عود کردن سرطان پروستات | بازگشت مجدد سرطان پروستات
در این مقاله، بازگشت سرطان پروستات را میگوییم. از علتهای عود سرطان پروستات و تغییراتی که در سلولهای سرطانی رخ میدهند تا انواع مختلف بازگشت سرطان پروستات.
- عود سرطان پروستات چیست و چرا اتفاق میافتد؟
- عوامل خطر عود کردن سرطان پروستات
- علت عود سرطان چیست؟
- انواع بازگشت سرطان پروستات؛ چهرههای مختلف عود
- علائم احتمالی عود سرطان پروستات؛ صدای زنگ خطر را بشنوید
- تشخیص و درمان عود سرطان پروستات؛ چشمانداز پیش رو
- از کدام یک از روشهای درمانی در خط دوم میتوان استفاده کرد؟
- درمان از چه زمانی شروع میشود؟
- پس از اتمام درمان خط دوم، چه اقداماتی انجام میشود؟
- در صورت عود مجدد سرطان چه اقداماتی نیاز است؟
- زندگی با عود سرطان پروستات
- سخن آخر
عود کردن سرطان پروستات، بازگشت مجدد سرطان پروستات بعد از درمان اولیه، پدیدهای است که برای برخی از بیماران اتفاق میافتد. اما جای نگرانی نیست، با آگاهی و آمادگی میتوان با این چالش مواجه شد و همچنان در مسیر امید و درمان گام برداشت.
عود سرطان پروستات چیست و چرا اتفاق میافتد؟
عود کردن سرطان پروستات به معنای بازگشت سرطان پس از درمان اولیه است. این اتفاق زمانی رخ میدهد که سلولهای سرطانی پس از درمان در بدن باقی میمانند و بعداً دوباره شروع به رشد میکنند. به زبان ساده، عود یعنی بازگشت سلولهای سرطانی بعد از اینکه قبلا تحت درمان قرار گرفته بودند. این سلولهای سرطانی ممکن است بهصورت پنهان در بدن باقی مانده باشند و بعد از مدتی دوباره رشد کنند، یا اینکه تغییرات ژنتیکی جدیدی آنها را مقاومتر سازد و باعث بازگشت بیماری شود. همچنین عواملی مانند هورمونها و سبک زندگی نامناسب میتوانند زمینهساز بازگشت سرطان شوند.
- آزمایش PSA: افزایش سطح PSA میتواند نشاندهنده عود باشد.
- بیوپسی: برای تأیید عود سرطان انجام میشود.
- اسکن استخوان: برای بررسی متاستاز به استخوانها انجام میشود.
- تصویربرداری از سایر اندامها: برای بررسی متاستاز به سایر اندامها انجام میشود.
عوامل خطر عود کردن سرطان پروستات
پیشآگهی به عوامل مختلفی از جمله مرحله سرطان، نوع سرطان، سن و سلامت عمومی بیمار و نوع درمان بستگی دارد.
- مرحله سرطان: در مراحل پیشرفتهتر، احتمال عود بیشتر است.
- نوع سرطان: برخی از انواع سرطان پروستات تهاجمیتر هستند و احتمال عود آنها بیشتر است.
- سن و سلامت عمومی بیمار: بیماران جوانتر و سالمتر احتمال عود کمتری دارند.
- درمان: نوع و اثربخشی درمان در احتمال عود تاثیرگذار است.
علت عود سرطان چیست؟
معمولا علت عود سرطان پروستات مشخص نیست، اما دو دلیل اصلی میتواند برای عود وجود داشته باشد.
- تمام سلولهای سرطانی پروستات در اولین درمان، تحت درمان قرار نگرفته اند. ممکن است گروههای کوچکی از سلولهای سرطانی باقی مانده باشند. با گذشت زمان، این سلولها ممکن است به اندازهای بزرگ شده باشند که در نتایج آزمایشها مشخص شوند و یا باعث ایجاد علائم شوند.
- سرطان پیشرفتهتر از آن چیزی بوده که پزشک در ابتدا تصور میکرده. ممکن است در آزمایشها یا اسکنهایی که در هنگام تشخیص انجام شده است، به خوشههای کوچکی از سلولهای سرطانی خارج از پروستات، به عنوان مثال در غدد لنفاوی یا استخوانها، توجه نشده باشد (به نمودار زیر توجه کنید). درمان اولیه، این سلولها را هدف قرار نمیدهد. با گذشت زمان، این سلولها ممکن است به اندازهای بزرگ شده باشند که توسط آزمایشها تشخیص داده شوند یا باعث بروز علائم شوند.
