یا ED) با اختلال مواجه شود. این عارضه به دلیل ایجاد آسیب در اعصابی است که سیگنال های الکتریکی را از مغز و نخاع در سراسر بدن ارسال می کنند، که به آن نوروپراکسی گفته می شود.

نوروپراکسی پس از آسیب مستقیم به اعصاب، تورم یا عدم وجود جریان خون در ناحیه کشاله ران ایجاد می شود. این عارضه می تواند باعث رشد بافت اسکار (فیبروز) و مرگ سلول های عصبی شود که می تواند باعث کوتاه شدن آلت تناسلی نیز شود.

محققان گزارش می دهند که 30 تا 80 درصد از افراد پس از جراحی سرطان پروستات دچار ED می شوند. بدون انجام درمان، این عارضه ممکن است تا 2 سال پس از جراحی نیز باقی بماند. اما با انجام برخی اقدامات، می توان به بازیابی سلامت جنسی خود کمک کرد.

علل اختلال نعوظ پس از پروستاتکتومی

پروستاتکتومی می‌تواند به چندین روش باعث اختلال نعوظ شود:

• آسیب به اعصاب: اعصاب مسئول نعوظ در نزدیکی پروستات قرار دارند و ممکن است در طول جراحی آسیب ببینند.
• کاهش جریان خون: جراحی ممکن است جریان خون به آلت تناسلی را کاهش دهد که برای نعوظ ضروری است.
• تغییرات هورمونی: پروستات نقش مهمی در تولید تستوسترون دارد. برداشتن پروستات می‌تواند سطح تستوسترون را کاهش دهد و به اختلال نعوظ منجر شود.
• عوامل روانشناختی: استرس، اضطراب و افسردگی ناشی از بیماری و جراحی می‌توانند بر عملکرد جنسی تأثیر بگذارند.

توانبخشی آلت تناسلی چیست؟

توانبخشی آلت تناسلی روش درمانی است که به ایجاد یا بازیابی نعوظ بعد از پروستاتکتومی کمک می کند.

اهمیت توانبخشی آلت تناسلی

توانبخشی آلت تناسلی پس از پروستاتکتومی بسیار مهم است. دلایل آن عبارتند از:

• بهبود کیفیت زندگی: توانایی داشتن رابطه جنسی سالم برای بسیاری از مردان اهمیت زیادی دارد. توانبخشی می‌تواند به بازگشت به زندگی جنسی طبیعی کمک کند.
• افزایش اعتماد به نفس: اختلال نعوظ می‌تواند اعتماد به نفس را کاهش دهد. توانبخشی می‌تواند به بازگرداندن اعتماد به نفس کمک کند.
• پیشگیری از مشکلات رابطه: مشکلات جنسی می‌توانند بر رابطه زوجین تأثیر منفی بگذارند. توانبخشی می‌تواند به حفظ سلامت رابطه کمک کند.

روش‌های توانبخشی آلت تناسلی

خبر خوب این است که روش‌های مختلفی برای توانبخشی آلت تناسلی وجود دارد. پزشک می تواند بلافاصله پس از جراحی برنامه توانبخشی را تجویز کند. رایج ترین درمان ها شامل موارد زیر هستند:

طب خوراکی

مهارکننده‌های فسفودی استراز نوع 5 (PDE5) نوعی دارو برای درمان اختلال نعوظ هستند. آنها پرکاربردترین درمان ED پس از پروستاتکتومی رادیکال هستند - معمولا 87٪ از افرادی که سابقه انجام این روش را داشته اند، به طور مجدد تمایل به انجام آن دارند. مهارکننده‌های PDE5 با افزایش جریان خون به آلت تناسلی، ED را درمان می‌کنند. داروهای مورد استفاده در این درمان شامل موارد زیر هستند:

• سیلدنافیل (ویاگرا)
• واردنافیل (لویترا، استاکسین)
• تادالافیل (سیالیس)
• آوانافیل (استندرا)

تزریق داروها

با استفاده از سوزن ظریف، در آلت تناسلی نیز انجام می شود، این تزریق باعث انبساط ماهیچه های صاف آلت تناسلی می شود و جریان خون را افزایش می دهد. این اثر می تواند باعث ایجاد نعوظ شود که معمولاً تا 2 ساعت طول می کشد. به مدت 6 ماه هفته ای دو بار لازم است این تزریق انجام شود. پنج نوع داروی تزریقی وجود دارد که شامل موارد زیر هستند:

• بیمیکس (ترکیبی از پاپاورین و فنتولامین)
• پاپاورین
• آلپروستادیل (پروستاگلاندین 1E- یا 1PGE-)
• تریمیکس (ترکیبی از پاپاورین، فنتولامین، و آلپروستادیل)
• کوادمیکس (تریمیکس و آتروپین)

این دارو در نقطه میانی تنه آلت تناسلی هر 3 یا 9 ساعت تزریق خواهد شود. از تزریق دارو در رگ های خونی قابل مشاهده خودداری شود؛ همچنین برای جلوگیری از ایجاد اسکار، قسمت تزریق باید هر بار تغییر کند.

پمپ آلت تناسلی (پمپ خلاء یا دستگاه نعوظ خلاء)

در این روش درمانی، لوله پلاستیکی روی آلت تناسلی قرار می گیرد. پمپ دستی یا باتری متصل به لوله کمک می کند تا خون بیشتری به آلت تناسلی وارد شود و نعوظ ایجاد شود. هنگامی که آلت تناسلی سفت شد، برای کمک به حفظ نعوظ، نواری به نام حلقه انقباض در اطراف پایه قرار می گیرد. می توان دو بار در هفته به مدت 5-10 دقیقه از پمپ استفاده کرد.

دیگر درمان ها و روش های درمانی

دیگر انواع توانبخشی آلت تناسلی که کمتر مورد استفاده قرار می گیرند، شامل موارد زیر هستند:

جراحی

در موارد شدید و زمانی که سایر روش‌ها مؤثر نباشند، ممکن است جراحی برای ترمیم اعصاب آسیب دیده یا استفاده از ایمپلنت آلت تناسلی توصیه شود.

پلت

که دو بار در هفته، یک گلوله کوچک حاوی داروی درمانی، در داخل مجرای ادرار و در دهانه آلت تناسلی قرار می گیرد. این دارو از طریق لوله ای که در طول آلت تناسلی (مجرای ادرار) قرار دارد، به بافت مجاور می‌رسد و جذب می شود. این دارو باعث ایجاد نعوظ می شود و می تواند 30-60 دقیقه طول بکشد.

تمرین عضلات کف لگن

این نوع درمان که به عنوان تمرینات کگل نیز شناخته می شود، به تقویت عضلات کف لگن کمک می کند. این تمرین ها، ماهیچه ها و  اندام های لگن از جمله مثانه و روده را تقویت می کنند و در سلامت جنسی موثر هستند.

برای انجام تمرین کگل، باید عضلات کف لگن خود را به مدت 5 ثانیه منقبض کنید، سپس به مدت 5 ثانیه منبسط کنید و این کار را 10 بار دیگر تکرار کنید. می توان تمرینات کف لگن را تا سه بار در روز انجام داد. بروز درد در ناحیه شکم یا کمر، ممکن است به نشانه ای از انجام اشتباه این تمرین ها باشد.

درمان های تجربی محققان در حال مطالعه بر دیگر روش‌های درمانی برای ED هستند، از جمله استفاده از امواج ضربه‌ای با شدت کم، درمان با سلول‌های بنیادی، ژن درمانی، امواج صوتی و پلاسمای غنی از پلاکت.

عوارض جانبی احتمالی توانبخشی آلت تناسلی چیست؟

مانند دیگر درمان‌های پزشکی، درمان‌های ED نیز می توانند باعث ایجاد عوارض جانبی خفیف یا حتی جدی ‌شوند. در ادامه، به برخی از واکنش هایی که می توانند مضر باشند می پردازیم.