پس از تشخیص، پزشک نمیتواند درباره عود سرطان نظر قطعی دهد؛ اما میتواند درباره احتمال بروز آن به بیمار اطلاع دهد.
انواع بازگشت سرطان پروستات؛ چهرههای مختلف عود
عود با توجه به محل قرارگیری سرطان و گسترش آن، چهرههای مختلفی دارد:
- هنگامی که سرطان در پروستات یا بستر پروستات عود میکند، به آن عود موضعی گفته میشود. در صورت عود موضعی، ممکن است لازم باشد درمانهای بیشتری برای از بین بردن سرطان تجویز شود.
- همچنین هنگامی که سرطان به ناحیه خارج از پروستات، اما نه به دیگر قسمتهای بدن گسترش می یابد، به آن عود موضعی پیشرفته گفته میشود. برای برخی از افراد مبتلا به عود موضعی پیشرفته نیز درمانی تجویز میشود که هدف آن از بین بردن سرطان است.
- اما اگر سرطان به دیگر قسمتهای بدن نیز گسترش یافته باشد (سرطان پروستات پیشرفته)، دیگر نمیتوان با استفاده از روشهای درمانی آن را از بین برد. برای کنترل سرطان، به جای از بین بردن آن، معمولا از هورمون درمانی استفاده میشود. همچنین ممکن است در کنار هورمون درمانی، شیمی درمانی نیز تجویز شود.
محل عود سرطان پروستات کجا است؟
سرطان پروستات میتواند در یک یا چند ناحیه عود کند. این نواحی میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- در پروستات، اگر با جراحی برداشته نشده باشد.
- در اطراف جایی که قبلاً پروستات قرار داشته است (بستر پروستات) اگر پروستات با جراحی برداشته شده باشد.
- در ناحیه خارج از پروستات.
- در دیگر قسمتهای بدن.
- سرطان پروستات میتواند در هر قسمتی از بدن گسترش یابد، اما معمولا در استخوان ها و غدد لنفاوی ایجاد میشود.
- سرطان پروستات به هر قسمت دیگری از بدن گسترش یابد، همچنان به عنوان سرطان پیشرفته پروستات شناخته میشود.
در برخی موارد محل بروز آن مشخص نیست. برخی از افراد ممکن است با افزایش سطح PSA مواجه شوند، اما ممکن است ابتلا به سرطان پروستات در آزمایشهای اولیه مشخص نباشد. این اتفاق شایع است و پس از آن پزشک گزینههای درمانی را با بیمار در میان خواهد گذاشت.
چه درمانهایی برای سرطان پروستات عودکننده انجام میشود؟
درمانهایی که برای سرطان پروستات عودکننده انجام میشوند، درمانهای خط دوم یا نجات نامیده میشوند. بسیاری از درمانهایی که برای درمان اولیه سرطان پروستات استفاده میشوند، میتوانند به عنوان درمانهای خط دوم نیز استفاده شوند.
علائم احتمالی عود سرطان پروستات؛ صدای زنگ خطر را بشنوید
عود اغلب علائم مشابهی با بیماری اولیه دارد، اما ممکن است خفیفتر باشند. هرگونه تغییر در وضعیت بدنی خود را جدی بگیرید و با پزشک در میان بگذارید. برخی از علائم هشداردهنده عبارتند از:
- تغییرات ادراری مانند تکرر ادرار، وجود خون در ادرار، سوزش ادرار یا مشکل در دفع ادرار
- اختلالات نعوظ و کاهش میل جنسی
- درد استخوانی، به ویژه در ناحیه لگن، کمر، ران یا دندهها
- علائم عمومی مانند خستگی شدید و بی دلیل و کاهش وزن ناخواسته
- افزایش سطح PSA: این اولین علامت شایع عود است.
در صورت عود سرطان، اولین علامت آن معمولا افزایش سطح PSA است، نه بروز علائم مربوط به سرطان.
با این حال، در صورت بروز هرگونه علائم یا عارضه جانبی جدید، و یا داشتن نگرانی برای عود سرطان، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید. سرطان پروستات پیشرفته (سرطانی که از پروستات به دیگر قسمتهای بدن گسترش یافته است) میتواند علائمی مانند خستگی شدید (بی حالی)، درد استخوان و مشکلات ادراری ایجاد کند.
مشکلات جسمی، معمولا از عوارض جانبی درمان محصوب میشوند و نشانه عود سرطان نیستند.
پزشک یا پرستار میتواند به بیمار در تشخیص علت بروز این علائم و همچنین بهبود عوارض جانبی کمک کند. آنها همچنین میتوانند سطح PSA نیز را بررسی کنند تا از عود سرطان مطلع شوند.
تشخیص و درمان عود سرطان پروستات؛ چشمانداز پیش رو
پزشکان و پرستاران، بیمار را پس از اتمام درمان تحت نظر خواهند داشت تا علائم عود سرطان را بررسی کنند.
معمولاً اولین علامتی که مشخص میکند که سرطان شروع به عود کرده است، افزایش مداوم سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) در خون است. آزمایش PSA روش بسیار موثری برای بررسی میزان اثربخشی درمان است. این آزمایش نمیتواند به طور قطعی نشان دهد که سرطان پروستات عود کرده است یا خیر، و محل بروز سراطن را نیز نشان نمیدهد؛ اما افزایش سطح آن در خون میتواند به خوبی نشان دهد که سرطان عود کرده است. تغییر در مقدار سطح PSA که نشاندهنده عود سرطان است، بستگی به درمان انجام شده دارد.
پزشک ممکن است آزمایشهای دیگری را برای بررسی عود سرطان و محل آن، تجویز کند. این آزمایشها میتوانند شامل CT اسکن، اسکن MRI ، اسکن استخوان، یا PET (توموگرافی گسیل پوزیترون) باشد.
خبر خوب این است که حتی در صورت عود، همچنان گزینههای درمانی موثری وجود دارد. پزشک با انجام آزمایشهایی مانند تست PSA، بیوپسی و تصویربرداری، محل و میزان عود را مشخص کرده و بهترین روش درمانی را برای شما انتخاب میکند.
درمانهای خط دوم شامل چه روشهایی هستند؟
دو نوع درمان اصلی در این مرحله وجود دارد – درمانهایی که با هدف از بین بردن سرطان انجام میشوند (روش درمانی) و درمانهایی که با هدف به تاخیر انداختن رشد سرطان انجام میشوند. درمانهایی که با هدف از بین بردن سرطان انجام میشوند.
برخی از افراد مبتلا به سرطان پروستات عودکننده، تمایل به شرکت در آزمایشهای بالینی برای انجام درمانها و یا ترکیبهای جدید دارند. اگر علاقه مند به شرکت در این کارآزماییها هستید، از پزشک خود درباره مناسب بودن شرکت در آنها بپرسید.
- جراحی (پروستاتکتومی رادیکال): در برخی موارد، جراحی میتواند گزینه مناسبی برای برداشتن کامل باقیمانده سلولهای سرطانی باشد، در این روش پروستات به همراه تومور داخل آن، برداشته میشود.
- پرتودرمانی: اشعههای رادیویی با دقت بالا سلولهای سرطانی را هدف قرار میدهند و از تکثیر آنها جلوگیری میکنند.
- پرتو درمانی خارجی (EBRT): در این روش از پرتوهای پرانرژی اشعه ایکس برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. ممکن است این درمان همراه با هورمون درمانی یا بدون آن تجویز شود.
- براکی تراپی با کاشت دانه دائمی: در این روش دانههای رادیواکتیو ریز در پروستات قرار داده میشوند.
- براکی تراپی با دوز بالا: در این روش لولههای نازکی در پروستات قرار داده میشوند. سپس یک منبع تابش پرتو، به مدت چند دقیقه پروتوها را از لوله ها به داخل پروستات منتقل میکند و سپس لوله ها خارج میشوند.
- درمانهای هدفمند: برای هدف قرار دادن سلولهای سرطانی با جهشهای ژنی خاص استفاده میشوند.
- سونوگرافی متمرکز با شدت بالا (HIFU): در این روش از امواج اولتراسوند برای گرم کردن و تخریب سلولهای سرطانی در پروستات استفاده میشود. HIFU ، نسبت به دیگر روشهای درمانی جدیدتر است، بنابراین در همه مراکز درمانی انجام نمیشود.