طب خوراکی

داروهای اختلال نعوظ معمولا عوارض جانبی جدی ایجاد نمی کنند. با این حال، احتمال ایجاد عوارض زیر وجود دارد:

• قرمز شدن پوست
• سردرد
• ناراحتی معده
• اختلالات بینایی (دیدن رنگ آبی، حساس بودن به نور، تاری دید)
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• درد در پشت

به ندرت افرادی که داروهای درمان اختلال نعوظ مصرف می کنند، ممکن است با برخی عوارض جانبی جدی مانند از دست دادن ناگهانی شنوایی یا بینایی مواجه شوند. در حال حاضر، متخصصان از این موضوع که آیا مصرف دارو یا ابتلا به عارضه دیگری می تواند باعث بروز این واکنش ها شود یا خیر، مطمئن نیستند. در صورت بروز اختلال در شنوایی یا بینایی فوراً به پزشک مراجعه شود.

تزریق دارو

استفاده از شات‌های مخصوص برای درمان ED ممکن است باعث ایجاد بافت اسکار در آلت تناسلی شود که منجر به بروز تغییر شکل دردناک آلت به نام بیماری پیرونی می‌شود. این عارضه، به ندرت ایجاد می شود و می توان با استفاده از روش تزریق مناسب احتمال ابتلا به آن را کاهش داد.

یکی دیگر از عوارض جانبی احتمالی واکسن ها و داروهای ED، نعوظ طولانی مدت (پریاپیسم) است. در صورتی که نعوظ بیش از 4 ساعت ادامه داشته باشد، باید به سرعت به پزشک مراجعه شود. در صورت عدم درمان این عارضه، ممکن است فرد با درد شدید و ED مادام العمر مواجه شود.

پمپ آلت تناسلی

احتمال بروز عوارض جانبی در درمان با پمپ آلت تناسلی در مقایسه با دیگر درمان های ED کمتر است، اما عوارض جانبی این درمان نیز می تواند شامل تغییراتی در آلت تناسلی باشد که در ادامه ذکر شده است:

• خونریزی زیر پوست (پتشی)
• تفاوت دما و رنگ ناشی از نوار انقباض
• درد و کبودی
• درد در حین رهاسازی جنسی (انزال)
• احساس احتباس منی

نکات مهم برای توانبخشی آلت تناسلی

• صبر داشته باشید: بهبود نعوظ ممکن است زمان‌بر باشد. نتیجه نگیرید و به روند توانبخشی پایبند باشید.
• با پزشک خود مشورت کنید: قبل از شروع هر نوع توانبخشی، با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین برنامه درمانی را برای شما تعیین کند.
• حمایت عاطفی دریافت کنید: صحبت کردن با همسر یا شریک زندگی درباره احساسات و نگرانی‌های خود می‌تواند کمک کننده باشد.
• سبک زندگی سالم: تغذیه سالم، ورزش منظم و ترک سیگار به بهبود سلامت کلی و عملکرد جنسی کمک می‌کنند.
• استرس را مدیریت کنید: استرس می‌تواند بر عملکرد جنسی تأثیر منفی بگذارد. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق را امتحان کنید.

آیا استفاده از توانبخشی آلت تناسلی موثر است؟

مطالعاتی در مورد توانبخشی آلت تناسلی ترکیبی انجام شده اند. برخی تحقیقات نشان می دهند که این نوع درمان به بازیابی عملکرد جنسی و افزایش طول آلت تناسلی پس از برداشتن پروستات رادیکال کمک می کند، به خصوص برای افرادی که در هفته های پس از جراحی از آن استفاده می کنند. اما، مشخص نیست که کدام درمان - یا ترکیبی از درمان ها – مناسب تر است. برای مثال، ممکن است استفاده از پمپ آلت تناسلی همراه با داروهای ED اثربخشی بهتری داشته باشد.

محققان باید بررسی‌های بیشتری انجام دهند تا از اثربخشی این روش در درمان ED پس از جراحی سرطان پروستات مطلع شوند.

پرسش های متداول