- کرایوتراپی: در این روش از سرمای شدید برای انجماد و تخریب سلولهای سرطانی استفاده میشود. این روش نسبت به دیگر روشهای درمانی جدیدتر است، بنابراین در همه مراکز درمانی انجام نمیشود.
- روشهای نوین: درمانهای نوین مانند ایمونوتراپی نیز در حال پیشرفت هستند و امیدهای جدیدی را برای مقابله با عود سرطان پروستات به وجود آوردهاند.
درمانهایی که با هدف کنترل کردن سرطان انجام میشوند
- هورموندرمانی: در این روش میزان تستوسترون در بدن را کاهش میدهند و یا از رسیدن آن به سلولهای سرطانی در هر قسمت از بدن جلوگیری میکنند. سلولهای سرطانی پروستات معمولاً برای رشد به تستوسترون نیاز دارند.
- شیمی درمانی: در این روش از داروهای ضد سرطان برای از بین بردن سلولهای سرطانی در هر قسمت از بدن استفاده میشود. ممکن است در کنار شیمی درمانی، هورمون درمانی نیز تجویز شود. انجام همزمان این دو روش میتواند باعث بروز عوارض جانبی جدی شود، بنابراین بیمار باید آمادگی کافی برای مقابله با این موارد را داشته باشد.
هدف از انجام همه این روشهای درمانی، از بین بردن کامل سرطان پروستات است. اما ممکن است در برخی موارد، سرطان با موفقیت درمان نشود و یا ممکن است سرطان پیشرفتهتر از آن چیزی باشد که تصور میشود.
درمان نظارتی برای سرطان پروستات
در برخی موارد میتوان به جای استفاده از درمان خط دوم برای سرطان، از روش نظارت بر آن استفاده کرد. در بیشتر موارد، سرطان پروستات رشد کندی دارد و ممکن است باعث بروز هیچگونه اختلال یا علائمی، حتی بدون انجام درمان، نشود. هدف از نظارت بر سرطان، اجتناب یا به تاخیر انداختن درمان و عوارض جانبی آن است.
در صورت عدم نیاز به شروع درمان، پزشک و پرستار میتوانند از روش نظارت بر سرطان، برای بررسی هرگونه تغییر در سرطان استفاده کنند. در این صورت، باید آزمایشهای PSA به طور منظم انجام شوند. همچنین ممکن است آزمایشها و اسکنهای دیگری نیز تجویز شوند.
اگر آزمایشها نشان دهند که سرطان سریعتر از حد انتظار در حال رشد است و یا در صورت بروز علائم مرتبط، لازم است درباره شروع درمان خط دوم با پزشک خود صحبت کنید.
از کدام یک از روشهای درمانی در خط دوم میتوان استفاده کرد؟
در خط دوم درمان، از همه روشهای درمانی استفاده نمیشود. عواملی که میتوانند در انتخاب روش درمانی موثر باشند شامل موارد زیر هستند:
- محل قرار گیری سرطان
- سلامت عمومی بیمار
- سطح PSA و نتیجه دیگر آزمایشها
- سابقه درمانی
سلامت عمومی بیمار
سلامتی بیمار و هر گونه مشکل پزشکی دیگر نیز میتواند بر تعیین گزینههای درمانی تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، ممکن است برخی عوارض جانبی از اولین درمانی که انجام داده شده است، باقی مانده باشد. انجام درمان دیگر نیز میتواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد، بنابراین بدن بیمار باید برای کنار آمدن با این عوارض، آمادگی کافی را داشته باشد.
سطح PSA و نتایج آزمایشهای دیگر
سطح PSA و سرعت افزایش آن بر درمانهایی که میتوان استفاده کرد تأثیر میگذارند. معمولا پیش از شروع درمان جدید، برای مدتی سطح PSA مورد بررسی قرار میگیرد، به خصوص اگر سطح PSA بیمار به آرامی در حال افزایش باشد. اگر سطح PSA به سرعت در حال افزایش باشد، نشان میدهد که سرطان در حال گسترش است.
انتخاب درمان خط دوم
- اگر اولین درمان انجام شده جراحی (پروستاتکتومی رادیکال) باشد، میتوان برای درمانهای خط دوم از روشهای زیر استفاده کرد:
- رادیوتراپی بستر پروستات (همراه با هورمون درمانی یا بدون آن)
- هورمون درمانی به تنهایی
- اگر اولین درمان استفاده شده پرتودرمانی خارجی باشد، میتوان برای درمانهای خط دوم از روشهای زیر استفاده کرد:
- هورمون درمانی
- HIFU (سونوگرافی متمرکز با شدت بالا)
- کرایوتراپی
- براکی تراپی
- عمل جراحي
- اگر اولین درمان انجام شده براکی تراپی با دانه دائمی یا براکی تراپی با دوز بالا باشد، میتوان برای درمانهای خط دوم از روشهای زیر استفاده کرد:
- هورمون درمانی
- پرتو درمانی خارجی
- براکی تراپی مضاعف
- عمل جراحي
- کرایوتراپی
- HIFU، این درمان تنها در برخی مراکز درمانی انجام میشود
- اگر اولین درمان انجام شده HIFU (سونوگرافی متمرکز با شدت بالا) باشد، میتوان برای درمانهای خط دوم از روشهای زیر استفاده کرد:
- HIFU مضاعف
- پرتودرمانی خارجی
- کرایوتراپی
- هورمون درمانی
- جراحی، به ندرت از این روش استفاده میشود
- اگر اولین درمان انجام شده کرایوتراپی باشد، میتوان برای درمانهای خط دوم از روشهای زیر استفاده کرد:
- کرایوتراپی مضاعف
- HIFU
- پرتو درمانی خارجی
- هورمون درمانی
- جراحی، به ندرت از این روش استفاده میشود
در مورد درمانهایی که میتوانید از آنها استفاده کنید، با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید.
عوارض جانبی درمانهای خط دوم
انجام همه درمانها، با بروز برخی عوارض جانبی همراه هستند. احتمال بروز عوارض جانبی معمولاً زمانی که از یک درمان به عنوان خط دوم استفاده میشود بیشتر از زمانی است که به عنوان درمان اولیه استفاده میشود. زیرا بافت اطراف پروستات در نتیجه انجام درمان اولیه، آسیب دیده است.
عوارض جانبی درمان خط دوم میتوانند شدیدتر باشند؛ همچنین ممکن است عوارض جانبی درمان اولیه نیز باقی مانده باشند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد عوارض جانبی احتمالی که در نتیجه انجام درمانهای خط دوم ایجاد میشوند، با پزشک یا پرستار خودصحبت کنید. مطالب مرتبط با درمان در این سایت را نیز مطالعه کنید تا از عوارض جانبی درمانهای مختلف مطلع شوید. اطلاع از عوارض جانبی احتمالی میتواند در انتخاب گزینه درمانی به بیمار کمک کند.
در صورتی که نیاز به انجام درمان بیشتر نباشد چه اقداماتی انجام میشود؟
برخی از بیماران پس از بررسی مزایا و معایب درمان، درباره شروع درمان خط دوم سرطان تصمیم میگیرند. در صورتی که تمایل به انجام درمان خط دوم ندارید، میتوانید با پزشک یا پرستار خود در این باره صحبت کنید. ممکن است پزشک توصیه کنند که از روش نظارت بر سرطان پروستات با انجام آزمایشهای منظم استفاده کنید. در صورت بروز علائم، معمولا از هورمون درمانی برای کنترل سرطان و کمک به کاهش علائم استفاده میشود. همچنین میتوان از روشهای درمانی دیگری برای کنترل علائم استفاده کرد.
درمان از چه زمانی شروع میشود؟
زمان شروع درمان در هر بیمار متفاوت است. برای مثال، اگر هنوز عوارض جانبی درمان اولیه باقی مانده باشند، ممکن است پزشک شروع درمان خط دوم را به تعویق بیندازد. برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد زمان شروع درمان، با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید.
تصمیم گیری در مورد درمان
پزشک ممکن است یک درمان یا مجموعهای از درمانهای سرطان پروستات عودکننده را به بیمار پیشنهاد دهد. همچنین میتوان به جای درمان فوری سرطان، از روش نظارت بر آن استفاده کرد (به مطالب زیر مراجعه کنید). همچنین ممکن است بیمار تمایلی به انجام درمان، به جز درمان برای کنترل علائمی احتمالی، نداشته باشد.
همه روشهای درمانی، مزایا، معایب و عوارض جانبی مخصوص به خود را دارند. همچنین این علائم در افراد مختلف نیز، متفاوت است و برخی از عوارض جانبی ممکن است برای یک بیمار مشکل ساز باشند اما برای دیگری مشکل ساز نباشند. باید پیش از تصمیم گیری در مورد روش درمانی، درباره گزینههای درمانی خود با پزشک مشورت کنید. همچنین میتوانید درباره این گزینهها با همسر، خانواده یا دوستان خود و یا با پرستاران متخصص ما نیز صحبت کنید.
انجام درمان با هدف از بین بردن سرطان
اگر بیمار تحت درمانی با هدف از بین بردن سرطان قرار گرفته باشد، درمان خط دوم او نیز میتواند بلافاصله شروع شود. اما برای برخی از بیماران، میتوان از گزینهای برای به تاخیر انداختن درمان تا زمانی که آزمایشها نشان دهند سرطان رشد سریعی دارد، استفاده کرد.
انجام درمان با هدف کنترل سرطان
در صورتی که برای کنترل سرطان، از هورمون درمانی استفاده شود، زمان شروع درمان خط دوم به عوامل زیر بستگی خواهد داشت:
- آیا سرطان پروستات به دیگر قسمتهای بدن گسترش یافته است یا خیر؟
- آیا بیمار علائمی از بروز سرطان دارد یا خیر؟
- سطح PSA بیمار با چه سرعتی در حال افزایش است؟
- بیمار درمورد شروع درمان چه احساسی دارد؟
ممکن است هورمون درمانی بلافاصله پس از تشخیص شروع شود و یا ممکن است قبل از آن، بیمار، مدتی تحت نظر قرار گیرد. نظارت بر سرطان شامل انجام معاینات منظم و آزمایشهای PSA است. اگر PSA بیمار به سطحی برسد که نشان دهد سرطان با سرعت بیشتری در حال رشد است، هورمون درمانی شروع میشود.
برخی از بیماران ممکن است از عود سرطان و عدم درمان آن احساس ناراحتی داشته باشند، اما ممکن است پزشک دلایل خوبی برای به تاخیر انداختن شروع هورمون درمانی داشته باشد. این دلایل میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- هنوز عوارض جانبی درمان اولیه بهبود نیافته اند
- به تاخیر انداختن بروز عوارض جانبی هورمون درمانی، مانند اختلالات جنسی، گرگرفتگی و خستگی
اگر بیمار تحت هورمون درمانی مداوم قرار دارد ممکن است با عوارض جانبی آن مشکل داشته باشد، در این شرایط میتوان از هورمون درمانی متناوب استفاده کرد.
در مورد هورمون درمانی و عوارض آن بیشتر بخوانید. اگر نگران تاخیر در شروع درمان هستید، این موضوع را با پزشک یا پرستار خود در میان بگذارید.
پس از اتمام درمان خط دوم، چه اقداماتی انجام میشود؟
برای بررسی پاسخدهی به درمان، جلسات معاینه منظمی انجام خواهند شد. هدف از انجام این جلسات موارد زیر است:
- بررسی پاسخدهی نسبت به درمان
- درمان عوارض جانبی درمان
- فرصتی برای بیمار تا نگرانی و سوالات خود را با پزشک درمیان بگذارد
به عنوان بخشی از پیگیری پس از درمان، آزمایش PSA به طور منظم انجام خواهد شد. درباره آنچه بیمار میتواند از مراقبت های پس از درمان انتظار داشته باشد بیشتر بدانید.
مراقبتهای بعد از درمان
پس از درمان عود، بیمار باید به طور منظم با پزشک خود ملاقات کند تا عوارض جانبی درمان را بررسی کند و روند بهبودی را رصد کند.
در صورت عود مجدد سرطان چه اقداماتی نیاز است؟
اگر سرطان پس از درمان با هدف از بین بردن آن؛ مجددا عود کرد، از هورمون درمانی برای کنترل سرطان استفاده میشود، اگرچه ممکن است نیازی به شروع فوری آن نباشد.
هورمون درمانی میتواند سرطان را برای ماهها یا سالها، پیش از اینکه نیاز به انجام درمانهای دیگری باشد، تحت کنترل نگه دارد.
اما با گذشت زمان، ممکن است سرطان دوباره شروع به رشد کند. ممکن است هورمون درمانی اصلی ادامه یابد، اما درمانهای دیگری نیز در کنار آن انجام شنود. درباره گزینههای درمانی پس از اولین هورمون درمانی بیشتر بخوانید.
ممکن است برخی از بیماران تمایل به شرکت در کارآزماییهای بالینی برای بررسی روش درمانی جدید یا ترکیبهای درمانی جدید داشته باشند.
در صورت بروز علائم جدید چه اقداماتی لازم است؟
در صورت بروز هرگونه علائم، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید. در صورت ایجاد علائم پیش از جلسات معاینه، در اولین فرصت به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید. در صورتی که این علائم نشان دهنده عود سرطان باشند، پزشک درباره گزینههای درمانی با بیمار صحبت خواهد کرد.
همچنین پزشک یا پرستار میتوانند با استفاده از روشها یا برخی درمانها، این علائم را کنترل کنند. به عنوان مثال، اگر سرطان به استخوان ها گسترش یافته و باعث ایجاد درد شده باشد، میتوان از روشهایی مانند مصرف داروهای مسکن، بیس فسفونات ها و رادیوتراپی تسکین دهنده درد استفاده کرد.
مقابله با سرطان پروستات عودکننده
- بسیاری از بیماران با عود مجدد سرطان خود احساس ناخوشایندی خواهند داشت. ممکن است همه احساساتی که در هنگام تشخیص اولیه داشتند دوباره ظاهر شود و حتی ممکن است این بار شدیدتر از قبل نیز باشد.
- برخی از افراد نیز از عود سرطان خود عصبانی خواهند بود. طبیعی است که بیمار به دنبال توضیحی در این باره باشد، اما به یاد داشته باشید که عود سرطان، تقصیر بیمار نیست - سعی کنید در این مورد به خودتان سخت نگیرید.
- فکر کردن به درمان میتواند برای بیمار طاقت فرسا باشد. ممکن است بیمار، نسبت به قبل احساس ناامیدی داشته باشد. با این حال، بیشتر افراد پاسخ دهی مناسبی به درمان سرطان پروستات عودکننده خواهند داشت.
- همچنین ممکن است بیمار نگرانی های دیگری در مورد عود سرطان خود نیز داشته باشد، مواردی مانند، کار یا پول.
زندگی با عود سرطان پروستات
زندگی با عود سرطان پروستات، چالشهای جسمی و روحی زیادی را به همراه دارد. عوارض ناشی از درمانها و نگرانیهای مرتبط با بیماری میتوانند بر کیفیت زندگی تاثیرگذار باشند. اما به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید و حمایتهای مختلفی در دسترس است.
- حمایتهای روانی و اجتماعی: صحبت با روانشناس، گروههای حمایتی بیماران و خانوادههای آنها میتواند در مدیریت استرس و اضطراب ناشی از بیماری بسیار موثر باشد.
- تغییر سبک زندگی: داشتن رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و خواب کافی به تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود کیفیت زندگی کمک میکند.
زندگی با تشخیص عود سرطان پروستات
تشخیص اینکه سرطان عود کرده است میتواند دشوار باشد. ممکن است تمام افکار و احساساتی که در هنگام تشخیص ابتلا به این بیماری داشتید دوباره بازگردند با این تفاوت که ممکن است این بار قوی تر از قبل نیز باشند.
طبیعی است که در این زمان احساس شوکه شدن، عصبانیت، ناامیدی، سرخوردگی، نگرانی یا ناراحتی داشته باشید. همه این احساسات بسیار عادی هستند. ممکن است با گذشت زمان همه چیز آسانتر شود، اما ممکن است برخی از این احساسات همچنان باقی بمانند. بسیاری از بیماران معتقند صحبت کردن درباره احساساتشان با دیگران، میتواند موثر باشد. این شخص میتواند یکی از دوستان یا اعضای خانواده یا فردی باشد که برای این کار آموزش دیده است، مانند یک مشاور، پزشک یا پرستار.
معمولا سرطان پروستات رشد کندی دارد، حتی اگر بعد از درمان عود کند. بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان پروستات عودکننده نیز زندگی فعال و طولانی خواهند داشت.
سخن آخر
عود کردن سرطان پروستات یک اتفاق ناخوشایند است، اما با درمانهای جدید و پیشرفته، میتوان آن را کنترل کرد و طول عمر بیمار را افزایش داد. همیشه برای انتخاب بهترین روش درمان با پزشک خود مشورت کنید.
پرسش های متداول
بله، متأسفانه احتمال عود سرطان پروستات حتی بعد از عمل جراحی وجود دارد. این موضوع به عوامل مختلفی از جمله نوع و مرحله سرطان، گسترش بیماری، نوع عمل جراحی و همچنین پاسخ فرد به درمان بستگی دارد.
خیر، خوشبختانه همه بیماران با عود مواجه نمیشوند. میزان خطر عود به عوامل مختلفی مانند مرحله اولیه بیماری، نوع درمان و ویژگیهای فردی بستگی دارد.
مرحله پیشرفتهتر بیماری، نوع تهاجمیتر سرطان، عدم پاسخ مناسب به درمان اولیه و برخی تغییرات ژنتیکی میتوانند خطر عود را افزایش دهند.
در حال حاضر هیچ راه قطعی برای پیشگیری از عود وجود ندارد، اما پیروی از توصیههای پزشک، کنترل منظم PSA و سبک زندگی سالم میتوانند احتمال آن را کاهش دهند.
زندگی با عود به معنای پایان لذت های زندگی نیست. با وجود چالشها، همچنان میتوانید از زندگی لذت ببرید و با پیگیری درمان و مراقبتهای لازم، امید به زندگی خود را افزایش دهید.
امید به زندگی به عوامل مختلفی مانند مرحله و نوع عود، وضعیت کلی سلامت و پاسخ به درمان بستگی دارد. با پیشرفتهای پزشکی، امید به زندگی بیماران با عود سرطان پروستات در حال افزایش است.
عود مجدد سرطان پروستات بعد از عمل رادیکال، یعنی جراحی برای برداشتن کامل غده پروستات، متاسفانه ممکن است اتفاق بیفتد. دلایل مختلفی برای این عود وجود دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
- باقی ماندن سلولهای سرطانی میکروسکوپی: حتی با انجام دقیقترین جراحی، ممکن است برخی سلولهای سرطانی بسیار کوچک و نامرئی در بدن باقی بمانند. این سلولها میتوانند در طول زمان رشد کرده و به سرطان تبدیل شوند.
- گسترش سرطان به سایر نقاط بدن قبل از عمل: اگر سرطان قبل از جراحی به غدد لنفاوی یا سایر اندامها گسترش یافته باشد، عمل جراحی ممکن است نتواند همه سلولهای سرطانی را از بین ببرد.
- مقاومت سلولهای سرطانی به درمان: برخی از سلولهای سرطانی ممکن است به درمانهای مانند جراحی، پرتودرمانی یا شیمیدرمانی مقاوم باشند و به رشد خود ادامه دهند.
- عوامل ژنتیکی: برخی از افراد ممکن به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد ابتلا به سرطان پروستات تهاجمیتر باشند که احتمال عود آن بیشتر است.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند رژیم غذایی نامناسب، چاقی و کم تحرکی نیز میتوانند در عود سرطان پروستات نقش داشته باشند.
چکاپ آنلاین سرطان پروستات
از هر 8 مرد یک نفر به سرطان پروستات مبتلا می شود. این بیماری در افرادی که سابقه فردی و خانوادگی ابتلا به برخی بیماری ها را دارند، بیشتر مشاهده می شود. با پاسخ دهی به سوال های مطرح شده در بخش چکاپ سرطان پروستات، می توانید در سه دقیقه متوجه شوید که آیا لزومی دارد آزمایش PSA انجام دهید و یا اگر این آزمایش را قبلا انجام داده اید نتیجه ی آن چگونه تفسیر می شود.
چکاپ آنلاین سرطان پروستات، یکی از ابزارهای مرجع تخصصی سرطان پروستات ایران است که به شما کمک می کند تا بفهمید آیا شما در معرض خطر سرطان پروستات هستید یا خیر. با توجه به اینکه تشخیص زودرس سرطان پروستات بسیار مهم است، استفاده از این ابزار می تواند به شما کمک کند تا به موقع اقدامات لازم را انجام دهید.